✍️ ο Θανάσης Χιούσης
Μήνες μας χωρίζουν πλέον από τις Ευρωεκλογές του 2024 και οι αναλύσεις για την ανοδική πορεία ακροδεξιών φωνών σε όλη την Γηραιά Ήπειρο πληθαίνουν, καθώς τα ακροδεξιά κόμματα τείνουν να αποτελούν πλέον όχι μεμονωμένες περιπτώσεις αλλά την τελευταία «τάση» της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Ήδη χώρες όπως η Ιταλία και πρόσφατα η Ολλανδία αναδείχθηκαν σε κυρίαρχη επιλογή στην πολιτική σκηνή της χώρας τους, αναλαμβάνοντας τα ηνία της διακυβέρνησης.
Ποιοι στελεχώνουν την ακροδεξιά πτέρυγα του Κοινοβουλίου
Η ID («Ταυτότητα και Δημοκρατία») αποτελείται από κόμματα όπως το Εθνικό Μέτωπο (RN) της Μαρίν Λεπέν, το οποίο προηγείται στις δημοσκοπήσεις στη Γαλλία, το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το οποίο κατατάσσεται δεύτερο στις γερμανικές εκλογές, καθώς και τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, η οποία είναι ήδη εταίρος συνασπισμού στην Ιταλία, αποτελούν τον ακροδεξιό συνασπισμό του Ευρωκοινοβουλίου, με την συμμαχία να έχει ήδη δρομολογηθεί προεκλογικά.
Το ευρωσκεπτικιστικό ECR – έδρα του κυβερνώντος εθνικιστικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας – με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να προέρχεται από τους ακροδεξιούς Αδελφούς της Ιταλίας της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, είναι ο κύριος εκφραστής της Ακροδεξιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δυναμική και η συνεργασία με το ΕΛΚ είναι πιθανότερη, δεδομένης και της αλλαγής της ρητορικής από πλευράς Μελόνι σε κρίσιμα ευρωπαϊκά ζητήματα (π.χ. Ουκρανικό).
Σύμφωνα με παρόμοιες έρευνες, η πολιτική ισχύς του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος δεν φαίνεται να απειλείται, καθώς θα φτάσει στις 165 έδρες (χάνοντας 12), ωστόσο, ως προς τη λήψη αποφάσεων θα περνά ad hoc μέσα από τα φίλτρα του ευρωσκεπτικισμού, καθώς η συνεργασία με τους εκφραστές του σε επίπεδο Βρυξελλών κάθε άλλο μπορεί να αποκλειστεί. Στη δεύτερη θέση, αν και λαβωμένη, θα εξακολουθεί να βρίσκεται η ομάδα των Ευρωπαίων Δημοκρατών και Σοσιαλιστών (S&D), διατηρώντας 145 έδρες (2 περισσότερες), ενώ ο μεγάλος χαμένος της αναμέτρησης θα είναι το κεντρώο κόμμα Renew, το οποίο εκτιμάται ότι θα συγκεντρώσει 89 έδρες (χάνοντας 12), για να μοιραστεί την ίδια θέση με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR). Οι τελευταίοι θα αθροίσουν, κατά τους αναλυτές, 23 έδρες παραπάνω και μαζί σημαντική ισχύ στους κόλπους των Βρυξελλών, με εφαλτήριο το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα της Πολωνίας, Νόμος και Δικαιοσύνη, και βέβαια τους Αδελφούς της Ιταλίας, υπό την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.
Η Μαρί Λεπέν το απόλυτο φαβορί στη Γαλλία
Ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία έχει ήδη δείξει την δυναμική του στις εγχώριες κάλπες. Οι πρόσφατες διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη Γαλλία με αφορμή την μεταρρύθμιση για το ασφαλιστικό, φαίνεται να έχει δημιουργήσει νέο πρόσφορο έδαφος για την ακροδεξιά παράταξη, δημιουργώντας τρυγμούς στον κεντρώο πολιτικό χώρο. Η δημοσκόπηση της εταιρείας IFOP που δημοσίευσε η γαλλική εφημερίδα Le Journal de Dimanche, δείχνει ότι, αν γίνονταν σήμερα εκλογές, το κόμμα της Λεπέν από το 21% που έλαβε στις βουλευτικές εκλογές του 2022 θα ανέβαινε στο 26% ενώ σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Les Echos», η γαλλική ακροδεξιά αναμένεται να αναδειχθεί νικήτρια, με σημαντική διαφορά από την κυβερνητική παράταξη που έρχεται δεύτερη (με 19%), στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024. Παρόμοια αποτελέσματα είχε και η δημοσκόπηση του IFOP για τη Le Figaro τον Οκτώβριο.
Με τα ποσοστά αυτά σε ψήφους, το RN έχει τη δυνατότητα να αναλάβει την ηγεσία της ομάδας Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το κόμμα Lega στην Ιταλία, του οποίου ηγείται ο σύμμαχος της Λεπέν Ματέο Σαλβίνι, κατέχει τώρα αυτή τη θέση, αλλά η δημοτικότητά του έχει πέσει.
