Πλημμύρες και κύματα καύσωνα σε όλη την Αφρική, πλημμύρες στη νότια Βραζιλία, ξηρασία στον Αμαζόνιο και ακραία ζέστη σε ολόκληρη την Ασία. Ειδήσεις καταστροφικών καιρικών φαινομένων από όλο τον κόσμο κάνουν αισθήτη την παρουσία τους.
Μέχρι στιγμής, το 2024 ήταν ιδιαίτερα κακό με ακραία καιρικά φαινόμενα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), με ξηρασίες, υπερβολική ζέστη και πλημμύρες να προκαλούν σοβαρές ζημιές στην υγεία και τα μέσα διαβίωσης.
«Σχεδόν κάθε περιοχή στον κόσμο είδε ακραία καιρικά φαινόμενα και κλιματικά φαινόμενα διαφορετικής φύσεως», δήλωσε στη DW ο ειδικός του WMO για το κλίμα, Άλβαρο Σίλβα.
Το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαΐου δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Στις ΗΠΑ σημειώθηκαν δεκάδες θάνατοι μετά από σφοδρές καταιγίδες και ένα κύμα ανεμοστρόβιλων που σάρωσαν πολιτείες στο νότο.
Στην Παπούα, χιλιάδες άνθρωποι πιστεύεται ότι θάφτηκαν κάτω από το έδαφος μετά από μια τεράστια κατολίσθηση – που πιθανότατα προκλήθηκε από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της έντονης βροχόπτωσης.
Περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στην ευθεία γραμμή της καταιγίδας, σύμφωνα με τον BRAC, έναν διεθνή αναπτυξιακό μη κερδοσκοπικό οργανισμό στο Μπαγκλαντές.
Ποια είναι η σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και του καιρού;
Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την εξάτμιση και ρίχνει περισσότερους υδρατμούς στην ατμόσφαιρα. Αυτό προκαλεί εντονότερες βροχοπτώσεις και πλημμύρες σε ορισμένες περιοχές και πιο ακραίες ξηρασίες σε άλλες. Οι υψηλές θερμοκρασίες των ωκεανών εντείνουν τα κλιματικά μοτίβα, ενώ οι υψηλότερες συνολικές θερμοκρασίες οδηγούν σε συχνότερα κύματα καύσωνα.
Αυτό καταστρέφει τα παγκόσμια καιρικά μοτίβα, με αποτέλεσμα διαφορετικές επιπτώσεις σε ολόκληρο τον πλανήτη.
«Δεν είναι μόνο η συχνότητα και η ένταση που ακούτε συνήθως, αλλά είναι και οι αλλαγές στο χρόνο και τη διάρκεια αυτών των φαινομένων», είπε ο Σίλβα. «Δεν ξέρουμε πλέον τι είναι φυσιολογικό στο κλίμα, γιατί βλέπουμε μια αυξανόμενη τάση ακραίων γεγονότων».
Τι ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή;
Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής είναι εμφανής όταν εξετάζουμε τις μακροπρόθεσμες καιρικές τάσεις, αλλά ο προσδιορισμός του ρόλου της σε συγκεκριμένα καιρικά φαινόμενα έγινε μόλις πρόσφατα δυνατός.
Έπαιξε ρόλο η κλιματική αλλαγή στις πλημμύρες στη Βραζιλία;
Περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι στιγμής από τις σφοδρές πλημμύρες στην πολιτεία Ρίο Γκράντε ντο Σουλ της νότιας Βραζιλίας, οι οποίες προκάλεσαν επίσης ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σχεδόν 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί, κάτι που αναφέρεται ως η μεγαλύτερη περίπτωση κλιματικής μετανάστευσης στη χώρα. Η κυβέρνηση της πολιτείας εξετάζει ακόμη και τη μετακίνηση ολόκληρων πόλεων για να αποφύγει μελλοντικές καταστροφές.
Ορισμένοι επιστήμονες έχουν ήδη επισημάνει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, πέρα από τη συνεχιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας από το Ελ Νίνο, για να εξηγήσουν τις πλημμύρες.
Μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε από τη γαλλική ομάδα Laboratoire des Sciences du Climat et de l’Environnement (Εργαστήριο Επιστημών Κλίματος και Περιβάλλοντος), διαπίστωσε ότι οι έντονες βροχοπτώσεις που οδήγησαν σε πλημμύρες θα μπορούσαν να αποδοθούν κυρίως στην κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο.
Δεν συνέβαιναν πάντα ακραία καιρικά φαινόμενα;
Η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα ακραίων καιρικών συνθηκών, ακόμη και πριν αρχίσουν να γυρίζουν τα γρανάζια της Βιομηχανικής Επανάστασης και οι άνθρωποι αρχίσουν να καίνε σοβαρά τα ορυκτά καύσιμα που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή. Τέτοια γεγονότα είναι φυσικά φαινόμενα, αλλά η κλιματική αλλαγή τα έχει καταστήσει πολύ πιο καταστροφικά, λένε οι ειδικοί.
Πριν από τη δεκαετία του 1990, αναφέρονταν περίπου 70 με 150 κίνδυνοι που σχετίζονται με τον καιρό και το νερό ετησίως. Από το 2000, έχουν καταγραφεί 300 ακραία γεγονότα ετησίως. Ακόμη και με τις ελλιπείς αναφορές στο παρελθόν, «η διαφορά είναι αναμφισβήτητη», δήλωσε ο Σίλβα.
