Το ερώτημα αν οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την πολιτική πραγματικότητα ή (και) τη διαμορφώνουν είναι σαν την απορία αν η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα. Με άλλα λόγια, ισχύουν και τα δύο, με την έννοια ότι οι μετρήσεις σίγουρα αναδεικνύουν τάσεις υπαρκτές προσφέροντας συμπεράσματα για την δυναμική των κομμάτων, αλλά, την ίδια ώρα, ενδυναμώνουν τους νικητές και αποδυναμώνουν τους ηττημένους, προκαλώντας συσπείρωση και αποσυσπείρωση αντίστοιχα.
Είναι ο λόγος για τον οποίο όταν φάνηκε ότι το ΠΑΣΟΚ παίρνει τα πάνω του μετά την επανεκλογή του Ν. Ανδρουλάκη στην ηγεσία, η δημοσκοπική άνοδος ήταν συνεχής και όταν, μετα τα συλλαλητήρια για τα Τέμπη, ξεκίνησε ο ανταγωνισμός με την Πλεύση Ελευθερίας για τη δεύτερη θέση, η πορεία προς τα κάτω έγινε μονόδρομος.
Το ένα φέρνει το άλλο. Οι αρνητικές δημοσκοπήσεις τροφοδοτούν την εσωστρέφεια και η εσωστρέφεια διώχνει κόσμο. Ένα κόμμα που μπαίνει σε αυτόν τον φαύλο κύκλο χρειάζεται στρατηγική ψυχραιμία για να μπορέσει να βγει, ενώ, αντίθετα, όταν ο δημοσκοπικός άνεμος είναι ούριος, η ενότητα του κόμματος διασφαλίζεται αυτομάτως προκειμένου να μην χαλάσει το θετικό momentum.
ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ περιμένουν πλέον κάθε επόμενη δημοσκόπηση με άγχος, ενώ το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου το διασκεδάζει. Στο κυβερνών κόμμα παίρνουν βαθιά ανάσα λόγω του κατακερματισμού της προοδευτικής αντιπολίτευσης και επιμένουν στο δίλημμα “Μητσοτάκης ή χάος”.
Οποτε και αν γίνουν εκλογές, οι δημοσκοπήσεις θα είναι βασικός παράγοντας διαμόρφωσης κλίματος που, τελικά, επηρεάζει την ψήφο της τελευταίας στιγμής καθώς μεγάλο μέρος των αναποφάσιστων έχει αποδειχτεί ότι τελικά πηγαίνει με τον νικητή του μεγάλου ή του μικρού δικομματισμού (επιλέγοντας δηλαδή πρωθυπουργό ή αρχηγό αξιωματικής αντιπολίτευσης),
Η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των δημοσκοπήσεων είναι αυτοκαταστροφική, η πλήρης αδιαφορία για τα ευρήματά τους ανόητη και η αξιοποίησή του ως χρήσιμο εργαλείο, χωρίς αποθέωση ούτε δαιμονοποίηση, είναι η πιο σοφή στάση που δύσκολα επιλέγεται όταν το διακύβευμα δεν είναι μόνο συλλογικό (για το κόμμα) αλλά και ατομικό (για την ηγεσία).
