Ήταν 23 Ιουλίου του 2018 όταν η πύρινη λαίλαπα, σάρωνε τα πάντα στο πέρασμα της, σπέρνοντας το θάνατο. Τρία χρόνια συμπληρώνονται, σήμερα (Παρασκευή) από τη φονική πυρκαγιά στην ανατολική Αττική που στοίχισε τη ζωή σε 102 ανθρώπους σε Μάτι, Νέο Βουτζά και Κόκκινο Λιμανάκι.
Οι εφιαλτικές εκείνες στιγμές, όμως, παραμένουν ανεξίτηλες.
Κάποια σπίτια μπορεί να έχουν κατασκευαστεί, όμως ο πόνος των ανθρώπων που έχασαν αγαπημένους τους ή και τις περιουσίες τους παραμένει νωπός… Ζητούν δικαιοσύνη. Τρία χρόνια μετά την εθνική τραγωδία, η ποινική δικογραφία που έχει σχηματιστεί για τις πράξεις και τις παραλείψεις των αρμοδίων, εκείνη την εφιαλτική ημέρα βρίσκεται στα χέρια εισαγγελέα μετά και την ολοκλήρωση της ανάκρισης που διενήργησε ο ανακριτής Αθ. Μαρνέρης.
Ο εισαγγελέας, μελετά την ογκώδη δικογραφία της υπόθεσης – απαριθμεί χιλιάδες σελίδες – προκειμένου να υποβάλλει πρόταση προς το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο, το οποίο με βούλευμα που θα εκδώσει θα ανοίξει το δρόμο για την εκδίκαση της υπόθεσης σε ποινικό ακροατήριο. Οι δικαστές με το βούλευμά τους θα αποφαίνονται ποιοι από τους κατηγορούμενους θα καθίσουν στο εδώλιο και για ποιες κατηγορίες θα δικαστούν.
Οι διώξεις πάντως που έχουν ασκηθεί για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι είναι σε βαθμό πλημμελήματος (ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματική βλάβη, είναι τα αδικήματα για την πλειονότητα των κατηγορουμένων) ενώ τρία κατά σειρά αιτήματα του κ. Μαρνέρη για αναβάθμιση του κατηγορητηρίου βάσει των στοιχείων που ο ίδιος είχε συλλέξει στο πλαίσιο της έρευνας του έχουν απορριφθεί από την αρμόδια εισαγγελική αρχή.
Μέχρι στιγμής οι κατηγορούμενοι για την φονική πυρκαγιά στο Μάτι ξεπερνούν τους 20 και ανάμεσά τους συγκαταλέγονται τα ονόματα της πρώην περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου, του πρώην δημάρχου Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη, του πρώην γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Ιωάννη Καπάκη, στελεχών της Πολιτικής Προστασίας, της ΕΛ.ΑΣ., της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, του 65χρονου που ευθύνεται για την έναρξη της φωτιάς στο Νταού Πεντέλης, κ.ά.
«Αδιαφόρησαν ωσάν τον Ξέρξη»
Το πόρισμα του έκτου τακτικού ανακριτή, Αθ. Μαρνέρη ήρθε τον Μάιο και μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Η αδιαφορία που επιδείχτηκε συναρτώμενη με την αυξημένη ευθύνη των υπαιτίων συνιστά ενδεχόμενο δόλο επίτασης του κινδύνου, στον οποίο βρίσκονταν οι πολίτες, οι οποίοι σε περίπτωση πυρκαγιάς σε κατοικημένη περιοχή εξαρτώνται φυσικά άμεσα κυρίως από την Πυροσβεστική Υπηρεσία και όχι π.χ από τον Δήμαρχο ή την Αστυνομία, που προφανώς έχουν ευθύνη, αλλά κατώτερου βαθμού και σημασίας. Αυτό το γνώριζαν οι αρμόδιοι και παρόλα αυτά αδιαφόρησαν επιδεικτικά και παρακολουθούσαν αμέτοχοι επί της ουσίας τις εξελίξεις στο Νταού Πεντέλης – Νέο Βουτζά – Μάτι ωσάν τον Ξέρξη, όταν παρακολουθούσε τη ναυμαχία της Σαλαμίνας από το χρυσό του θρόνο στο όρος Αιγάλεω».
Το χρονικό της τραγωδίας
Χρειάστηκε λιγότερο από 12 ώρες για να συντελεστεί μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στα ελληνικά χρονικά. Η φωτιά ξέσπασε το απόγευμα της Δευτέρας στο Νταού Πεντέλης. Σε διάστημα μιας ώρας και 40 λεπτών δεν άφησε τίποτα στο πέρασμά της.
Την πυρκαγιά στο Μάτι φέρεται να προκάλεσε ένας 65χρονος που έβαλε φωτιά για να κάψει κλαδιά. Εναντίον του, η Εισαγγελία Αθήνας άσκησε ποινική δίωξη, τον Μάρτιο του 2019, για εμπρησμό από αμέλεια, ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματική βλάβη κατά συρροή.
12:03. Ξεσπάει πυρκαγιά στη θέση «Αέρας» στα Γεράνεια Όρη, πάνω από την Κινέτα.
13:05. Η φωτιά στην Κινέτα λαμβάνει διαστάσεις και η Πυροσβεστική ενισχύει τις δυνάμεις στο μέτωπο. Οι υδροφόρες από 15 αυξάνονται σε 26 και από το Κέντρο Επιχειρήσεων δίνεται εντολή σε ακόμα ένα ελικόπτερο και σε ένα αεροσκάφος να απογειωθούν από την Ελευσίνα.
15:05. Εκκενώνονται οι οικισμοί Γαλήνη, Πανόραμα 1 και Πανόραμα 2.
