Επισήμως, περισσότερα από 6.000 κτίρια στην Τουρκία κατέρρευσαν από τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ. Πολλά από τα κτίρια που κατέρρευσαν, φαίνεται να έχουν κατασκευαστεί από σκυρόδεμα, χωρίς επαρκή αντισεισμική ενίσχυση. Οι αντισεισμικοί πολεοδομικοί κανόνες στην Τουρκία υποδηλώνουν ότι αυτά τα κτίρια επρεπε να είναι σε θέση να αντέξουν ισχυρούς σεισμούς, χωρίς να υποστούν ολική κατάρρευση.
Υπάρχουν γνωστά προβλήματα στην Τουρκία με τη διασφάλιση της ασφαλούς κατασκευής κτιρίων και την τήρηση των πολεοδομικών κανόνων. Παρόμοιες καταρρεύσεις κτιρίων έχουν παρατηρηθεί και σε παλαιότερους σεισμούς στην Τουρκία. Το 1999, ένας τεράστιος σεισμός κοντά στη Νικομήδεια είχε ως αποτέλεσμα περίπου 17.000 νεκρούς και 20.000 κτίρια να καταρρεύσουν.
Μετά από τον σεισμό του 2011 στον οποίο έχασαν τη ζωή τους εκατοντάδες άνθρωποι, ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατηγόρησε την κακή κατασκευή για τον υψηλό αριθμό των νεκρών, λέγοντας: «Οι δήμοι, οι κατασκευαστές και οι επόπτες πρέπει τώρα να δουν ότι η αμέλειά τους ισοδυναμεί με δολοφονία».
Το πριν και μετά κτηρίου στην πόλη Γκαζιαντέπ:
Ανοικοδόμηση
Παρόλο που οι τουρκικές αρχές γνωρίζουν ότι πολλά κτίρια δεν είναι ασφαλή σε σεισμούς, αυτό εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα δύσκολο να λυθεί. Πολλά από τα κτίρια έχουν κατασκευαστεί παλιότερα και η αντισεισμική θωράκιση μπορεί να είναι ακριβή ή να μην θεωρείται προτεραιότητα σε σύγκριση με άλλες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις.
Ωστόσο, η ανοικοδόμηση μετά εναν σεισμό μπορεί να προσφέρει μια ευκαιρία για μια πιο ασφαλή ανοικοδόμηση. Το 2019, η Τουρκία υιοθέτησε νέους κανονισμούς για να διασφαλίσει ότι τα κτίρια είναι καλύτερα εξοπλισμένα ώστε να χειρίζονται καλύτερα τις δονήσεις.
Ο Μιχάλης Φαρδής είναι ομότιμος καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και επίτιμος πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκυροδέματος. «Στις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας, όπως η Κωνσταντινούπολη και η Αγκυρα, υπάρχουν δύο ειδών κατασκευές», εξηγεί. «Από τη μια πλευρά είναι οι ιδιωτικές κατοικίες, που είναι συνήθως χαμηλής ποιότητας και ως προς την κατασκευή και ως προς την ποιότητα των υλικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σκυρόδεμα: είναι πολύ αραιό, με λιγότερο τσιμέντο και πολύ πορώδες, με αποτέλεσμα και να μην έχει την ίδια αντοχή και να διαβρώνεται ο οπλισμός στο εσωτερικό του. Συχνά συναντούμε και άλλα σημάδια κακοκατασκευής, λ.χ. να έχουν μπει στο κτίριο λιγότερα σίδερα από ό,τι θα έπρεπε, είτε λόγω κόστους είτε λόγω άγνοιας των εργολάβων. Η δεύτερη κατηγορία είναι οι κατασκευές που έχουν επαγγελματική χρήση, για παράδειγμα τα ξενοδοχεία, τα νοσοκομεία, ορισμένα δημόσια κτίρια. Εκεί η ποιότητα κατασκευής είναι εφάμιλλη, αν όχι καλύτερη από τη δική μας», ανέφερε στην «Καθημερινή».
Άλλο ένα κτήριο που έπεσε σαν να ήταν τραπουλόχαρτο από τον σεισμό:
«Οι δύο σεισμοί είναι πιθανό να έχουν προκαλέσει μυριάδες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως ρήξεις εδαφών, υγροποιημένο έδαφος και κατολισθήσεις. Αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να καταστήσουν πολλές περιοχές επισφαλείς για ανοικοδόμηση – επομένως οι προσπάθειες ανοικοδόμησης θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με το τι μπορεί να κατασκευαστεί πού, για να μειωθούν οι μελλοντικοί κίνδυνοι», υπογραμμίζει ο καθηγητής σεισμικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, Μαρκ Κουίγκλι.
Προς το παρόν, οι μετασεισμοί συνεχίζουν να ταράζουν την περιοχή και οι προσπάθειες έρευνας και διάσωσης συνεχίζονται. Μόλις κατακάτσει η σκόνη, θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση – αλλά θα δούμε ισχυρότερα κτίρια, ικανά να αντέξουν τον επόμενο σεισμό ή περισσότερα από τα ίδια;
Για το σύστημα αντισεισμικής δόμησης που ισχύει στην Τουρκία, που θρηνεί και τα περισσότερα θύματα, μίλησε στην ΕΡΤ ο Κώστας Σπυράκος, καθηγητής αντισεισμικών Κατασκευών του ΕΜΠ.
Μιλώντας για το σύστημα δόμησης σε μια ιδιαίτερα σειςμογενή χώρα, επισήμανε ότι ο αντισεισμικός κανονισμός την γείτονα χώρα είναι υποδεέστερος του Ελληνικού. «Από το 1975 μέχρι το ’97 οι Τούρκοι εφαρμόζουν τον αντισεισμικό κανονισμό που εφαρμόζαμε εμείς από το ’59 μέχρι ’85. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι είναι τουλάχιστον 10 χρόνια πιο πίσω στην εφαρμογή του κανονισμού» είπε και πρόσθεσε ότι τα υλικά τους δεν είναι υψηλής ποιότητας, ο τρόπος δόμησης φτωχός και υπάρχει έλλειψη της παρακολούθησης στην κατασκευή.
«Δεν εφαρμόζονται οι κανονισμοί και επιπλέον έχουν εφαρμόσει ήδη κατασκευών που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Υπάρχει εκτεταμένα το σύστημα πιλοτής εκεί απ’ότι είδαμε. Αν λοιπόν προστεθούν όλα αυτά σε δύο ισχυρότατους σεισμούς, είναι αντιληπτό ότι αυτές οι βλάβες είναι αναμενόμενες, δηλαδή η τρωτότητα των κατασκευών είναι πολύ μικρότερη από ότι από τα φορτία που ασκήθηκαν. Οι περισσότερες κατασκευές έχουν υποστεί φορτίσεις σεισμού, οι οποίες είναι τέσσερις και πέντε φορές μεγαλύτερες από αυτές που έχουν σχεδιαστεί, αν έχουν σχεδιαστεί», δήλωσε ο κ. Σπυράκος.
So many horrific scenes coming out of Turkey & Syria after the earthquake. Nearly 5000 people now confirmed dead, 20,000+ injured, & 6000+ buildings have collapsed. They need the world’s urgent help. 🙏pic.twitter.com/vMh77WJOA1
— Piers Morgan (@piersmorgan) February 7, 2023
