ΑρχικήΕκλογική ΣκακιέραΤο Λουξεμβούργο της κυβερνητικής σταθερότητας

Το Λουξεμβούργο της κυβερνητικής σταθερότητας

Το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου είναι μια χώρα ιδιαίτερη. Εκτός του ότι βρίσκεται στην καρδιά της κεντρικής Ευρώπης και επιβίωσε ως ανεξάρτητο δουκάτο ανάμεσα σε αυτοκρατορίες είναι η χώρα που τις τελευταίες δεκαετίες έχει γνωρίσει ανάπτυξη όσο καμία άλλη χώρα της ΕΕ.

Πρωτεργάτης αυτής της αλλαγής από ευρωπαϊκό χωριό σε οικονομικό κέντρο ήταν ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, ο ηγέτης των συντηρητικών της χώρας και 21ος πρωθυπουργός της για 18 χρόνια (1995-2013). Πριν από τον Γιουνκέρ, ο Ζακ Σαντερ ήταν πρωθυπουργός για 11 χρόνια (1984-1995). Και ακόμα πιο πριν ήταν ο Πιερ Βερνερ που ηγήθηκε κυβερνήσεων συνεργασίας από το 1959 έως το 1974 και έπειτα από το 1979 έως το 1984, όταν και ανέλαβε ο Σαντερ. Μεταξύ 1974 και 1979 δημιουργήθηκε η μόνη κυβέρνηση δίχως του συντηρητικούς υπό τον Γκαστον Θορν, που αποτελούνταν από το φιλελεύθερο και το σοσιαλιστικό κόμμα. Στα 54 χρόνια δηλαδή (1959-2013) το Λουξεμβούργο είχε τέσσερις πρωθυπουργούς εκ των οποίων οι τρεις του συντηρητικού κόμματος ηγούνταν διαφόρων κυβερνήσεων για μισό αιώνα ακριβώς (και μάλιστα όχι αυτοδύναμων κυβερνήσεων αλλά συνεργασίας, μιας και το εκλογικό σύστημα της χώρας είναι η απλή αναλογική) .

Το 2013 αυτό άλλαξε*. Μπορεί το συντηρητικό κόμμα να κέρδισε τις εκλογές με 13 μονάδες διαφορά από το δεύτερο και 15 από το τρίτο (33,7% – 20,2% – 18,3%) όμως κυβέρνηση συνεργασίας δημιουργήθηκε ανάμεσα στο δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο κόμμα (σοσιαλδημοκράτες, φιλελεύθεροι, πράσινοι). Μάλιστα πρωθυπουργός ανέλαβε ο ηγέτης του τρίτου κόμματος, Ξαβιέ Μπέτελ. Στις επόμενες εκλογές (2018) οι συντηρητικοί, με νέο αρχηγό, ήταν ξανά πρώτο κόμμα με 11 μονάδες διαφορά από τους σοσιαλδημοκράτες και 12 από τους φιλελεύθερους του Μπέτελ. Και πάλι κυβέρνηση συνεργασίας δημιουργήθηκε δίχως το συντηρητικό κόμμα.

Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις (δε γίνονται πολλές είναι η αλήθεια) για τις εκλογές του Οκτωβρίου φαίνεται πως το συντηρητικό κόμμα και πάλι θα κερδίσει, ίσως και με διψήφια διαφορά. Οι φιλελεύθεροι με τους σοσιαλδημοκράτες θα παλέψουν για τη δεύτερη θέση ενώ οι πράσινοι είναι καθαρά τέταρτοι με τους πειρατές και το “εναλλακτικό δημοκρατικό μεταρρυθμιστικό κόμμα” (συντηρητικό και λαϊκιστικό) να ακολουθούν. Τα τρία κόμματα της κυβέρνησης φαίνεται να λαμβάνουν τις απαιτούμενες έδρες για σχηματισμό κυβέρνησης (απαιτούνται 31 και παίζουν μεταξύ 31-33).  Εάν αυτό επιβεβαιωθεί τότε ο Ξαβιέ Μπέτελ θα συνεχίσει να είναι πρωθυπουργός για άλλα 5 χρόνια, μέχρι το 2028.

Σε αυτό το, πολύ πιθανό, σενάριο το Λουξεμβούργο θα φτάσει 70 χρόνια με πέντε συνολικά πρωθυπουργούς. Μπορεί δηλαδή το συντηρητικό κόμμα να έχει χάσει σε ένα βαθμό τη δυναμική του μέσα στις δεκαετίες που πέρασαν, άλλα κόμματα να έχουν ανέβει όμως η σταθερότητα των κυβερνήσεων συνεργασίας παραμένει. Είναι θέμα νοοτροπίας. Ίσως η Ελλάδα θα μπορούσε να πάρει κάποια μαθήματα σταθερότητας κυβερνήσεων από αυτή τη μικρή αλλά άκρως επιτυχημένη χώρα.

*Οι εκλογές ήταν προγραμματισμένες για το 2014. Ο Γιουνκέρ παραιτήθηκε και κηρύχθηκαν πρόωρες εκλογές μετά από σκάνδαλο που ξέσπασε με υποκλοπές πολιτικών, ακόμα και της οικογένειας του μεγάλου Δούκα και ενώ ο πρωθυπουργός γνώριζε πως το συγκυβερνών κόμμα (σοσιαλδημοκράτες) ήταν έτοιμο να άρει την εμπιστοσύνη προς την κυβέρνησή του στη Βουλή,