Ως πολύ υψηλό χαρακτηρίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τον κίνδυνο από το νέο στέλεχος «Όμικρον» επισημαίνοντας ότι η πιθανότητα περαιτέρω διάδοσής του σε παγκόσμιο επίπεδο είναι επίσης υψηλή.
Προειδοποιεί μάλιστα ότι ανάλογα με τα χαρακτηριστικά που αυτό μπορεί να έχει, ενδέχεται να υπάρξει αύξηση στον αριθμό των κρουσμάτων που θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτρέπει τα 194 κράτη-μέλη του να επιταχύνουν τον εμβολιασμό στις ομάδες υψηλής προτεραιότητας και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση των υπηρεσιών υγείας.
Όπως σημειώνει αναμένονται μολύνσεις και εμβολιασμένων ατόμων «αν και σε μικρή και προβλέψιμη αναλογία».
Όσο για το κατά πόσο το νέο στέλεχος είναι ικανό να διαφεύγει της ανοσίας του εμβολιασμού και μιας προγενέστερης νόσησης, ο ΠΟΥ ενημερώνει ότι περισσότερα στοιχεία αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες.
Τέλος, καλεί τις χώρες-μέλη του να προσαρμόσουν εγκαίρως τις διεθνείς ταξιδιωτικές τους οδηγίες κάνοντας μια αξιολόγηση του κινδύνου, και διευκρινίζει ότι θα δοθούν και επιπλέον κατευθύνσεις.
Το νέο στέλεχος Όμικρον εξαπλώνεται σε αρκετές χώρες, με τον εντοπισμό ή την επιβεβαίωση κρουσμάτων στην Ολλανδία, τη Δανία και την Αυστραλία, ενώ παράλληλα εντείνονται οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η «εισαγωγή» της νέας παραλλαγής.
Η Βρετανία αποφάσισε δε να συγκαλέσει τη Δευτέρα έκτακτη σύνοδο των υπουργών Υγείας της G7 για να συζητηθούν οι πρόσφατες εξελίξεις με την πανδημία.
Η μια κυβέρνηση μετά την άλλη -με τελευταία στη σειρά, τη Ρουάντα- επιβάλουν ταξιδιωτικούς περιορισμούς στις χώρες της νότιας Αφρικής, φοβούμενες ότι τα υπάρχοντα εμβόλια δεν θα καλύπτουν την παραλλαγή αυτήν και θα ανατραπεί η εν τω γίγνεσθαι οικονομική ανάκαμψη, έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας.
Τι δείχνουν τα δεδομένα
Με βάση τα έως τώρα δεδομένα κυρίως από την Αφρική, σύμφωνα με τους New York Times και την εφημερίδα Guardian προκύπτει μια ανάμεικτη εικόνα για τη νέα παραλλαγή. Ο πρόεδρος της Moderna δρ Στέφεν Χοτζ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η Όμικρον περιλαμβάνει ένα «μείγμα μεταλλάξεων Φρανκεστάιν» που εγείρει ανησυχίες, όμως πιθανότατα θα παραμένει σχετικά ευάλωτη στα εμβόλια.
Αν όχι, τότε τα τελευταία θα χρειαστούν αναπροσαρμογές, κάτι που μπορεί να συμβεί αρκετά γρήγορα χάρη στην τεχνολογία mRNA.
Παρόλο που η Όμικρον έχει πολύ περισσότερες μεταλλάξεις, θα υπάρχουν πάντα περιοχές της νέας παραλλαγής που θα είναι εκτεθειμένες στα αντισώματα και στα Τ-κύτταρα. Από την άλλη, η Όμικρον πιθανώς είναι πιο μεταδοτική και ικανότερη – σε σχέση με τη Δέλτα και προηγούμενες παραλλαγές – να διαφεύγει της ανοσιακής αντίδρασης του οργανισμού, τόσο λόγω εμβολιασμού όσο και νόσησης.
Το πόσο ικανή και αν θα υπάρξει όντως ανάγκη για αναπροσαρμογή των τωρινών εμβολίων, θα χρειαστούν περίπου δύο εβδομάδες για να απαντηθεί.
