Η Αυστραλία απαγορεύει με νόμο στα παιδιά κάτω των 16 ετών να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάτι που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Σήμερα, Πέμπτη, η Γερουσία ενέκρινε την – μέχρι τώρα – αυστηρότερη νομοθεσία του κόσμου σχετικά με τα social media. Η απαγόρευση – η οποία δεν θα τεθεί σε ισχύ για τους επόμενους τουλάχιστον 12 μήνες – θα μπορούσε να επιβάλει στις εταιρείες τεχνολογίας πρόστιμο έως και 50 εκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας ($ 32,5 εκατομμύρια) εάν δεν συμμορφωθούν.
Ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε έχει δηλώσει ότι η νομοθεσία είναι απαραίτητη για την προστασία των νέων από τις «βλάβες» των social media, κάτι που έχουν ζητήσει πολλοί γονείς. «Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα και θέλουμε οι νέοι Αυστραλοί ουσιαστικά να έχουν παιδική ηλικία», είπε ο Αλμπανέζε όταν παρουσίασε το νομοσχέδιο στην Κάτω Βουλή την περασμένη εβδομάδα. «Θέλουμε οι γονείς να έχουν ηρεμία».
Ωστόσο, οι επικριτές λένε ότι τα ερωτήματα σχετικά με το πώς θα λειτουργήσει η απαγόρευση – και ο αντίκτυπός της στην ιδιωτική ζωή και την κοινωνική σύνδεση – έχουν μείνει αναπάντητα.
Η Αυστραλία δεν είναι η πρώτη χώρα που κάνει προσπάθεια να περιοριστεί η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά. Η διαφορά συνίσταται στο το υψηλότερο όριο ηλικίας που ορίζει η Αυστραλία, σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα, ενώ δεν περιλαμβάνονται εξαιρέσεις για υπάρχοντες χρήστες ή για όσους έχουν γονική συναίνεση.
Έχοντας περάσει από τη Γερουσία με 34 ψήφους έναντι 19 κατά, αργά το βράδυ της Πέμπτης (τοπική ώρα), το νομοσχέδιο θα επιστρέψει στη Βουλή των Αντιπροσώπων – όπου η κυβέρνηση έχει την πλειοψηφία που σημαίνει ότι είναι βέβαιο ότι θα περάσει – για να εγκρίνει τροποποιήσεις, πριν γίνει νόμος.
Η νομοθεσία δεν προσδιορίζει ποιες πλατφόρμες ακριβώς θα απαγορευτούν. Αυτές οι αποφάσεις θα ληφθούν αργότερα από τον υπουργό Επικοινωνιών της Αυστραλίας, ο οποίος θα ζητήσει συμβουλές από την επιτροπή eSafety για την ηλεκτρονική Ασφάλεια – μια ρυθμιστική αρχή του Διαδικτύου που θα επιβάλλει τους κανόνες.
Οι πλατφόρμες τυχερών παιχνιδιών και ανταλλαγής μηνυμάτων εξαιρούνται, όπως και οι ιστότοποι στους οποίους είναι δυνατή η πρόσβαση χωρίς λογαριασμό, πράγμα που σημαίνει ότι το YouTube, για παράδειγμα, είναι πιθανό να παραμείνει εκτός της απαγόρευσης.
Η κυβέρνηση λέει ότι θα βασιστεί σε κάποια μορφή τεχνολογίας επαλήθευσης της ηλικίας για την εφαρμογή των περιορισμών και οι επιλογές θα δοκιμαστούν τους επόμενους μήνες. Το βάρος θα βαρύνει τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να προσθέσουν οι ίδιες αυτές τις διαδικασίες, ενώ θα είναι και υπόλογες σε τυχόν παραβάσεις.
Ωστόσο, οι ψηφιακοί ερευνητές έχουν προειδοποιήσει ότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι η απροσδιόριστη αυτή τεχνολογία – η οποία θα μπορούσε να βασίζεται σε βιομετρικά στοιχεία ή πληροφορίες ταυτότητας – θα λειτουργήσει. Οι επικριτές έχουν επίσης ζητήσει διαβεβαιώσεις ότι θα προστατεύεται το απόρρητο. Προειδοποιούν επίσης ότι οι περιορισμοί θα μπορούσαν εύκολα να παρακαμφθούν μέσω εργαλείων όπως ένα VPN – το οποίο μπορεί να συγκαλύψει την τοποθεσία ενός χρήστη και να τον κάνει να φαίνεται ότι συνδέεται από άλλη χώρα.
