Η σημασία της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο υπογραμμίστηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ‘Αντονι Μπλίνκεν με τον Τούρκο ομόλογο του Χακάν Φιντάν στο πλαίσιο του στρατηγικού μηχανισμού ΗΠΑ-Τουρκίας που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον.
Όπως σημειώνεται στο κοινό ανακοινωθέν, «ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Φιντάν συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και υπογράμμισαν τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας. Ο υπουργός (Μπλίνκεν) χαιρέτισε τις συνεχιζόμενες επαφές μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας τον Δεκέμβριο του 2023, και την υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας».
Αμυντικός Εμπορικός Διάλογος ΗΠΑ-Τουρκίας το 2024
Επιπλέον, οι δύο υπουργοί συζήτησαν ευκαιρίες για την αναμόρφωση της σχέσης ασφάλειας και άμυνας μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας ώστε να αξιοποιηθούν οι σημαντικές δυνατότητες και οι καινοτομίες που έχει η κάθε χώρα στην αντιμετώπιση στρατηγικών προκλήσεων. Από αυτή την άποψη, ανακοίνωσαν ότι ο Αμυντικός Εμπορικός Διάλογος ΗΠΑ-Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί το 2024 και οι δύο χώρες θα επιδιώξουν ευκαιρίες για την προώθηση της αμυντικής βιομηχανικής συνεργασίας.
Διάλογος για την Ενέργεια και το Κλίμα
Και οι δύο πλευρές ενέκριναν έναν Διάλογο για την Ενέργεια και το Κλίμα, ο οποίος θα ξεκινήσει από το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ και το Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Τουρκίας μαζί με τη συμμετοχή του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας. Ο Διάλογος για την Ενέργεια και το Κλίμα θα προωθήσει την ενεργειακή ασφάλεια και την ενεργειακή μετάβαση στις δύο χώρες και τη συνεργασία για την κλιματική αλλαγή. Και οι δύο πλευρές αναγνώρισαν, ιδίως υπό το πρίσμα του στόχου των μηδενικών καθαρών εκπομπών, την αυξανόμενη σημασία της πολιτικής πυρηνικής ενέργειας, τόσο των συμβατικών όσο και των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων, που αναπτύχθηκαν σύμφωνα με τα υψηλότερα πρότυπα ασφάλειας και μη διάδοσης. Σε αυτό το πλαίσιο, ενθάρρυναν τον τουρκικό και τον αμερικανικό δημόσιο και ιδιωτικό τομέα να διερευνήσει ευκαιρίες και να αναπτύξει συγκεκριμένες προτάσεις για συνεργασία στον τομέα αυτό.
Τέλος, ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Φιντάν εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τον Στρατηγικό Μηχανισμό για να οικοδομήσουν ένα θετικό, μακροπρόθεσμο, στρατηγικό όραμα για την προώθηση κοινών στόχων. Όπως σημειώνεται, «οι δύο πλευρές προσβλέπουν στη συνεχιζόμενη πρόοδο της στρατηγικής σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας και καλωσόρισαν τις αυξημένες διμερείς συναντήσεις».
Τουρκία – ΗΠΑ: Κοινή δήλωση για τον στρατηγικό μηχανισμό μετά τη συνάντηση Μπλίνκεν – Φιντάν
Αναφορά στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στα ελληνοτουρκικά γίνεται στον κοινή δήλωση για τον στρατηγικό μηχανισμό Ηνωμένων Πολιτειών και Τουρκίας, που εξεδόθη μετά τη χθεσινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, του Χακάν Φιντάν από την πλευρά της Τουρκίας και του ‘Αντονι Μπλίνκεν από την αμερικανική πλευρά.
Στη δήλωση, που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα Σάββατο, αναφέρεται ότι Μπλίνκεν και Φιντάν «συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και υπογράμμισαν τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας». Στο κείμενο αναφέρεται ότι ο Αμερικανός υπουργός «εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεχιζόμενη δέσμευση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου του Πέμπτου Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου τον Δεκέμβριο του 2023 στην Αθήνα και την υπογραφή μίας Διακήρυξης Τουρκίας-Ελλάδας για Φιλικές Σχέσεις και Καλή Γειτονία».
Οι δύο υπουργοί ανακοίνωσαν επίσης ότι ο αμυντικός εμπορικός διάλογος ΗΠΑ-Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί εντός του 2024 και οι δύο χώρες θα επιδιώξουν ευκαιρίες για την προώθηση της συνεργασία των αμυντικών βιομηχανιών. Στο κείμενο αναφέρεται ότι, κατά τη συνάντηση Μπλίνκεν – Φιντάν στην Ουάσινγκτον, συζητήθηκαν οι ευκαιρίες μετασχηματισμού των σχέσεων ΗΠΑ και Τουρκίας στον τομέα ασφάλειας και άμυνας, ώστε να αξιοποιηθούν οι σημαντικές δυνατότητες και η καινοτομία κάθε χώρας για την αντιμετώπιση των στρατηγικών προκλήσεων και ευκαιριών.