Ο Αμερικανός εξελικτικός βιολόγος Τζέσε Μπλουμ του Κέντρου Ερευνών Hutchinson στο Σιάτλ δήλωσε ότι «πιθανότατα σε λίγες εβδομάδες θα έχουμε καλύτερη εικόνα πόσο γρήγορα εξαπλώνεται η νέα παραλλαγή και πόσο αναγκαίο θα είναι να αναπτύξουμε μια νέα παραλλαγή του εμβολίου. Μπορούμε πάντως να είμαστε ήδη αρκετά σίγουροι ότι οι μεταλλάξεις της θα προκαλούν σημαντική μείωση στα εξουδετερωτικά αντισώματα».
Έως τότε τι σημαίνει αυτό για έναν πλήρως εμβολιασμένο με δύο δόσεις; Ο καθηγητής ανοσολογίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Κάρντιφ επεσήμανε ότι, στις νέες συνθήκες, είναι καλή ιδέα η έξτρα προστασία που παρέχει η τρίτη δόση. Όπως είπε, «αν (λόγω της Όμικρον) η μισή ή τα δύο τρίτα ή όποιο άλλο ποσοστό της ανοσιακής απόκρισης δεν είναι πια αποτελεσματικό και μένεις με το υπόλοιπο μισό, τότε όσο πιο ενισχυμένο είναι αυτό, τόσο το καλύτερο».
Η τρίτη δόση αυξάνει σημαντικά τα αντισώματα και αυτό θα βοηθήσει κατά της Όμικρον, αν και, σύμφωνα με τον ανοσολόγο Μίχελ Νουσεντσβάιχ του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης, αυτά μπορεί να μην είναι αρκετά για να εξουδετερώσουν τελείως τη νέα παραλλαγή.
Καλύτερη φαίνεται η εικόνα για όσους έχουν εμβολιαστεί πλήρως και μετά έχουν νοσήσει από τη Δέλτα ή πρώτα νόσησαν και μετά έκαναν μια δόση εμβολίου, καθώς έτσι απέκτησαν «υβριδική» ανοσία, η οποία είναι ανώτερη, σύμφωνα με τον Νουσεντσβάιχ.
«Αν έχεις κάνει δύο δόσεις εμβολίου και μετά μολυνθείς από τη Δέλτα και αναρρώσεις, τότε έχεις αποκτήσει μια πολύ ευρεία, πολύ αποτελεσματική ανοσιακή απόκριση, η οποία πιθανώς καλύπτει αρκετά καλά οποιαδήποτε παραλλαγή μπορεί κανείς να σκεφτεί», δήλωσε και ο καθηγητής ιολογίας Ντέηβιντ Μάθιους του βρετανικού Πανεπιστημίου του Μπρίστολ.
Η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά τους ανεμβολίαστους. Όπως είπε ο Μάθιους, «αν ισχύει ότι η Όμικρον είναι καλύτερη στη μετάδοση της από ό,τι η Δέλτα και φαίνεται πως έτσι είναι, τότε αυτό που θα συμβεί, είναι ότι θα επιταχύνει τον ρυθμό με τον οποίο ο ιός θα “βρίσκει” τους ανεμβολίαστους και θα τους στέλνει στα νοσοκομεία, πράγμα που θα αυξήσει την πίεση στο εθνικό σύστημα υγείας. Αυτό μπορεί να πυροδοτήσει ένα lockdown, αν οι νοσηλείες ξεπεράσουν ένα συγκεκριμένο όριο».
Παραμένει πάντως άγνωστο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, πώς ακριβώς θα «συμπεριφερθεί» η Όμικρον σε έναν πληθυσμό με μεγάλη εμβολιαστική κάλυψη. Επίσης προς διερεύνηση είναι σε ποιο βαθμό τα αντιικά φάρμακα θα μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τη νέα παραλλαγή, αλλά υπάρχει αισιοδοξία ότι θα είναι αρκούντως αποτελεσματικά. Το ίδιο πιστεύεται ότι θα συμβαίνει και με τη δεξαμεθαζόνη, η οποία δεν στοχεύει στον ίδιο τον ιό αλλά στην αντίδραση του σώματος σε αυτόν, συνεπώς οι πολλές μεταλλάξεις του ιού δεν αναμένεται να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν ενημερώθηκε ότι θα χρειαστούν δύο εβδομάδες για να υπάρξουν οριστικά στοιχεία για το νέο στέλεχος
Ο κορυφαίος επιδημιολόγος των ΗΠΑ, ο Δρ Άντονι Φάουτσι, ενημέρωσε τον πρόεδρο της χώρας Τζο Μπάιντεν ότι θα χρειαστούν περίπου δύο εβδομάδες για να υπάρξουν οριστικά στοιχεία για το νέο παραλλαγμένο στέλεχος του κορωνοϊού Όμικρον, το οποίο προκάλεσε κλυδωνισμούς στις χρηματαγορές σε όλον τον κόσμο και πυροδότησε νέους ταξιδιωτικούς περιορισμούς.