Ωστόσο, τα παιδιά που βρίσκουν τρόπους να παραβιάζουν τους κανόνες δεν θα αντιμετωπίζουν κυρώσεις.
Υποστηρίζουν οι γονείς – Αντιδρούν οι εταιρείες social media
Η δημοσκόπηση για τις μεταρρυθμίσεις, αν και περιορισμένη, δείχνει ότι υποστηρίζεται από την πλειοψηφία των Αυστραλών γονέων και φροντιστών. «Για πάρα πολύ καιρό, οι γονείς είχαν την -αδύνατη- επιλογή: Να επιτρέψουν στο παιδί τους να συμμετέχει σε μια -το λιγότερο- εθιστική συνήθεια ή να το απαγορεύσουν και το παιδί να αισθάνεται απομονωμένο», λένε οι γονείς και προσθέτουν: «Έχουμε παγιδευτεί σε μια νόρμα στην οποία κανείς δεν θέλει να είναι μέρος».
Ωστόσο, πολλοί ειδικοί λένε ότι η απαγόρευση είναι «πολύ αμβλύ εργαλείο» για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και έχουν προειδοποιήσει ότι θα μπορούσε να καταλήξει να σπρώξει τα παιδιά σε λιγότερο ελεγχόμενες γωνιές του Διαδικτύου.
Κατά τη διάρκεια της σύντομης περιόδου διαβούλευσης πριν από την ψήφιση του νομοσχεδίου, η Google και το Snap επέκριναν τη νομοθεσία επειδή δεν παρείχε περισσότερες λεπτομέρειες και η Meta είπε ότι το νομοσχέδιο θα ήταν «αναποτελεσματικό» και δεν θα ανταποκρινόταν στον δηλωμένο στόχο του να κάνει τα παιδιά πιο ασφαλή.
Στην κατάθεσή του, το TikTok είπε ότι ο ορισμός της κυβέρνησης για μια πλατφόρμα κοινωνικών μέσων ήταν τόσο «ευρύς και ασαφής» που «σχεδόν κάθε διαδικτυακή υπηρεσία θα μπορούσε να εμπίπτει σε [αυτό]».
Το Χ αμφισβήτησε τη «νομιμότητα» του νομοσχεδίου – λέγοντας ότι μπορεί να μην είναι συμβατό με τους διεθνείς κανονισμούς και τις συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έχει υπογράψει η Αυστραλία.
Ορισμένοι υποστηρικτές της νεολαίας κατηγόρησαν επίσης την κυβέρνηση ότι δεν κατανοεί πλήρως τον ρόλο που διαδραματίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή τους και ότι τους απέκλεισε από τη συζήτηση. «Κατανοούμε ότι είμαστε ευάλωτοι στους κινδύνους και τις αρνητικές επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης… αλλά πρέπει να εμπλακούμε στην ανάπτυξη λύσεων», έγραψε το Συμβούλιο Νέων eSafety, το οποίο συμβουλεύει τη ρυθμιστική αρχή.
Ο Αλμπανέζε έχει αναγνωρίσει ότι η συζήτηση είναι περίπλοκη, αλλά υπερασπίστηκε σταθερά το νομοσχέδιο: «Όλοι γνωρίζουμε ότι η τεχνολογία κινείται γρήγορα και μερικοί άνθρωποι θα προσπαθήσουν να βρουν τρόπους να παρακάμψουν αυτούς τους νέους νόμους, αλλά αυτό δεν είναι λόγος να αγνοήσουμε την ευθύνη που έχουμε», είπε.
Ο αντίκτυπος της απαγόρευσης
Πέρυσι, η Γαλλία εισήγαγε νομοθεσία για τον αποκλεισμό της πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 15 ετών χωρίς τη γονική συναίνεση, αν και η έρευνα δείχνει ότι σχεδόν οι μισοί χρήστες κατάφεραν να αποφύγουν την απαγόρευση χρήσης VPN.
Ένας νόμος στην πολιτεία της Γιούτα των ΗΠΑ – που ήταν παρόμοιος με αυτόν της Αυστραλίας – ανατράπηκε από ομοσπονδιακό δικαστή που τον έκρινε αντισυνταγματικό.
Η Νορβηγία δεσμεύτηκε πρόσφατα να ακολουθήσει τα βήματα της Αυστραλίας και την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Τεχνολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου είπε ότι μια παρόμοια απαγόρευση ήταν «στο τραπέζι» – αν και αργότερα πρόσθεσε «όχι… αυτή τη στιγμή».