Μια πρώτη ανάγνωση των δημοσκοπήσεων του Σεπτεμβρίου δείχνει ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει μετά την ΔΕΘ: Η ΝΔ, παρά τη μεγάλη φθορά, παραμένει κυρίαρχο κόμμα, με την προοδευτική αντιπολίτευση κατακερματισμένη, το ΠΑΣΟΚ να μην κάνει το άλμα που θα το φέρει σε τροχιά εκλογικής νίκης και το χώρο δεξιά της ΝΔ να διατηρεί τη δυναμική του παρά την εξαφάνιση των Σπαρτιατών και την υποχώρηση της Νίκης.
Μια δεύτερη ανάγνωση, εστιάζοντας στα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι έχει βαθύνει η κρίση εμπιστοσύνης στη σχέση πολιτών – πολιτικού συστήματος, διαφαίνεται αύξηση της αποχής στις επόμενες εκλογές, ενώ ενισχύεται το ρεύμα του αντισυστημισμού και η αναζήτηση του “νέου”.
Αν όλα αυτά συνδυαστούν, μπορεί κανείς να θεωρήσει την τωρινή κατάσταση μεταβατική και την αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη πιθανή.
Τρία νέα κόμματα που μετριούνται στις δημοσκοπήσεις (Τσίπρα, Σαμαρά και Καρυστιανού) μπορεί να λειτουργήσουν καταλυτικά για την αναδιαμόρφωση των πολιτικών συσχετισμών, ενώ και στο εσωτερικό των κομμάτων (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ. ΣΥΡΙΖΑ) εξελίσσονται διεργασίες με ορίζοντα το διάστημα μεταξύ των πρώτων και των δεύτερων εκλογών που, πιθανότατα, θα γίνουν.
Επομένως, οι δημοσκοπήσεις πέρα από “φωτογραφίες της στιγμής”, όπως προσδιορίζονται στερεοτυπικά, είναι και καθρέφτης μιας ρευστότητας που μπορεί από μόνη της να φέρει ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις αν/όταν ξεφύγει μια σπίθα από τη φωτιά που σιγοκαίει.