Κατά την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον μετά το σαββατοκύριακο από την αργία για την Ημέρα των Ευχαριστιών, ο πρόεδρος Μπάιντεν ενημερώθηκε από την ομάδα του για την αντιμετώπιση της πανδημίας της COVID-19 χθες, Κυριακή, το απόγευμα, καθώς αξιωματούχοι αναμένουν ότι η νέα παραλλαγή Όμικρον θα φτάσει στις ΗΠΑ παρά την επικείμενη απαγόρευση της άφιξης ταξιδιωτών από χώρες της νότιας Αφρικής, όπου εντοπίστηκε πρώτα.
Ο Φάουτσι δήλωσε ότι πιστεύει πως τα υπάρχοντα εμβόλια πιθανόν να προσφέρουν “έναν βαθμό προστασίας κατά σοβαρών περιπτώσεων της COVID-19”, και οι αξιωματούχοι επανέλαβαν την σύστασή τους να λάβουν οι εμβολιασμένοι Αμερικανοί την ενισχυτική δόση, σύμφωνα με ενημέρωση για την σύσκεψη.
Ο Μπάιντεν προβλέπεται να ενημερώσει σήμερα τους πολίτες σχετικά με το νέο παραλλαγμένο στέλεχος και τις κινήσεις των ΗΠΑ για την αντιμετώπισή του, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Η Όμικρον η οποία εντοπίστηκε πρώτα σε χώρες της νότιας Αφρικής, τώρα έχει διαγνωσθεί επίσης στην Αυστραλία, το Βέλγιο, την Μποτσουάνα, τη Βρετανία, τη Δανία, τη Γερμανία, το Χονγκ Κονγκ, το Ισραήλ, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νότια Αφρική, την Πορτογαλία και τη γειτονική χώρα των ΗΠΑ, τον Καναδά.
Νωρίτερα χθες ο Φάουτσι δήλωσε στο ABC News “This Week” ότι το νέο παραλλαγμένο στέλεχος θα φτάσει “αναπόφευκτα” στις ΗΠΑ.
“Δίνει σαφώς μια ένδειξη ότι έχει την ικανότητα να μεταδίδεται γρήγορα. Αυτός είναι ο λόγος που μας κάνει τώρα να ανησυχούμε”, πρόσθεσε σε δηλώσεις που έκανε στο NBC.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι αναζητούν περισσότερες πληροφορίες από τη Νότια Αφρική για τη νέα παραλλαγή. Ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ Χαβιέρ Μπεσέρα μίλησε με τον υπουργό Υγείας της Νότιας Αφρικής Τζο Φαάλα χθες, και κατά τη συνομιλία τους εξήρε την διαφάνεια της χώρας, σύμφωνα με ενημέρωση για όσα διαμείφθηκαν.
Η εμφάνιση του νέου παραλλαγμένου στελέχους στις ΗΠΑ, όπου το 30% του πληθυσμού δεν έχει λάβει ούτε μία δόση εμβολίου κατά της COVID-19, μπορεί να υπονομεύσει την ανάκαμψη της χώρας σχεδόν δύο χρόνια μετά την εμφάνιση του νέου κορονοϊού και να πιέσει περαιτέρω τα τοπικά υγειονομικά συστήματα, τα οποία είχαν ήδη επιβαρυνθεί από την παραλλαγή Δέλτα.
Η αύξηση των κρουσμάτων, καθώς ο καιρός έχει γίνει πιο κρύος και οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε κλειστούς χώρους, έχει ήδη αναγκάσει κάποια νοσοκομειακά συστήματα και πολιτείες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Νέας Υόρκης, να κηρύξουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Μέχρι στιγμής σχεδόν 782.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει στις ΗΠΑ από την COVID-19 από τις αρχές του 2020, οι περισσότεροι από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο, ενώ τα κρούσματα έχουν ξεπεράσει τα 48 εκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία του Reuters.
