ΑρχικήΕκλογική Σκακιέρα100 χρόνια από τις τελευταίες εκλογές με σφαιρίδιο

100 χρόνια από τις τελευταίες εκλογές με σφαιρίδιο

Πέρασαν 100 χρόνια από τις 16 Δεκεμβρίου 1923 όταν κα διεξήχθησαν οι τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα με το σφαιρίδιο (χρησιμοποιήθηκε και ψηφοδέλτιο), όταν και η επαναστατική κυβέρνηση Πλαστήρα – Γονατά προκήρυξε εκλογές ώστε να αναδειχθεί η Δ’ Εθνοσυνέλευση η οποία και θα αποφάσιζε για το πολίτευμα της χώρας.

Το εκλογικό σύστημα ήταν ένας συνδυασμός από στενές εκλογικές περιφέρειες (Στερεά Ελλάδα, Κυκλάδες, Πελοπόννησος) και ευρείας (τις νέες χώρες). Σε Αθήνα, Πειραιά και Θράκη η ψηφοφορία έγινε με ψηφοδέλτια ενώ στις υπόλοιπες περιοχές με σφαιρίδιο. 

Το σφαιρίδιο ήρθε στην Ελλάδα ως μέσο ψήφου το 1844 ενώ οι πρώτες εθνικές εκλογές με σφαιρίδιο διεξήχθησαν το 1856. Πώς ψήφιζαν όμως με σφαιρίδιο; Σε κάθε εκλογικό τμήμα υπήρχε μία κάλπη για κάθε υποψήφιο. Η κάλπη ήταν χωρισμένη εσωτερικά σε δυο τμήματα, ένα λευκό για το ναι και ένα μαύρο για το όχι. Το ναι ήταν θετική ψήφος για τον συγκεκριμένο υποψήφιο, ενώ το όχι αρνητική. Ο ψηφοφόρος έπαιρνε το σφαιρίδιο από την εφορευτική επιτροπή και το έριχνε, μέσω ενός σωλήνα κολλημένου στην κάλπη, στο χώρισμα του ναι ή σε αυτό του όχι. Τι αποτέλεσμα είχαν οι τελευταίες εκλογές με σφαιρίδιο; 

Ψήφισαν περίπου 700,000 ψηφοφόροι ενώ η αποχή ήταν στο 30%. Από τις 398 έδρες της Βουλής των Ελλήνων τις 250 έλαβε το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου και τις 120 η Δημοκρατική Ένωση του Αλεξάνδρου Παπαναστασίου. Η Ηνωμένη Αντιπολίτευση, οι αντιβενιζελικοί της εποχής, είχαν αποφασίσει την αποχή από τις εκλογές 15 ημέρες πριν τη διεξαγωγή τους. Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά πέρασαν και στις 2 Ιανουαρίου του 1924 συνέρχεται η συντακτική συνέλευση ενώ κυβέρνηση σχηματίστηκε 2 ημέρες μετά. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αρχικά λαμβάνει τη θέση του Προέδρου της Βουλής αλλά στις 11 Ιανουαρίου ορκίζεται πρωθυπουργός. Ωστόσο διαφωνία του με τον Παπαναστασίου όσον αφορά το πολιτειακό (ο Βενιζέλος ήταν υπέρ της συνταγματικής βασιλείας ενώ ο Παπαναστασίου υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας) και η επικράτηση του δευτέρου στο νομοθετικό σώμα οδήγησε τον Βενιζέλο σε άλλη μια παραίτηση και φυγή στο εξωτερικό τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους.