Επιστολή για το θέμα του μπόνους ορόφων σε ενεργειακές οικοδομές που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, οι σχετικές διατάξεις του οποίου κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ, απέστειλε ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας στον υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Θεόδωρο Σκυλακάκη.
Στην επιστολή του ο κ. Δούκας επισημαίνει ότι η Αθήνα δεν αντέχει άλλο τσιμέντο, μεγαλύτερα ύψη και μεγαλύτερους συντελεστές δόμησης, ζητά «κατεπειγόντως» τον εξορθολογισμό του πολεοδομικού σχεδιασμού της πόλης και των χρήσεων γης και καλεί τον υπουργό να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες, ώστε να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη δόμηση
Το κείμενο της επιστολής:
«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Η Αθήνα, ζωντανή μνήμη των ιστορικών, κοινωνικών και πολιτικών μεταβολών κάλυψε κάθε ιστορική και κοινωνική πολεοδομική ανάγκη των κατοίκων της, εις βάρος όμως πάντα της μακροπρόθεσμης ανθεκτικότητας, βιωσιμότητας και ποιότητας ζωής των ανθρώπων που την ζουν και θα την ζουν κάθε μέρα.
Σήμερα όμως η Αθήνα έχει απόλυτη ανάγκη από την προστασία όλων μας.
Δύο είναι τα βασικά ερωτήματα που καλούμαστε όλοι μαζί να απαντήσουμε:
Αντέχει η Αθήνα σήμερα και άλλο τσιμέντο, μεγαλύτερα ύψη και μεγαλύτερους συντελεστές δόμησης;
Ποια είναι η κοινωνική ανάγκη που καλείται να καλύψει η πόλη με περισσότερο τσιμέντο, με μεγαλύτερα ύψη, με μεγαλύτερους συντελεστές δόμησης;
Με γνώση και με ειλικρινή αγωνία για το μέλλον της πόλη μας, οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα είναι ξεκάθαρες.
Η Αθήνα δεν αντέχει. H άκριτη δόμηση χωρίς διεξοδική μελέτη της φέρουσας ικανότητας της πόλης είναι σήμα κινδύνου για τον κατεπειγόντως εξορθολογισμό του πολεοδομικού σχεδιασμού της πόλης και των χρήσεων γης.
Η έκδοση της Απόφασης του Υφυπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας της 30ης Ιανουαρίου 2023 (ΑΔΑ 6ΨΞΩ4653Π8-ΚΘΜ), που προβλέπει την εφαρμογή των αυξημένων υψών δόμησης του Ν.Ο.Κ. και όχι των χαμηλότερων του β.δ. 30.8.1955, που έχει κριθεί ρητώς και κατηγορηματικώς από το ΣτΕ ότι έχουν εφαρμογή στην Αθήνα, έχει φέρει τον Δήμο μπροστά σε ένα διοικητικό αδιέξοδο, καθώς ο Δήμος Αθηναίων καλείται να εφαρμόσει μια Υπουργική Απόφαση αντίθετη στην νομολογία και έτσι να παραβιάσει την συνταγματική του υποχρέωση να εφαρμόζει τις δικαστικές Αποφάσεις.
Ειδικά σε μια χρονική συγκυρία που εκπονείται το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης, η Αθήνα χρειάζεται τον απαιτούμενο χώρο και χρόνο να εξετάσει και να μελετήσει σε βάθος τα νέα δεδομένα, ώστε να επιλύσει προβλήματα, στο πλαίσιο ενός συνολικού ορθολογικού σχεδιασμού.
Δεν πρέπει να υπάρξουν τετελεσμένα. Η έκδοση αντιφατικών οικοδομικών αδειών πρέπει να αποτραπεί πάση θυσία, καθώς μπορεί να αποβεί καταστροφική τόσο για την εύρυθμη πολεοδομική και περιβαλλοντική λειτουργία της πόλης, όσο βέβαια και για την ασφάλεια δικαίου και την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Καλώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας να αναλογιστεί την ιστορική του ευθύνη τόσο βραχυπρόθεσμα με τον βέβαιο κίνδυνο προσφυγών και νέων ακυρώσεων οικοδομικών αδειών που θεωρούνται δεδομένες βάσει της αδιαμφισβήτητης νομολογίας του ΣτΕ, όσο και μακροπρόθεσμα, επανεξετάζοντας τα δεδομένα και να αναστείλει την εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας της 30ης Ιανουαρίου 2023.
Τέλος, καλώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας να μεριμνήσει ώστε να μην έχει ισχύ προ έγκρισης δόμησης η βεβαίωση όρων δόμησης κατηγορίας 3 που δίνεται χωρίς κανέναν έλεγχο, ούτε καν του Τοπογραφικού Διαγράμματος, οδηγώντας σε ανέλεγκτη δόμηση.
Ας μη θυσιάσουμε το μακροπρόθεσμο όφελος και την ποιότητα ζωής σε μια ανθρώπινη πόλη για μια ανεξέλεγκτη υπερμεγένθυση του οικοδομικού κλάδου. Η στιγμή είναι κρίσιμη και κάθε λάθος βήμα οδηγεί ευθέως σε μη αναστρέψιμη ζημία της πόλης μας».
Τι αναφέρει απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος – Ποιες οι εξαιρέσεις.
Τον δρόμο για περισσότερους ορόφους σε περιοχές όπου αυτός είναι συγκεκριμένος με βάση τους τοπικούς όρους δόμησης άνοιξε το υπουργείο Περιβάλλοντος, σύμφωνα με δημοσίευμα της Καθημερινής.
Σύμφωνα με δημοσίευμα από την απόφαση του υπουργείου εξαιρούνται μεν παραδοσιακοί οικισμοί και τμήματα πόλης, ιστορικοί τόποι και περιοχές αποκλειστικής κατοικίας.
Ωστόσο αφορά πλήθος περιοχών σε όλη τη χώρα, από κομμάτια της Αθήνας έως μικρούς οικισμούς στους οποίους έχουν καθοριστεί συγκεκριμένοι όροι δόμησης για κάποιους λόγους.
Το θέμα ανοίγει μετά από αίτημα της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Δυτικής Ελλάδας. Το ερώτημα αφορούσε την εφαρμογή του άρθρου 10 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) με το οποίο μπορούν να δοθούν πολεοδομικά κίνητρα (λ.χ. επιπλέον συντελεστής, ύψος) για ένα νέο κτίριο όταν αυτό πραγματοποιήσει μικρότερη κάλυψη, δώσει σε δημόσια χρήση ένα μεγαλύτερο τμήμα του οικοπέδου (και άλλες περιπτώσεις). Σύμφωνα με την Καθημερινή, το υπουργείο κλήθηκε να απαντήσει αν σε μια περιοχή στην οποία έχει καθοριστεί ανώτατος αριθμός ορόφων επιτρέπεται σε ένα νέο κτίριο να τους υπερβεί χρησιμοποιώντας την προαναφερθείσα διάταξη.
Τον Μάρτιο λοιπόν το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) γνωμοδότησε θετικά, με την εξαίρεση παραδοσιακών οικισμών, παραδοσιακών τμημάτων πόλης, ιστορικών τόπων ή περιοχών με αποκλειστική χρήση κατοικίας. «Σε αντίθετη περίπτωση θα αναιρούνταν ο σκοπός του περιβαλλοντικού κινήτρου του άρθρου 10», αναφέρει η γνωμοδότηση του ΚΕΣΥΠΟΘΑ. Η γνωμοδότηση έγινε αποδεκτή από τον υφυπουργό Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Νίκο Ταγαρά στις 24 Οκτωβρίου.
Η απόφαση αυτή έχει δύο πεδία εφαρμογής. Το πρώτο αφορά τις περιοχές στις οποίες οι όροι δόμησης (εν προκειμένω ο ανώτατος αριθμός ορόφων) έχουν καθοριστεί με απόφαση νομάρχη/περιφερειάρχη ή δημοτικού συμβουλίου.
Οι περιοχές αυτές είναι πολλές και μπορεί να είναι οπουδήποτε: από περιοχές του Δήμου Αθηναίων, όπως Αμπελόκηποι και Πανόρμου, στις οποίες καθορίζονται όροι δόμησης με διάταγμα του 1955. Μέχρι μικροί οικισμοί κάτω των 2.000 κατοίκων ή παραλιακοί οικισμοί, στους οποίους τέθηκαν ειδικοί περιορισμοί στους ορόφους για λόγους προστασίας του δομημένου περιβάλλοντος (χωρίς να είναι χαρακτηρισμένοι ως παραδοσιακοί). Επιπλέον, ο διαχωρισμός που κάνει το ΚΕΣΥΠΟΘΑ και το υπουργείο, ανάμεσα στο είδος των περιοχών (λ.χ. κηρυγμένοι παραδοσιακοί) και όχι στον τρόπο που καθορίστηκαν οι περιορισμοί (αυτοδιοικητική απόφαση ή προεδρικό διάταγμα). Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΣτΕ έχει πλούσια νομολογία επί του θέματος, ορίζοντας ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ δεν μπορεί να είναι ισχυρότερες από τους όρους δόμησης που έχουν οριστεί σε κάποια περιοχή με διάταγμα, με πολύ γνωστή την απόφαση του 2020 για το ξενοδοχείο του Μακρυγιάννη.
Πάντως το γεγονός ότι το ζήτημα του bonus επιπλέον τετραγωνικών, ορόφων κ.λπ., επανέρχεται τα τελευταία χρόνια συνεχώς υποδεικνύει την ανάγκη να ανοίξει η συζήτηση γύρω από την κατάργηση του άρθρου 10 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