Απαγόρευση ταξιδιωτών, όχι πτήσεων
Οι ΗΠΑ, όπως και άλλες χώρες, επιδιώκουν να εμποδίσουν την μετάδοση της νέας παραλλαγής, επιβάλλοντας ταξιδιωτικούς περιορισμούς.
Από τις 12:01 στην ανατολική ζώνη ώρας των ΗΠΑ (07:01 ώρα Ελλάδος) σήμερα, οι ΗΠΑ απαγορεύουν την είσοδο σχεδόν όλων των ξένων πολιτών που βρέθηκαν σε κάποια από 8 χώρες στο νότιο τμήμα της Αφρικής τις τελευταίες 14 ημέρες και εξέδωσαν ταξιδιωτική οδηγία στην οποία συνιστάται η αποφυγή των ταξιδιών Αμερικανών σε αυτές.
Οι Αμερικανοί πολίτες και οι μόνιμοι κάτοικοι των ΗΠΑ που ταξίδεψαν στις χώρες αυτές θα μπορούν να εισέλθουν στο αμερικανικό έδαφος και γι’αυτούς δεν επιβλήθηκαν νέα μέτρα διαγνωστικού ελέγχου ή αξιώσεις για ιχνηλάτηση.
Οι πτήσεις των αεροπορικών εταιρειών Delta Air Lines και United Airlines από τη Νότια Αφρική στις ΗΠΑ συνεχίστηκαν μετά τον εντοπισμό του νέου παραλλαγμένου στελέχους.
Ο Φάουτσι και άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι σημείωσαν ότι το ξαφνικό ξέσπασμα κρουσμάτων καθιστά την Όμικρον ανησυχητική και ότι ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί πώς μπορεί να επηρεαστούν τα εμβόλια ή τα θεραπευτικά μέσα.
“Χρειαζόμαστε περισσότερες πληροφορίες προτού μπορέσουμε να πούμε με σιγουριά ότι δεν πρόκειται για σοβαρή παραλλαγή του ιού, αλλά αυτό θα το μάθουμε τις επόμενες εβδομάδες”, δήλωσε στο Fox News Sunday η απερχόμενη διευθύντρια των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας Φράνσις Κόλινς.
Οι εταιρείες Pfizer/BioNTech και Moderna που παρασκευάζουν εμβόλια κατά της COVID-19 ανακοίνωσαν ότι αναμένουν περισσότερες πληροφορίες σύντομα.
“Θα περάσουμε κανά δυο εβδομάδες ακόμη αβεβαιότητας”, δήλωσε ο επικεφαλής του ιατρικού τομέα της Moderna Πολ Μπάρτον στο CNN.
Ο Φάουτσι απηύθυνε έκκληση στους Αμερικανούς να συνεχίσουν να εμβολιάζονται κατά της COVID-19 καθόσον οι ειδικοί αξιολογούν την Όμικρον.
“Αυτό είναι ένα ηχηρό κάλεσμα (…) για να εμβολιαστείτε”, δήλωσε στο NBC.
Οι ΗΠΑ κατέγραψαν περισσότερα από 1,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα τις τελευταίες 14 ημέρες, μια αύξηση 9% από τις προηγούμενες δύο εβδομάδες, σύμφωνα με στοιχεία του Reuters, με το Μίσιγκαν και την Μινεσότα να έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό νέων κρουσμάτων στη χώρα, βάσει των κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους.
Παράλληλα το ποσοστό των τεστ που βγαίνουν θετικά στην πολιτεία της Νέας Υόρκης διπλασιάστηκε από τον περασμένο μήνα στο 4,23%, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για εμβολιασμό, σημείωσε η κυβερνήτις της πολιτείας Κάθι Χόκουλ.
“Τα κρούσματα αυξάνονται στην πολιτεία της Νέας Υόρκης και το νέο παραλλαγμένο στέλεχος Όμικρον θέτει μια πολύ πραγματική απειλή στην πρόοδο που έχουμε κάνει“, τόνισε.
Το νέο παραλλαγμένο στέλεχος μπορεί εξάλλου δυνητικά να επηρεάσει τα σχέδια των εταιρειών για επιστροφή στο γραφείο.