Η «εξτρεμιστική» ακροδεξιά της Γερμανίας
Στις τελευταίες εγχώριες τοπικές εκλογές στην Γερμανία, το «ταμπού» της Ακροδεξιάς μάλλον ανήκει στο παρελθόν. Το γερμανικό ακροδεξιό κόμμα AFD κατέκτησε την δεύτερη θέση, σφραγίζοντας την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Η αναβάθμιση του μορφώματος στην δεύτερη θέση στα κρατίδια της Έσσης και της Βαυαρίας, επισφραγίζει τη εξάπλωση των εξτρεμιστικών ιδεών και στην Δυτική Γερμανία.
Σύμφωνα με την DW, το AfD έχει επί του παρόντος εννέα βουλευτές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά τώρα αναμένει να έχει έως και 20 εν μέσω αυξανόμενων ποσοστών δημοτικότητας στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Παρά το γεγονός ότι η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) παραμένει πρώτη με ποσοστό 25% σε πρόσφατη δημοσκόπηση του Trendbarometer για λογαριασμό των RTL/ntv, το AfD καταλαμβάνει με άνεση τη δεύτερη θέση με ποσοστό 21% και ακολουθούν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) με 17%.
Μελόνι και Σαλβίνι διχάζουν τους ψηφοφόρους τους
Στις Ευρωεκλογές τυ 2019, ο Ματέο Σαλβίνι με την Λέγκα κατάφερε να ηγηθεί, φέρνοντας για πρώτη φορά τον αέρα της Ακροδεξιάς, η οποία έμελλε να κυβερνήσει και την χώρα με πρωθυπουργό την Τζόρτζια Μελόνι.
Η μετατόπιση της Ακροδεξιάς απο περιθωριακή αντιευρωπαϊκή δύναμη επισημοποιήθηκε με την ανάληψη της πρωθυπουργίας στην Ιταλία από την Τζόρτζια Μελόνι.
Ωστόσο, τα κόμματα που συνθέτουν την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι μετέχουν σε τρεις διαφορετικές «ευρωπαϊκές οικογένειες». Τα Αδέλφια της Ιταλίας επέλεξαν την ευρωομάδα των Συντηρητικών, της οποίας η Μελόνι είναι πρόεδρος. Η Φόρτσα Ιτάλια, που ίδρυσε ο Μπερλουσκόνι και της οποίας συντονιστής είναι ο Αντόνιο Ταγιάνι, παραμένει σταθερά στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ενώ η Λέγκα του υπουργού Υποδομών, Ματέο Σαλβίνι, είναι μέλος της ομάδας Ταυτότητα και Δημοκρατία. Της ίδιας, δηλαδή, που επέλεξαν η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν και η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Ήδη Σαλβίνι και Λεπέν, έχουν συμφωνήσει για μια ευρωπαϊκή Συμμαχία με κύριο αφήγημα την εναντίωση στην Αριστερά με κάθε κόστος.
Σύμφωνα με την τελευταία πρόβλεψη του Euractiv τον Οκτώβριο του 2022, η Lega της Ιταλίας συνεχίζει να χάνει ψηφοφόρους από την Fratelli d’Italia της Μελόνι, καθώς χάνει μία ακόμη έδρα σε σχέση με την πρόβλεψη του Αυγούστου, ανεβάζοντας το σύνολό της σε οκτώ, χαλώντας τα σχέδια των Ακροδεξιών δυνάμεων για αναβάθμιση του ID.
Ο Βίλντερς τονώνει το ηθικό της Ακροδεξιάς
Στην Ολλανδία η νίκη – έκπληξη του ακροδεξιού Βίλντερς στις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου, φαίνεται να προσδώσει νέα δυναμική στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά παράταξη.
Το Κόμμα της Ελευθερίας (PVV) ελέγχει 37 έδρες στην 150μελή Βουλή, υπερδιπλάσιες από εκείνες που απέσπασε στις εκλογές του 2021.
Ο Ολλανδός Τράμπ, υποστηρικτής του «Nexit», δεν έχει διστάσει να αποκαλέσει «αλήτες» τους Μαροκινούς, να προτείνει τη διεξαγωγή διαγωνισμού για την καλύτερη καρικατούρα του προφήτη Μωάμεθ και έχτισε την καριέρα του αγωνιζόμενος εναντίον αυτού που αποκαλεί «ισλαμική εισβολή» στη Δύση.
Την Κυριακή 3.12.2023 τα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα συναντήθηκαν την Κυριακή στην Ιταλία και υποσχέθηκαν να αναδιαμορφώσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του επόμενου έτους, σκληραίνοντας την προσέγγιση για τη μετανάστευση και αμβλύνοντας τις πολιτικές του για το κλίμα, ώστε να προστατεύσει τις θέσεις εργασίας και τη βιομηχανία. Ματέο Σαλβίνι (Λέγκα), Τζόρνταν Μπαρντέλα (RN), Γκέρτ Βίλντερς (Κόμμα της Ελευθερίας – PV) και Τίνο Κρουπάλα (AfD) ξεκαθάρισαν τον στόχο τους να είναι «τουλάχιστον η τρίτη μεγαλύτερη ομάδα (στο κοινοβούλιο της ΕΕ), μετά την κεντροδεξιά και τους σοσιαλιστές, και να είμαστε αποφασιστικοί».
