✍️ο Απόστολος Πιστόλας
Δέκα ημέρες συμπληρώνονται σήμερα από την τραγωδία των Τεμπών και, όπως εξήγησα στο προηγούμενο άρθρο, η ψυχική ταύτιση των πολιτών με τα θύματα και τις οικογένειές τους παραμένει ισχυρή.
Η θλίψη έγινε οργή και η οργή βγήκε στο δρόμο να διαδηλώσει. Η πρώτη δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε χθες έδειξε τα αναμενόμενα.
Πρώτον, δείχνει πως οι πολίτες (87%) πιστεύουν ότι υπάρχουν περισσότερες ευθύνες από το ανθρώπινο λάθος. Η πρώτη τοποθέτηση της κυβέρνησης δηλαδή ήταν εκτός κλίματος. Δεύτερον, η τραγωδία των Τεμπών αποτελεί τη νούμερο ένα ανησυχία των πολιτών (86%) καλύπτοντας ακόμα και την ακρίβεια (69%). Τρίτον, υπάρχει πτώση τριών μονάδων για το κυβερνών κόμμα (λαμβάνει περισσότερο την οργή του κόσμου καθώς είναι στο τιμόνι της χώρας). Τέταρτον, βλέπουμε στασιμότητα των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ. Η αξιωματική αντιπολίτευση δε μπορεί να καρπωθεί δημοσκοπικά μέρος της οργής των ψηφοφόρων (η τραγωδία των Τεμπών έπληξε τη Νέα Δημοκρατία στο συγκριτικό της πλεονέκτημα: την ικανότητα, την αποτελεσματικότητα, το αφήγημα περί αρίστων και επιτελικό κράτος.
Οι ψηφοφόροι που φεύγουν (δημοσκοπικά τουλάχιστον) για αυτό το λόγο από τη ΝΔ δε θεωρούν πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ικανότερος να διαχειριστεί τη χώρα). Πέμπτον, σημαντική πτώση στη δημοτικότητα των αρχηγών των τριών πρώτων κομμάτων (πράγμα που σημαίνει πως το πλήγμα το δέχεται σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του). Είναι έτσι λογικό το να μην αυξάνονται ούτε τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ. Εν αντιθέσει, αυξάνονται (έστω και λίγο) τα ποσοστά των ΚΚΕ, ΜεΡΑ25 και Ελληνικής Λύσης. Έχουμε δηλαδή την αρχή μιας αντισυστημικής ψήφου. Μόνη «παραφωνία» στην άνοδο των αντισυστημικών η πτώση των ποσοστών του κόμματος Κασιδιάρη. Αυτό μένει να επιβεβαιωθεί και δική μου υπόθεση είναι πως αυτό συμβαίνει διότι οι ψηφοφόροι γνωρίζοντας πως το κόμμα δε θα λάβει μέρος στις εκλογές οδηγούνται σε άλλες επιλογές. Τέλος, έχουμε μικρή αύξηση των ποσοστών στη γκρίζα ζώνη. Λίγο πολύ δηλαδή ό,τι είχαμε αναλύσει στο προηγούμενο άρθρο πως αναμένεται να συμβεί φαίνεται να επιβεβαιώνεται.
Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι ένα: πόσο θα κρατηθούν τα αρνητικά συναισθήματα υψηλά, άρα πόσο η τραγωδία αυτή θα καλύπτει τα υπόλοιπα θέματα; Όσο υψηλότερα είναι η οργή τόσο πιο πιθανό είναι να έχουμε τιμωρητική εκλογική συμπεριφορά προς το πολιτικό σύστημα, και κυρίως προς την κυβέρνηση. Τιμωρητική, δηλαδή, ψήφο (προς μικρότερα αντισυστημικά κόμματα) ή/και τιμωρητική αποχή (ψηφοφόρων ΝΔ 2019). Από την άλλη, εάν στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τις εκλογές μειωθεί η ένταση της οργής τότε τα υπόλοιπα θέματα θα αρχίσουν να ανεβαίνουν σε σημαντικότητα και θα οδηγηθούμε σε ορθολογική ψήφο.
Αυτό σημαίνει πως συγκεκριμένες ομάδες ψηφοφόρων θα οδηγηθούν στην κάλπη ψηφίζοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως τη μοναδική κυβερνητική εναλλακτική (TINA = There Is No Alternative), ειδικά εάν το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης υπό τον ΣΥΡΙΖΑ μετά τις πρώτες εκλογές μοιάζει εφικτό. Και αυτές οι ομάδες ψηφοφόρων είναι οι πλέον κρίσιμες. Τι απώλειες αντέχει η ΝΔ να έχει σε αυτές;
Όσο μεγαλύτερη είναι η οργή τους τόσο θα πλησιάζουμε την τιμωρητική ψήφο και άρα θα ανοίγουν διάφορα μετεκλογικά σενάρια, ενώ όσο μικρότερη είναι τόσο θα πλησιάζουμε προς ορθολογική ψήφο και στο προ δυστυχήματος εκλογικό σκηνικό. Το πως θα κινηθεί το εκλογικό σώμα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από τις κινήσεις των παικτών στην εκλογική σκακιέρα. Και από τις τάσεις του εκλογικού σώματος, θεωρώ πως, θα εξαρτηθεί και η ημερομηνία των εκλογών. Οι επόμενες δυο εβδομάδες θα είναι πράγματι κρίσιμες.
