Τις λεπτομέρειες στην νομική διάσταση της τραγωδίας του ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου, ανέλυσε ο Γιώργος Θεοχαρίδης, καθηγητής Ναυτικού Δικαίου και Ναυτιλιακής Πολιτικής στο World Maritime University.
Μιλώντας το Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Το GPS της Επικαιρότητας» με τον Θάνο Σιαφάκα, ο Γιώργος Θεοχαρίδης, ξεκίνησε την τοποθέτησή του από τις θεμελιώδεις διατάξεις οι οποίες υπάρχουν στο Δίκαιο της Θάλασσας, τη λεγόμενη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1980, μέλος της οποίας είναι βέβαια και η χώρα μας, σε αντίθεση με την Τουρκία.
Αυτή η διεθνής σύμβαση χαρακτηρίζεται και ως Σύνταγμα των θαλασσών, επισήμανε ο κ. Θεοχαρίδης, καθώς εκεί εμπεριέχονται οι θεμελιώδεις διατάξεις οι οποίες αφορούν διάφορα δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις των κρατών.
«Ανάμεσα σε αυτές είναι και το άρθρο 92, το οποίο προβλέπει ότι το πλοίο πρέπει να έχει έγκυρη σημαία, θα πρέπει επίσης να είναι έγκυρα νηολογημένο και είναι και το θεμελιώδες άρθρο 110, σχετικά με το δικαίωμα κράτους να κάνει νηοψία» σημείωσε ο κ. Θεοχαρίδης.
Επιπλέον, εξήγησε πως η Διεθνής Σύμβαση για την Έρευνα και τη Διάσωση δεν έγινε για ναυαγούς οι οποίοι δολίως προσπαθούν να εισέλθουν στα διάφορα κράτη, αλλά έγινε για τα πλοία κυρίως εμπορικά αλλά και επιβατηγά σε περίπτωση που υπάρχει κάποιο ατύχημα.
«Και όταν υπήρχαν οι προσφυγικές ροές και γινόταν αυτή η συγκεκριμένη πρακτική, δηλαδή να εισέρχονται σε συγκεκριμένα χωρικά ύδατα και να τα βυθίζουν. Εκεί λοιπόν το κράτος έπρεπε να ενεργήσει καταρχάς με βάση τις κείμενες διατάξεις, που είναι δηλαδή το Δίκαιο της έρευνας και της διάσωσης, αλλά βέβαια και η θεμελιώδης υποχρέωση κάθε κράτους και κάθε πλοίου να σώσει άνθρωπο στη θάλασσα. Εκεί λοιπόν, σε αυτό το σημείο τομής είναι που βρίσκεται η εγγενής δυσχέρεια» επεσήμανε ο κ. Θεοχαρίδης.
Σχετικά με την τραγωδία του ναυαγίου στην Πύλο, ο κ. Θεοχαρίδης, τόνισε πως είναι πράγματι ιδιαίτερες οι συνθήκες υπό τις οποίες βρισκόταν αυτό το πλοιάριο ενώ σημείωσε πως αυτοί οι οποίοι εμπλέκονται σε αυτή την παράνομη δραστηριότητα γνωρίζουν πάρα πολύ καλά το καθεστώς, τα κενά του και τα σημεία τα οποία επιδέχονται διαφορετικών ερμηνειών.
«Με βάση αυτά τα οποία γνωρίζουμε, το παρακολουθούσε η ελληνική πολιτεία μέσω του περιπολικού του Λιμενικού Σώματος, το συγκεκριμένο σκάφος, που βρισκόταν εκτός, εννοείται, των χωρικών μας υδάτων, παρ’ όλα αυτά όμως ήταν στη ζώνη δικαιοδοσία μας, αυτό που λέμε έρευνας και διάσωσης, διότι όλος ο πλανήτης είναι χωρισμένος σε ζώνες και τα κράτη μετά συνεργάζονται προκειμένου απρόσκοπτα και σωστά να γίνει η έρευνα και διάσωση. Άρα λοιπόν το παρακολουθούσε σωστά η ελληνική πολιτεία. Φέρεται το πλοίο αυτό τουλάχιστον στις φωτογραφίες να μην έχει σημαία. Επίσης δεν μπορώ να δω τα διακριτικά, γιατί έπρεπε να έχει διακριτικά νηολόγησης. Επίσης έφερε πάνω υπεράριθμους. Αυτοί είναι όλοι παράγοντες οι οποίοι υποδεικνύουν ότι καταρχάς στο πλοίο αυτό θα έπρεπε να γίνει νηοψία με βάση και το άρθρο 110, όμως και καλώς γνωρίζουμε και εδώ είναι το σημείο αυτό που είπαμε της τριβής, ξέρουμε πάρα πολύ καλά και νομίζω ότι και το περιπολικό αλλά και ο θάλαμος επιχειρήσεων του Υπουργείου μας γνώριζε, ότι αυτοί ανά πάσα στιγμή θα προσπαθούσαν να κάνουν αυτό. Το είχανε σκοπό και ο σκοπός τους δεν ήταν να μεταφέρουν τους ανθρώπους αυτούς με ασφάλεια είχαν σκοπό να φέρουν αυτούς τους ανθρώπους και είχαν σκοπό να κάνουν αυτό. Παρακολουθώντας το λοιπόν η Ελληνική πολιτεία και ενώ φέρεται να έχει ακουστεί από τον ασύρματο ότι αυτοί είπαν ότι όχι, εμείς συνεχίζουμε απρόσκοπτα τον πλου μας, η ελληνική πολιτεία θα μπορούσε να σταθμίσει τι πρέπει να κάνει βλέποντας ότι το πλοίο συνεχίζει την πορεία του» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Θεοχαρίδης.
