Στην αντεπίθεση πέρασε η Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τον εμπορικό πόλεμο που έχει κηρύξει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Είναι ένα πράγμα να επιβάλεις δασμούς στις μοτοσικλέτες Harley-Davidson και στο ουίσκι και άλλο να στραφείς εναντίον της Silicon Valley ή της Wall Street, γράφει το Politico.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει το άνοιγμα ενός νέου μετώπου με τις ΗΠΑ, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να επιβάλει από αύριο τους λεγόμενους «αμοιβαίους δασμούς» σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Αυτή η «Ημέρα Απελευθέρωσης», όπως την αποκάλεσε ο Τραμπ, θα σηματοδοτήσει τη μεγαλύτερη κλιμάκωση στον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε αρχικά εναντίον του Καναδά, του Μεξικού και της Κίνας, μετά την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου. Σύντομα ακολούθησαν παγκόσμιοι δασμοί στο ατσάλι και το αλουμίνιο, και έπειτα στα αυτοκίνητα.
Στην αντεπίθεση οι Βρυξέλλες
Μέχρι στιγμής, οι Βρυξέλλες έχουν παίξει σύμφωνα με το παραδοσιακό εγχειρίδιο εμπορικού πολέμου, απαντώντας στους δασμούς του Τραμπ στα βιομηχανικά μέταλλα με ισοδύναμους φόρους σε εμβληματικές αμερικανικές μάρκες όπως η Harley-Davidson. Αυτή η απάντηση σχεδιάστηκε να «ματσάρει» τις κινήσεις της διοίκησης Τραμπ αλλά όχι να κλιμακώσει την αντιπαράθεση.
Τώρα, με την Ουάσιγκτον να απειλεί να τιμωρήσει περαιτέρω την ΕΕ, όχι μόνο για τους υφιστάμενους δασμούς της αλλά και για μη δασμολογικούς φραγμούς, όπως οι κανονισμοί στην τεχνολογία, οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται να αντεπιτεθούν.
Στοχοποιώντας τις αμερικανικές υπηρεσίες, οι Βρυξέλλες μπορεί να στοχεύουν τράπεζες όπως η J.P. Morgan ή η Bank of America, ή τεχνολογικές εταιρείες όπως το κοινωνικό δίκτυο X του Έλον Μασκ, ο γίγαντας αναζήτησης Google ή η Amazon, ο μεγαλύτερος διαδικτυακός λιανοπωλητής παγκοσμίως.
«Σίγουρα δεν αποκλείουμε μια μεγαλύτερη, καλύτερη και ακόμη πιο δημιουργική απάντηση μέσω του κλάδου των υπηρεσιών και δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας», δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ στους δημοσιογράφους στα μέσα Μαρτίου. «Όλες αυτές οι επιλογές είναι στο τραπέζι σήμερα».
Η ΕΕ είναι καθαρός εξαγωγέας αυτοκινήτων, φαρμάκων και τροφίμων στις ΗΠΑ. Αλλά είναι καθαρός εισαγωγέας υπηρεσιών -και αυτό τής δίνει περισσότερη μόχλευση σε μια εμπορική διαμάχη. (Εάν ληφθούν υπόψη και τα αγαθά και οι υπηρεσίες μαζί, το διατλαντικό εμπόριο είναι γενικά ισορροπημένο. Η ΕΕ έχει ένα συνολικό πλεόνασμα μόλις 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων ή περίπου 3% του ετήσιου εμπορίου ύψους 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων).
Στον εμπορικό πόλεμο με τον Τραμπ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής πολεμήσει με ισάξιας αξίας μέτρα: χτύπημα αντί χτυπήματος.
Αφού η Ουάσιγκτον επέβαλε νέους και ευρύτερους δασμούς στις εισαγωγές ατσαλιού και αλουμινίου στα μέσα Μαρτίου, η Επιτροπή είναι έτοιμη να ανταποδώσει χτυπώντας εξαγωγές αμερικανικών αγαθών αξίας 26 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μετά από δύσκολες διαβουλεύσεις με τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις της ΕΕ, οι Βρυξέλλες θα πρέπει να προτείνουν αυτούς τους δασμούς ήδη αυτή την εβδομάδα.
Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει ένα όριο στο πόσα αγαθά μπορείς να χτυπήσεις, όταν οι ζημιές είναι τόσο μεγάλες. «Αν ο Τραμπ επιβάλει αμοιβαίους δασμούς, μπαίνουμε σε ένα εντελώς νέο παιχνίδι», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.
Ανάλογα με τις κινήσεις του Τραμπ, η Επιτροπή μπορεί να απαντήσει με δύο τρόπους, στοχεύοντας τις υπηρεσίες:
Πρώτον, εφαρμόζοντας τους υπάρχοντες κανονισμούς που έχει αναπτύξει τα τελευταία πέντε χρόνια, μπορεί να αυστηροποιήσει τους κανόνες για τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, να φορολογήσει τις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες ή να επιβραδύνει την έκδοση αδειών για επιχειρηματική δραστηριότητα στην ΕΕ.
«Βλέποντας τη στάση των μεγάλων αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών τους τελευταίους μήνες, οι οποίες είναι όλες κοντά στον Τραμπ, έχεις την εντύπωση ότι πιέζουν τον Λευκό Οίκο εναντίον της Ευρώπης. Στην πραγματικότητα, είναι εξαιρετικά ευάλωτες σε αντίποινα», δήλωσε ο Yves Melin, συνιδρυτής εταίρος της δικηγορικής εταιρείας Cassidy Levy Kent.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Κανόνας για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA) της ΕΕ, ο οποίος στοχεύει να περιορίσει την εξουσία των κυρίαρχων τεχνολογικών παικτών και να διασφαλίσει τον ανταγωνισμό. Η Επιτροπή πρόκειται να αποφασίσει ήδη αυτή την εβδομάδα εάν η Apple και η Meta παραβιάζουν αυτούς τους κανόνες.
Αλλά είναι και ένας τομέας όπου οι Βρυξέλλες θα είναι προσεκτικές, ώστε να μη ρίξουν λάδι στη φωτιά, γράφει το Politico. «Το πρόβλημα με το ψηφιακό κομμάτι είναι ότι τη στιγμή που η ΕΕ κάνει κάτι τέτοιο, η πίεση από τις ΗΠΑ στο κανονιστικό πλαίσιο θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο», δήλωσε ο Arnoud Willems, εταίρος διεθνούς εμπορίου στη δικηγορική εταιρεία King & Spalding.
Η φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, των ψηφιακών ροών ή ο εξαναγκασμός των αμερικανικών αεροπορικών εταιρειών να πληρώνουν περισσότερα για να προσγειωθούν σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια, είναι επίσης στα εργαλεία που διαθέτει η ΕΕ.
Ως τελευταία λύση, η ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιήσει το «εργαλείο κατά του εξαναγκασμού» (Anti-Coercion Instrument), το εμπορικό της… μπαζούκα. Όπως υποδηλώνει το όνομά του, θα επιτρέψει μια ευρεία απάντηση, συμπεριλαμβανομένης της στοχοποίησης υπηρεσιών, εάν οι Βρυξέλλες κρίνουν ότι οι αμερικανικές ενέργειες είναι υπερβολικές.
«Αυτά τα μέτρα είναι κατ’ αρχάς… δυνατά, για παράδειγμα, βάσει του Anti-Coercion Instrument», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, όταν ρωτήθηκε αν η Ένωση θα χτυπούσε το εμπόριο υπηρεσιών.
Μέσα σε έξι μήνες, η Επιτροπή θα μπορούσε να φτάσει μέχρι να «κλείσει» το X του Μασκ, να περιορίσει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των αμερικανικών γιγάντων της τεχνολογίας ή να τους απαγορεύσει να επενδύσουν στην ΕΕ.
Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έκρινε πότε θα χρησιμοποιούσε αυτή την… «πυρηνική επιλογή», θα χρειαστεί την υποστήριξη 15 από τα 27 κράτη-μέλη. «Πολλά κράτη-μέλη δεν θέλουν να κλιμακώσουν σε τέτοιο βαθμό, δήλωσε ο προαναφερθείς διπλωμάτης της ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ανησυχούν επίσης για μια τέτοια εξέλιξη, καταλήγει στην ανάλυσή του το Politico.
