ΑρχικήΚόσμοςΈνα στέμμα, δύο κόσμοι, «νέα» μέσα και «παλιοί» θεσμοί

Ένα στέμμα, δύο κόσμοι, «νέα» μέσα και «παλιοί» θεσμοί

Ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ στέφεται κι ολόκληρος ο πλανήτης περιμένει ένα ιστορικό γεγονός που στη συντριπτική του πλειοψηφία δεν έχει ξαναδεί ζωντανά, μιας κι αυτό συνέβη στη Βρετανία τελευταία φορά πριν από 70 χρόνια.

Ήταν 6 Φεβρουαρίου του 1952 όταν μια γυναίκα που θα έμενε στην ιστορία ξεκινούσε μια πορεία που κανείς δε θα μπορούσε να φανταστεί. Η μόλις 25 ετών Ελισάβετ ειδοποιήθηκε για το θάνατο του πατέρα της ενώ βρισκόταν σε ταξίδι στην Κένυα. Έφυγε απ΄ τη χώρα της ως πριγκίπισσα κι επέστρεψε απρόσμενα ως βασίλισσα.

Αν σκεφτούμε την ιστορία και την πορεία της στα 70 ολόκληρα χρόνια που κατείχε το στέμμα, μοιάζει σαν ψέμα ότι αν όλα είχαν πάει σύμφωνα με το πρωτόκολλο δε θα ήταν καν διάδοχος. Όμως μετά την παραίτηση του θείου της, Εδουάρδου Η’ (μετέπειτα Δούκα του Ουίνσδορ) για να παντρευτεί τη διαζευγμένη Αμερικανίδα Ουόλις Σίμπσον, ο πατέρας της, Γεώργιος ΣΤ’ έγινε βασιλιάς. Κι αυτό την έφερε μόλις στα δέκα της χρόνια στη διαδοχή του θρόνου, μιας και ήταν το μεγαλύτερο παιδί, ενώ δεν υπήρχε αγόρι στην οικογένεια, για να προηγηθεί.

Ο βασιλιάς Κάρολος, αντίθετα, γεννήθηκε και μπήκε αμέσως στη σειρά της διαδοχής. Όλοι γνώριζαν με βεβαιότητα ότι κάποια στιγμή θα γίνει βασιλιάς. Η στιγμή αυτή όπως ξέρουμε άργησε παραπάνω απ΄ το αναμενόμενο, αφού, κόντρα στην άγρια και απότομη άνοδο της μητέρας του σε πολύ νεαρή ηλικία, εκείνος έφτασε να τη διαδεχτεί στα 73 του χρόνια.

Νέα μέσα, παλιοί θεσμοί 

Πίσω στο 1952, η Ελισάβετ κλήθηκε ν΄ αντιμετωπίσει δύο βασικά ζητήματα που δεν ήταν παραδοσιακά ταιριαστά με τον αρχηγό του κράτους: ήταν νέα και γυναίκα. Έπρεπε, λοιπόν, να βρεθεί ένας τρόπος αυτά να μετατραπούν σε προτερήματα, για να επικοινωνήσει με το λαό της την αρχή μιας νέας εποχής για τη χώρα. Κι εκεί μπήκε η ίδια της η στέψη για να δώσει τη λύση.

Στις 2 Ιουνίου του 1953 ένα «νέο» μέσο ήρθε για να φέρει φρέσκια πνοή σ’ ένα «παλιό» θεσμό. Η στέψη της Ελισάβετ ήταν η πρώτη τελετή που μεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση, φέρνοντας τη Βρετανία ένα βήμα πιο κοντά στον τότε σύγχρονο κόσμο. Η προσέγγιση αυτή έδωσε στη νέα βασίλισσα τη δυνατότητα να συνδυάσει τα χαρακτηριστικά της με την ιδέα μιας ανανέωσης του ίδιου του θεσμού της μοναρχίας.

