Λίγο πριν τις τουρκικές εκλογές του 2018, η κυβέρνηση παρουσίασε πρόγραμμα αμνηστίας για κατασκευαστικές και εργολάβους που παραβίαζαν τους πολεοδομικούς κανονισμούς της χώρας. Πληρώνοντας ένα πρόστιμο, οι παραβάτες θα μπορούσαν να μην συμμορφωθούν με τους κανονισμούς. Τέτοιες αμνηστίες είχαν χρησιμοποιηθεί και από προηγούμενες κυβερνήσεις ενόψει εκλογών.
Ως μέρος αυτού του προγράμματος αμνηστίας, η κυβερνητική υπηρεσία που είναι αρμόδια για την επιβολή των πολεοδομικών κανονισμών αναγνώρισε ότι περισσότερα από τα μισά κτίρια στην Τουρκία -που αντιστοιχούν σε περίπου 13 εκατομμύρια διαμερίσματα– δεν είναι σύννομα με τα τρέχοντα πρότυπα.
Οι τύποι παραβάσεων που αναφέρθηκαν σε αυτήν την έκθεση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας της Τουρκίας ήταν εκτενείς, συμπεριλαμβανομένων κατοικιών που χτίστηκαν χωρίς άδεια, κτηρίων στα οποία προστέθηκαν επιπλέον ορόφοι ή επεκτάθηκαν μπαλκόνια χωρίς άδεια.
Η έκθεση δεν διευκρίνιζε ωστόσο πόσα κτίρια παραβίαζαν τις διατάξεις που σχετίζονται με τη αντισεισμική προστασία ή τη στατική επάρκεια, αλλά τα γεγονότα υποδεικνύουν πόσο εγκληματικά λάθος ήταν η πολιτική της «αμνηστίας».
Στο βρόντο οι προειδοποιήσεις
«Η κατασκευαστική αμνηστία δεν σημαίνει ότι το κτήριο είναι στιβαρό», δήλωνε το 2019 ο σημερινός επικεφαλής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας, Murat Kurum.
Το 2021, το Επιμελητήριο Γεωλόγων Μηχανικών της Τουρκίας δημοσίευσε μια σειρά εκθέσεων που χτυπούσαν «καμπανάκια» για υπάρχοντα κτίρια και νέες κατασκευές στις περιοχές που ισοπεδώθηκαν από τους σεισμούς, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Χατάι και Καχραμανμαράς. Το Επιμελητήριο προέτρεψε την κυβέρνηση να διεξαγάγει μελέτες για να διασφαλίσει ότι τα κτίρια ήταν σύμφωνα με τους πολεοδομικούς κανόνες και χτισμένα σε ασφαλείς τοποθεσίες.
Ένα χρόνο νωρίτερα, το 2020, το Επιμελητήριο εξέδωσε μια έκθεση που χαρακτήριζε ευθέως τις πολιτικές «αμνηστίας παραγκουπόλεων» ως επικίνδυνες και προειδοποιούσε ότι «η αδιαφορία για την ασφάλεια» θα οδηγούσε σε θανάτους που θα μπορούσαν να αποφευχθούν.
Από το 1999, όταν δύο ισχυροί σεισμοί έπληξαν τη βορειοδυτική Τουρκία, κοντά στην Κωνσταντινούπολη – ο ισχυρότερος σκότωσε περίπου 18.000 ανθρώπους – οι πολεοδομικοί κανόνες αυστηροποιήθαν και μια διαδικασία αστικής ανανέωσης βρισκόταν σε εξέλιξη.
Αλλά οι αναβαθμίσεις των κτηρίων ούτε γίνονταν απαραιτήτως, ούτε γίνονταν σωστά, ειδικά στις φτωχότερες πόλεις.
Οι οικοδόμοι συνήθως χρησιμοποιούσαν υλικά χαμηλότερης ποιότητας, προσλάμβαναν ανειδίκευτους εργάτες για την επίβλεψη έργων και δεν συμμορφώνονταν με διάφορους κανονισμούς, για να μειώσουν το κόστος, σύμφωνα με τον Muhcu, πρόεδρο του Επιμελητηρίου Αρχιτεκτόνων της χώρας.
Βίντεο που κυκλοφορεί στα σόσιαλ μίντια, δείχνει την ποιότητα των τούβλων που χρησιμοποιούνται σε οικοδομές στην Τουρκία:
https://twitter.com/cynaegeirus/status/1622975184801042433?s=46&t=jfdVTnFP6qlk3ITucZNn7w
Ο ίδιος λέει ότι η λεγόμενη «οικοδομική ειρήνη» της τουρκικής κυβέρνησης που ξεκίνησε να εφαρμόζεται ψηφοθηρικά πριν τις εκλογές του 2018, στην πραγματικότητα νομιμοποίησε τα μη ασφαλή κτίρια.
«Το πληρώνουμε με χιλιάδες θανάτους, καταστροφή χιλιάδων κτιρίων, οικονομικές απώλειες», είπε ο Muhcu.
«Χάρτινα» παλάτια
Ακόμη και νέες πολυκατοικίες που διαφημίζονταν ως ασφαλείς και παρείχαν ανέσεις όπως εσωτερικές πισίνες και γυμναστήρια έπεσαν σαν τραπουλόχαρτα.
Ένα από τα ισοπεδωμένα κτήρια στην Αντιόχεια είναι το Guclu Bahce, το οποίο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2017 και εγκαινιάστηκε το 2019 σε μια επίσημη, λαμπερή τελετή στην οποία παρευρέθηκαν ο δήμαρχος της Αντιόχειας και άλλοι τοπικοί αξιωματούχοι, σύμφωνα με τον fact checking ιστότοπο Dogrulukpayi.
Τα εγκαίνια με όλες τις τιμές στο Goglu Bahce το 2019 και κάτω η σημερινή κατάσταση, μία άμορφη μάζα στη θέση του και μόνο η πινακίδα να το θυμίζει:
Στη Μαλάτια, τα ολοκαίνουργια διαμερίσματα του Asur -που χαρακτηρίζονταν ως αντισεισμικά στις διαφημιστικές καταχωρήσεις- υπέστησαν ζημιές στον πρώτο σεισμό, αλλά οι κάτοικοι διέφυγαν σώοι. Μερικοί κάτοικοι που επέστρεψαν στα διαμερίσματα τους για να μαζέψουν τα υπάρχοντά τους, κατάφεραν να φανούν και δεύτερη φορά τυχεροί, όταν κατάφεραν να ξαναβγούν την ώρα που χτύπησε ο δεύτερος ισχυρός σεισμός, που είχα ως αποτέλεσμα η πολυκατοικία να πάρει μεγάλη κλίση, σύμφωνα με βίντεο που προβλήθηκε στο TikTok.
Το πολυδιαφημισμένο κτήριο κατοικιών Asur, πήρε επικίνδυνη κλίση πριν καταρρεύσει.
Με πληροφορίες από: abcnews