«Διάσωση δια της βίας δεν μπορεί να γίνει. Δηλαδή πρέπει κάποιο σκάφος να βρίσκεται σε κίνδυνο ώστε εγώ να προσπαθήσω να το σώσω. Τώρα όταν ο άλλος αρνείται, δεν έχουμε διάσωση, εκεί έχουμε παρέμβαση. Το ελληνικό πλοίο το οποίο το παρακολουθούσε, είχε μια καταρχάς υποχρέωση να ελέγξει αυτό το πλοίο επειδή δεν είχε σημαία, με βάση τα στοιχεία που έχουμε και τα διακριτικά του. Αυτό υπήρχε ως υποχρέωση» σύμφωνα με τον καθηγητή.
Επίσης, προσέθεσε, θα μπορούσε να καλέσει επίσης και πολεμικά πλοία τα οποία βρίσκονται στη Μεσόγειο, τα οποία είναι και προς αυτό τον σκοπό για να κάνουν και νηοψίες ώστε να δημιουργηθεί ενδεχομένως και κατά κάποιο τρόπο ένα δίχτυ προστασίας.
Σχετικά με ορισμένες αναφορές σύμφωνα με τις οποίες, το πλοίο είχε απωλέσει την μηχανική του δύναμη, είτε λόγω βλάβης είτε λόγω έλλειψης καυσίμων και πως ήταν ακινητοποιημένο στο ίδιο σημείο για ώρες, ο κ. Θεοχαρίδης σχολίασε πως «όταν ένα πλοίο έχει χάσει την αυτοδύναμη κίνηση, που εδώ δεν ξέρουμε αν την είχε χάσει την αυτοδύναμη κίνηση ή αν ενδεχομένως είχε σταματήσει τις μηχανές, καταρχάς αυτό είναι μια ένδειξη ότι το πλοίο αυτό μπορεί να βρίσκεται σε κίνδυνο, οπότε πολύ περισσότερο εφόσον υπάρχει τέτοια ένδειξη, είναι υποχρεωμένο πλέον το πλοίο να ζητήσει από αυτό να του πει ποια είναι η κατάσταση και εφόσον χρειαστεί να συνδράμει». Ωστόσο, ο κ. Θεοχαρίδης, επανέλαβε ότι σύμφωνα με τις πληροφορίες, ειπώθηκε στον ασύρματο, ότι ο πλοίαρχος δήλωσε πως ήθελε να συνεχίσει τον πλου του απρόσκοπτα.
«Ο πλοίαρχος είναι υπεύθυνος για τον πλου. Είναι αυτός ο οποίος έχει την απόλυτη εξουσία για την πορεία που θα ακολουθήσει και βέβαια έχει και υποχρεώσεις αντίστοιχα όταν υπάρχει κίνδυνος και ούτω καθεξής. Ο πλοίαρχος λοιπόν από τον ασύρματο διαβεβαιώνει ότι συνεχίζουμε. Οι άνθρωποι του σκάφους του ελληνικού Λιμενικού βλέπουν από πάνω να υπάρχουν έγχρωμοι και κάποιοι λένε κιόλας ότι ζητούσαν κάποιοι ενδεχομένως και βοήθεια με τα χέρια. Πρέπει, να γίνει πάλι στάθμιση. Διότι στο τέλος αυτό το οποίο θα πρέπει να σταθμιστεί έναντι αυτού που θα μπορούσε να γίνει, είναι να χαθούν ζωές μόνο πλησιάζοντας. Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο» συμπλήρωσε ο κ. Θεοχαρίδης.
«Αφ’ ης στιγμής εισέλθουμε πια σε κίνδυνο ζωής, εκεί υποχωρεί το άρθρο 110, δηλαδή στην ουσία πάμε πια στις διατάξεις περί διάσωσης και εκεί έρχεται αυτό το περί ρυμούλκησης. Και θα σταθμίσει εάν υπάρχουν άλλα παραπλέοντα σκάφη γιατί μπορεί κάλλιστα να είναι τόσα πολλά τα άτομα που θα δημιουργήσουν και κίνδυνο ευστάθειας για το διασώζον πλοίο» ανέφερε καταλήγοντας ο κ. Θεοχαρίδης.