16:49. Ενώ μαίνεται η πυρκαγιά στα Γεράνεια, το «199» της Πυροσβεστικής ενημερώνεται για καπνό στην περιοχή του Νταού Πεντέλης.
Λίγα λεπτά αργότερα δίνεται εντολή σε ελικόπτερο που έκανε ρίψεις νερού στην Κινέτα να αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί στην Πεντέλη, ενώ ένα δεύτερο που βρισκόταν στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας παίρνει εντολή να σπεύσει στη φωτιά. Ωστόσο, δηλώνει αδυναμία απογείωσης λόγω των ανέμων.
Το επόμενο 20λεπτο, 22 υδροφόρες από την Παλλήνη, τη Ραφήνα, το Κορωπί, το Μαρκόπουλο κατευθύνονται στο σημείο. Γίνεται εκκένωση των κατασκηνώσεων στον Άγιο Ανδρέα – Με πούλμαν απομακρύνονται μέσω της λεωφόρου Διονύσου 1.400 παιδιά.
17:20. Στην περιοχή πνέουν άνεμοι που ξεπερνούν τα 100 χιλιόμετρα την ώρα. Η φωτιά κινείται με μεγάλη ταχύτητα προς τον Νέο Βουτζά και οι πρώτοι πυροσβέστες που φτάνουν στο σημείο προσπαθούν να προστατέψουν τη Μονή Παντοκράτορος και το Λύρειο Ίδρυμα.
17:30. Η φωτιά μπαίνει στις ρεματιές όπου υπάρχει καύσιμη ύλη και γρήγορα φτάνει στον οικισμό του Νέου Βουτζά. Οι πρώτοι κάτοικοι που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους απομακρύνονται μέσω της λεωφόρου Μαραθώνος. Οι υπόλοιποι εγκλωβίζονται και χρειάζονται τη συνδρομή των πυροσβεστών.
17:50. Ο επικεφαλής των πυροσβεστικών δυνάμεων συναντά στον Νέο Βουτζά τον δήμαρχο Ραφήνας Βαγγέλη Μπουρνούς.
18:12. Το Κέντρο Επιχειρήσεων δίνει εντολή σε ακόμα ένα Erickson να απογειωθεί από την Ελευσίνα με προορισμό την Πεντέλη, ενώ και το πλήρωμα ενός Canadair που πετούσε πάνω από την Κινέτα διατάσσεται να κατευθυνθεί στη Ραφήνα. Λόγω των ισχυρών ανέμων δεν κατάφεραν να βρουν το στόχο.
18:13. Οι φλόγες κατεβαίνουν προς τη θάλασσα- Η εκτίμηση των αρμόδιων Αρχών ότι η λεωφόρος Μαραθώνος θα λειτουργήσει ως φυσική αντιπυρική ζώνη, δεν επαληθεύθηκε. – Ο τοπικός διοικητής της Τροχαίας παίρνει εντολή να διακόψει την κυκλοφορία στη λεωφόρο Μαραθώνος μόνο για όσα αυτοκίνητα κατευθύνονται προς το μέτωπο της πυρκαγιάς και όχι για όσα απομακρύνονται απ αυτό.
18:22. Οι ισχυροί άνεμοι που ξεπερνούσαν τα 100 χλμ την ώρα, τροφοδότησαν τη πυρκαγιά που μέσα σε λίγα λεπτά διασχίζει τη Λ. Μαραθώνος και ξεφεύγει προς το Κόκκινο Λιμανάκι και το Μάτι – Πυροσβέστες μεταφέρουν κατοίκους και επισκέπτες μακριά από τη φωτιά – Στον ασύρματο ακούγονται οι πρώτες αναφορές για τραυματίες.
18:40. Η φωτιά φτάνει στη θάλασσα καίγοντας ακόμα και τα βρύα στα βράχια – Οι εικόνες με τους ανθρώπους που στέκονται στην Αργυρά Ακτή στο Μάτι έκαναν το γύρο του κόσμου.
19:00 – 20:00. Τα αποκαΐδια τραυματίζουν σοβαρά πολλά άτομα που μεταφέρονται με εγκαύματα στα νοσοκομεία. Δεν υπάρχει εικόνα για νεκρούς. Το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας καταγράφει τους πρώτους έξι εγκαυματίες.
20:00 – 21:00. Το Κέντρο Επιχειρήσεων ενημερώνεται ότι εκατοντάδες κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής έπεσαν στη θάλασσα για να σωθούν.
23:00. Κανείς στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και στην ηγεσία της Πυροσβεστικής δεν γνωρίζει τον αριθμό τραυματιών, των διασωθέντων και των αγνοουμένων. Ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιστρέφει εσπευσμένα από το Μαυροβούνιο όπου πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη και κατευθύνεται στο Κέντρο Επιχειρήσεων, στο Χαλάνδρι.
Η φωτιά στο πέρασμά της έκαψε ένα μεγάλο μέρος των σπιτιών, ενώ δεκάδες άνθρωποι εγκλωβίστηκαν και κάηκαν ζωντανοί, ενώ άλλοι πνίγηκαν περιμένοντας να σωθούν.
Ο τραγικός απολογισμός των νεκρών, μαζί με όσους διασώθηκαν αλλά υπέκυψαν στη συνέχεια στα εγκαύματα τους, έφτασε τους 102.
Το μεγαλύτερο δράμα γράφτηκε μέσα σε ένα οικόπεδο στην οδό Δημοκρατίας, εκεί που βρέθηκαν 26 απανθρακωμένοι άνθρωποι οι περισσότεροι από αυτούς σφιχταγκαλιασμένοι…