Στο γενικό πλαίσιο της συνάντησης στης Ουάσιγκτον αναφέρεται ότι οι δύο υπουργοί «επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για μια προσανατολισμένη στα αποτελέσματα, εμπροσθοβαρή, θετική διμερή ατζέντα που προωθεί τους κοινούς στόχους και αντιμετωπίζει τις αναδυόμενες παγκόσμιες προκλήσεις. Συζήτησαν την ενίσχυση της σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών προτεραιοτήτων, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της αμυντικής συνεργασίας, της οικονομικής ανάπτυξης, του εμπορίου, της ενεργειακής ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής».
Μπλίνκεν και Φιντάν «επανέλαβαν την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας έναντι του απαράδεκτου πολέμου της Ρωσίας», με τις Ηνωμένες Πολιτείες να εκφράζουν την ικανοποίησή τους για τις προσπάθειες της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατα ανακοινωθείσας ομάδας εργασίας για την αντιμετώπιση των ναρκών και τη διευκόλυνση των ζωτικών ασφαλών οδών για τα σιτηρά και το διεθνές εμπόριο.
Για τον πόλεμο στη Γάζα, στο κείμενο της δήλωσης αναφέρεται ότι οι επικεφαλής της αμερικανικής και τουρκικής διπλωματίας υπογράμμισαν τη σημασία της εξεύρεσης «μιας οδού προς τον τερματισμό της σύγκρουσης» και την άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Επαναβεβαίωσαν επίσης τη δέσμευσή τους για μια βιώσιμη λύση δύο κρατών.
Όσον αφορά το «καυτό» για την Τουρκία θέμα της τρομοκρατίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία επανήλθαν στις διαβουλεύσεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας «κατά τη διάρκεια του Στρατηγικού Μηχανισμού για την επέκταση της συνεργασίας κατά της τρομοκρατίας και την αντιμετώπιση των σχετικών δικτύων που εμπλέκονται στο οργανωμένο έγκλημα και τη διακίνηση ναρκωτικών, ως απειλές για την εθνική τους ασφάλεια».
«Ο (σ.σ. Αμερικανός) υπουργός επανέλαβε την καταδίκη των Ηνωμένων Πολιτειών της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK, DHKP-C,καθώς και του ISIS/ DAESH που στοχεύει την Τουρκία και τα τουρκικά συμφέροντα» αναφέρεται στην κοινή δήλωση.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκική Δημοκρατία επανέλαβαν την από κοινού δέσμευσή τους να διασφαλίσουν την ολοκληρωτική ήττα του Ισλαμικού Κράτους (ISIS/DAESH) στη Συρία και το Ιράκ και συζήτησαν τη συνεργασία για την αντιμετώπιση της απειλής του ISIS/DAESH και των οργανώσεων παρακλάδια της, της Αλ Κάιντα που επιχειρούν στην Αφρική και την Κεντρική Ασία», προστίθεται στο κείμενο της κοινής δήλωσης.
Οι δύο υπουργοί συζήτησαν επίσης «όλες τις πτυχές της συριακής κρίσης και επανέλαβαν τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σε μια πολιτική διαδικασία υπό συριακή ηγεσία και με ευθύνη της Συρίας, σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». Επανέλαβαν τη σημασία του επαναπατρισμού των προσκείμενων στην ISIS/DAESH κρατουμένων και των εκτοπισμένων από τη βορειοανατολική Συρία στις χώρες καταγωγής τους, όπου μπορούν να αποκατασταθούν και να επανενταχθούν στις κοινότητες καταγωγής τους και, κατά περίπτωση, να προσαχθούν στη δικαιοσύνη.
Όσον αφορά τον Νότιο Καύκασο, Μπλίνκεν και Φιντάν δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν για την προώθηση μιας ισορροπημένης και διαρκούς ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας και συμφώνησαν ότι αυτό θα προωθήσει την περιφερειακή σταθερότητα, συνεργασία και ευημερία.
Οι δύο υπουργοί χαιρέτισαν, τέλος, την ένταξη της Σουηδίας ως 32ου Συμμάχου στο ΝΑΤΟ, «η οποία θα ενισχύσει τη Συμμαχία και την ευρωατλαντική ασφάλεια».