Η πρόσφατη νίκη-σοκ του λαϊκιστή Geert Wilders στις ολλανδικές εκλογές του Νοεμβρίου ήταν η τελευταία σε μια σειρά θριάμβων για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά. Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πενταετούς θητείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ακροδεξιά κόμματα στην Ιταλία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία πανηγύρισαν σημαντικούς εκλογικούς θριάμβους και αυξάνονται στις γερμανικές, γαλλικές, αυστριακές και ισπανικές κάλπες.
Το ερωτηματικό του Όρμπαν
Ως πρωτοπόρος και βαθιά πιστός του νέου αυτού κύματος της Ευρωπαϊκής Aκροδεξιάς χαρακτηρίζεται ο Βίκτορ Όρμπαν. Ουκ ολίγες φορές ο Βίκτορ Όρμπαν έχει μεταβεί στις Συνόδους των Βρυξελλών προτάσσοντας την ακαμψία των ακροδεξιών απόψεων του με στόχο την αλλαγή της ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μεταναστευτικό και τα ζητήματα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ είναι οι κόκκινες γραμμές του Ούγγρου, ασκώντας αρκετές πιέσεις στην υπόσταση της Ένωσης. Τόσο η αποπομπή της παράταξης του από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα όσο και οι οικονομικές πιέσεις των Βρυξελλών, δεν φαίνεται να πτοούν τον Ούγγρο ηγέτη, με τον ίδιο αντιθέτως να περνά στην αντεπίθεση, κατηγορεί ευθέως την Ευρώπη για αναποτελεσματικότητα.
Πρόσφατα, μάλιστα, στις 14.12.2023 (μόλις μια μέρα πριν αρχίσουν οι συζητήσεις για νέα βοήθεια στο Κίεβο και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων), ο Όρμπαν πέτυχε μια ακόμα νίκη στην Ευρώπη, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποδεσμεύει 10,2 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Συνοχής, ποσό που είχε «παγώσει» λόγω των παραβιάσεων του κράτους δικαίου στην χώρα.
Στις εγχώριες εκλογές την Άνοιξη του 2022, Ο Βίκτορ Όρμπαν κέρδισε μία τέταρτη συνεχή θητεία μαζί με το κόμμα του, Φίντες. Κατέκτησε το 53% των ψήφων και 135 έδρες, διατηρώντας έτσι την πλειοψηφία 2/3 στο κοινοβούλιο που κατέχει το Φίντες από το 2010. Στις Ευρωεκλογές του 2019, το κόμμα είχε κερδίσει 13 από τις 21 ευρωπαϊκές έδρες.
Στις 28.09.2023 ο Βίκτορ Όρμπαν υποδέχτηκε την Μαρί Λεπέν στην Βουδαπέστη, ομονοώντας για κοινή δράση έναντι των Βρυξελλών για μεταναστευτικό και οικονομικές πολιτικές. Ωστόσο, το κόμμα Fidesz του Viktor Orban δεν έχει ενταχθεί σε καμία πολιτική ομάδα από τότε που αποχώρησε από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP) και δεν είναι ακόμα βέβαιη η συμπόρευση με το ID.
Πιθανή μέχρι και.. η τρίτη θέση
Σύμφωνα με την τελευταία πρόβλεψη του Europe Elects (30.11.2023), οι ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται σε ιστορικό υψηλό και τα κόμματα που έχουν μπει κάτω από την ομπρέλα της παράταξης «Ταυτότητα και Δημοκρατία» θα μπορούσαν να κερδίσουν 87 από τις 750 έδρες, προσθέτοντας 14 έδρες στην δυναμική τους.
Η έρευνα προβλέπει ότι η «Ταυτότητα και Δημοκρατία» αναμένεται να αναδειχθεί σε τέταρτη πολιτική δύναμη, αλλά με 2 μόλις λιγότερες έδρες από τους φιλελεύθερους του Renew, ξεπερνώντας το ECR, τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές και καταλαμβάνοντας περίπου το 23% των εδρών στο ευρωκοινοβούλιο. Προφανώς, η πιθανότητα στατιστικού λάθους και η αναβάθμιση της Ακροδεξιάς πάνω από το Renew είναι υπαρκτή.
Το ποσοστό αυτό, βέβαια, δεν συμπεριλαμβάνει και άλλα κόμματα της ριζοσπαστικής ακροδεξιάς που είναι μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και δεν έχουν καμία διασύνδεση ούτε με την «Ταυτότητα και Δημοκρατία» ούτε με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς.
