✍️Η Ζέφη Δημαδάμα, Λέκτορας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πρόεδρος Ένωσης Γυναικών
Ελλάδας. Π.Αθήνας
Κάθε χρόνο οι «16 Ημέρες Ακτιβισμού κατά της Έμφυλης Βίας» με αποκορύφωμα την 25η Νοέμβρη κινητοποιούν κυβερνήσεις και οργανισμούς σε ολόκληρο τον κόσμο με στόχο την ενημέρωση για την αναγκαιότητα της εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών.
Κι όμως, κάθε χρόνο τα διαθέσιμα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η βία κατά των γυναικών και
κοριτσιών συνεχίζει να αποτελεί μία από τις πιο συχνές και σιωπηρές παραβιάσεις
ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στη νέα έκθεσή του (WHO &
UN partners 2025) καταγράφει ότι μία στις τρεις γυναίκες διεθνώς έχει υποστεί σωματική ή
σεξουαλική βία κάποια στιγμή στη ζωή της. Τα ποσοστά αυτά διπλασιάζονται σε περιοχές
που αντιμετωπίζουν συγκρούσεις, ανθρωπιστικές κρίσεις ή πολιτική αστάθεια.
Οι δολοφονίες γυναικών λόγω φύλου παραμένουν μάστιγα καθώς περίπου 80.000
δολοφονούνται κάθε χρόνο από συντρόφους ή μέλη της οικογένειάς τους. Η γυναικοκτονία
παραμένει μία από τις πιο ακραίες μορφές έμφυλης βίας, με 137 γυναίκες να χάνουν τη
ζωή τους καθημερινά εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος.
Και στο διαδίκτυο όμως τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Η αύξηση της ψηφιακής βίας και
κακοποίησης -που αφορά και την επετειακή καμπάνια του ΟΗΕ για το 2025- αγγίζει το
16% έως και το 58% των γυναικών κατά περίπτωση και προσδίδει μια νέα διάσταση σε
ένα ήδη σύνθετο φαινόμενο.
Είμαστε ανήμποροι και ανήμπορες μπροστά σε αυτό το ακραίο φαινόμενο; Η απάντηση
είναι όχι, χρειάζονται όμως μακροπρόθεσμες πολιτικές, με συνέχεια και στόχευση, με
πολιτική βούληση και χρηματοδότηση.
Και ναι. Καλές πρακτικές υπάρχουν και πρέπει να αξιοποιηθούν. Έρευνες μας δείχνουν ότι
όταν εφαρμόζονται από νωρίς εκπαιδευτικά προγράμματα που προωθούν την ισότητα των
φύλων στα σχολεία μπορούν να μειώσουν τα μελλοντικά περιστατικά βίας έως και 50%.
Παράλληλα, η ενεργός συμμετοχή ανδρών και αγοριών σε προγράμματα ενημέρωσης για
την ισότητα και τη συμπερίληψη έχει αποδειχθεί κρίσιμη για την αλλαγή κοινωνικών
αντιλήψεων και παγιωμένων στερεοτύπων. Η επένδυση στους άνδρες και στα αγόρια
αποτελεί μια σημαντική παράμετρο η οποία δημιουργεί μια κουλτούρα σεβασμού,
συναίνεσης και συνεργασίας και αυτό αποτυπώνεται στις κοινωνικές σχέσεις τους σε κάθε
τομέα της ζωής τους.
Οι επενδύσεις σε συστήματα υποστήριξης επιζωσών από βια γυναικών, όπως γραμμές
βοήθειας, καταφύγια, υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής φροντίδας και εξειδικευμένες
αστυνομικές μονάδες/υπηρεσίες έχουν σημαντική επίδραση τόσο στην ασφάλειά τους όσο
και στην πρόληψη της βίας.
Ταυτόχρονα, η οικονομική ενδυνάμωση και ανεξαρτησία των γυναικών έχει καταγραφεί ως παράγοντας που μειώνει τον κίνδυνο κακοποίησης και απελευθερώνει τις γυναίκες στο να καταγγείλουν περιστατικά και να διαφυλάξουν τη δική τους ασφάλεια αλλά και των παιδιών τους.
Η εξάλειψη της έμφυλης βίας παραμένει μια φιλόδοξη, αλλά αναγκαία πρόκληση για τη
διεθνή κοινότητα καθώς αναγνωρίζεται ότι η έμφυλη βία δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης
και κοινωνικής συνοχής, αλλά και προϋπόθεση για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη καθώς
συμπεριλαμβάνεται και σε ευρύτερες πολιτικές όπως π.χ. στους 17 Στόχους του ΟΗΕ.
Η βία κατά των γυναικών δεν είναι αναπόφευκτη. Είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα με
μετρήσιμες, πολύπλευρες συνέπειες αλλά και με λύσεις που μπορούν να μεταμορφώσουν
τις κοινωνίες μας εφόσον υπάρξει συλλογική και σταθερή δέσμευση.
Η πρόοδος απαιτεί ολοκληρωμένες πολιτικές, επαρκή χρηματοδότηση, ισχυρά νομικά πλαίσια και ουσιαστική συμμετοχή όλων.
