Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο στην εκλογική σκακιέρα της Ελλάδος όπου συζητείται εκ νέου αλλαγή του εκλογικού νόμου. Σαν να μην ήταν η ίδια η κυβέρνηση που άλλαξε τον νόμο από την απλή αναλογική σε μια πιο ενισχυμένη (με μπόνους εδρών).
Η ίδια κυβέρνηση λοιπόν συζητά για αλλαγή πάνω στην αλλαγή που ψήφισε λίγο καιρό πριν. Το επιχείρημα που χρησιμοποιούν οι υπέρμαχοι της στρατηγικής αυτής είναι πως η χώρα χρειάζεται σταθερότητα σε μια περίοδο κατά την οποία υπάρχει ενεργειακός πόλεμος.
Συμφωνώ πως χρειαζόμαστε σταθερότητα. Η ερώτησή μου εδώ είναι απλή: Η σταθερότητα έρχεται μόνο μέσω αυτοδυναμίας; Διότι μια ενδεχόμενη αλλαγή του εκλογικού νόμου αυτό θα έχει ως σκοπό: Αυτοδυναμία, όχι σταθερότητα. Γιατί είναι πιο σταθερή μια αυτοδύναμη κυβέρνηση των 151 βουλευτών από μια κυβέρνηση συνεργασίας 157 βουλευτών; Επιπλέον, δεν είναι μόνο η Ελλάδα στο χορό που επιζητεί πολιτική σταθερότητα σε δύσκολους καιρούς. Για όλη την Ευρώπη είναι ζητούμενο. Έχετε δει πολλές χώρες στις οποίες γίνεται αλλαγή εκλογικού νόμου με επιχείρημα το ότι βρισκόμαστε σε ενεργειακό πόλεμο;
Το αντεπιχείρημα εδώ είναι πως η Ελλάδα δεν έχει κουλτούρα συνεργασιών και άρα μια κυβέρνηση συνεργασίας μόνο σταθερή δε θα είναι. Άρα προτιμάται μια αυτοδύναμη κυβέρνηση. Έχουν δίκιο εδώ. Όντως η Ελλάδα δεν έχει κουλτούρα συνεργασιών. Αυτό που ελέγχεται είναι το γιατί δεν έχει. Είναι το ότι δεν είναι στην κουλτούρα των Ελλήνων να συνεργάζονται ή το ότι οι εκλογικοί νόμοι που είχε ως τώρα ευνοούσαν την αυτοδυναμία; Προσωπικά θεωρώ πως είναι συνδυασμός με έμφαση όμως στο δεύτερο. Εάν η χώρα είχε εκλογικούς νόμους που ευνοούσε τις συνεργασίες και σχεδόν κάθε χρόνο είχαμε εκλογές τότε θα σκεφτόμουν το πρώτο.
Η άποψή μου στο όλο θέμα είναι συγκεκριμένη: Εάν δε θέλεις την απλή αναλογική, για τον οποιονδήποτε λόγο, τότε εάν μπορείς αλλάζεις τον εκλογικό νόμο. Είναι άλλο όμως να τον αλλάξεις, όπως και έγινε, και άλλο να θέλεις να αλλάξεις τον ήδη ψηφισμένο από εσένα εκλογικό νόμο επειδή βλέπεις πως δε σου βγαίνουν τα νούμερα. Η σκέψη μου είναι πως η κυβέρνηση δεν επιζητά σταθερότητα στη χώρα επειδή βρισκόμαστε σε ενεργειακό πόλεμο. Αυτό είναι η δικαιολογία. Αυτό που συμβαίνει είναι πως στο Μέγαρο Μαξίμου βλέπουν πως με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο (που οι ίδιοι έφεραν στη Βουλή και ψηφίστηκε) δεν υπάρχει πιθανότητα αυτοδυναμίας. Άρα, για εκείνους, ο εκλογικός νόμος πρέπει να αλλάξει ώστε να υπάρξει αυτοδυναμία.
Αυτή η σκέψη είναι προβληματική, αν και ακούγεται σε αρκετούς λογική, κυρίως για τον εξής λόγο: Πού σταματάει αυτό; Μπορεί να επικαλείται τη σταθερότητα ως επιχείρημα ένα κόμμα που πχ πέφτει στο 25%; Γνώμη μου είναι πως συζητήσεις περί αλλαγής εκλογικού νόμου όταν δεν φτάνουν τα κουκιά, είναι άκρως επικίνδυνες. Αλλαγή του εκλογικού νόμου πάνω στην αλλαγή με επιχείρημα τη σταθερότητα από φιλελεύθερο πολιτικό ανοίγει την πόρτα και σε άλλου είδους πολιτικούς να κάνουν το ίδιο. Όταν κάποιος που ισχυρίζεται πως σέβεται τους θεσμούς παίζει με αυτούς ώστε να μείνει στην εξουσία τι θα κάνουν οι άλλοι που τους σέβονται ίσως λιγότερο; Αλήθεια, με το χέρι στην καρδιά, όσοι δέχεστε αυτό το επιχείρημα τώρα για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θα λέγατε το ίδιο εάν αυτή η κίνηση συζητιόταν από μια κυβέρνηση Μελόνι; Τέλος, πόσο σίγουροι είναι στην κυβέρνηση πως μια μείωση στο ποσοστό του πρώτου κόμματος που απαιτείται για την επίτευξη της αυτοδυναμίας δε θα οδηγήσει στη μείωση του εκλογικού του ποσοστού του πρώτου κόμματος στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση (τουλάχιστον); Η στρατηγική «αυτοδυναμία με το στανιό» λοιπόν μπορεί να αποδειχθεί παγίδα καθώς ενδέχεται να υπάρξει αντίδραση του εκλογικού σώματος. Εάν έχει αποφασίσει πως δε θέλει να δώσει αυτοδυναμία, δε θα τη δώσει.