Ήταν σαν οι Βρετανοί να είχαν μια θέση μέσα στην τελετή, σα να τους είχαν προσκαλέσει σ’ αυτό, περιέγραφαν εκείνη την εποχή όσοι το είδαν. Για πρώτη φορά, ο θεσμός έγινε ένα με το λαό, δίνοντας μια εντελώς διαφορετική αίσθηση απ’ αυτή που υπήρχε έως τότε. Για την ιστορία, το 56% των ενήλικων Βρετανών (περίπου 20.4 εκατομμύρια) παρακολούθησε την τηλεοπτική μετάδοση της στέψης, ποσοστό διπλάσιο απ’ αυτό του ραδιοφώνου στην περίπτωση του πατέρα της. Μάλιστα, ένας 36χρονος είχε πει κάνοντας αυτή τη σύγκριση «…αυτή τη φορά ήμουν ΕΚΕΙ». Η νεαρή βασίλισσα ξεκίνησε την μακρά πορεία της με βασική αρχή την ενότητα, βάζοντας το λαό της μέσα στο θεσμό από την πρώτη κιόλας στιγμή. 

Queen Elizabeth II after her coronation ceremony in Westminster Abbey, London. (Photo by Hulton Archive/Getty Images)

Στις 6 Μαΐου του 2023, μετά από επτά δεκαετίες, ξεκινά και πάλι μια νέα εποχή για τη μοναρχία στη Βρετανία. Αυτή τη φορά η χώρα υποδέχεται έναν άνδρα μεγαλύτερης ηλικίας, σε μια περίοδο που αυτό σχεδόν φαντάζει να είναι μειονέκτημα, κόντρα μ’ αυτό που θα περιμέναμε έχοντας στο μυαλό μας πιο κλασικά πρότυπα. Εκτός αυτών, ο Κάρολος έχει ζήσει όλη του τη ζωή με τα βλέμματα όλων στραμμένα επάνω του, χωρίς να έχει την ευθύνη του αρχηγού του κράτους. Μέσα στα χρόνια, έχει κάνει αρκετά πράγματα που δεν αρέσουν στο βρετανικό λαό, σύμφωνα με τις παραδοσιακές αρχές του.

Οι πιο συντηρητικοί κι απόλυτοι στα θέματα της βασιλείας σίγουρα δε βλέπουν με καλό μάτι ένα βασιλιά με αρκετά μελανά σημεία στην πορεία του μέχρι την ανάκτηση του στέμματος. Το διαζύγιο, η εξωσυζυγική του σχέση κι όλα αυτά που είναι παραπάνω από γνωστά εδώ και δεκαετίες δε βοηθούν ιδιαίτερα το προφίλ του.

Ακόμα όμως κι αν τα παραπάνω δε ληφθούν υπόψιν, ο Κάρολος ξεκινά από μειονεκτική θέση αφού καλείται ν΄ αντιμετωπίσει ένα θεσμό που κατά πολλούς βιώνει την απόλυτη πτώση του. Η βασιλεία θεωρείται ένας θεσμός εντελώς ξεπερασμένος και αναχρονιστικός για την πλειοψηφία του κόσμου. Κι εδώ μπαίνει όλη του η προσπάθεια να φέρει όσο το δυνατόν περισσότερο τη μοναρχία στο σήμερα.

Από την απαίτηση για vegan μύρο στη στέψη του, μέχρι το μειωμένο κόστος της τελετής και το πιο χαλαρό dress code, ο Κάρολος θέλει να φέρει το θεσμό στη σύγχρονη εποχή, διατηρώντας παράλληλα την παράδοση και τις διαδικασίες που κληρονόμησε απ’ τους προγόνους του. Επικοινωνεί, ουσιαστικά την ιδέα της διατήρησης χαμηλών τόνων και μιας μοντέρνας «αντανάκλασης» της σημερινής κοινωνίας, ομαλά ενταγμένης στα δεδομένα της μοναρχίας.

Από τη νεαρή γυναίκα με το σύνθημα για ενότητα μοναρχίας- λαού, στον μεγαλύτερης ηλικίας άνδρα με την ιδέα μιας βασιλείας ενταγμένης στη σύγχρονη κοινωνία κι από μια στέψη που δύναμή της ήταν το μεγαλείο της σε μια τελετή προσαρμοσμένη στο σήμερα. Τα υπόλοιπα θα τα δείξει η ιστορία…