Την πεποίθηση πως έχει γίνει μια μετατόπιση σε μια νέα πολιτική φάση, «ενδεχομένως μια νέα πολιτική εποχή, με μεγάλες αλλαγές ιδεολογικές και πολιτικές που δεν έχουν αποκρυσταλλωθεί ακόμη στο κομματικό σύστημα», εξέφρασε στην εκπομπή του Γιώργου Κουβαρά στην ΕΡΤ, «Στο Κέντρο», ο καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Στάθης Καλύβας.
Κληθείς να διευκρινίσει για το αν ο λόγος που αυτές οι αλλαγές δεν έχουν αποκρυσταλλωθεί ακόμη είναι «επειδή υπάρχει μόνος ένας πόλος», ο κ. Καλύβας απάντησε καταφατικά, λέγοντας ότι έχει «διαγραφεί σαφέστατα το περίγραμμα του κεντροδεξιού πόλου – έχει απορροφήσει μεγάλο κομμάτι του κέντρου και έχει αποκοπεί από την άκρα δεξιά με σαφή τρόπο – αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο στο έτερο κομμάτι, γιατί παραδοσιακά και με βάση το εκλογικό σύστημα, μιλάμε για δικομματικά συστήματα. Απέναντι στην κεντροδεξιά πάντα υπήρχε η κεντροαριστερά».
Στην ερώτηση γιατί «δεν υπάρχει μια κεντροαριστερά απέναντι στην κεντροδεξιά», ο κ. Καλύβας απαρίθμησε τρεις λόγους: την πολυδιάσπαση, το ότι «δεν έχει βρεθεί το κατάλληλο πρόσωπο που θα πάρει πάνω του την ιστορία και θα την εκφράσει με επιτυχία», και τέλος ότι «δεν έχει βρεθεί ακόμη το πολιτικό μήνυμα και ο πολιτικός λόγος που θα εκφράσει τον χώρο».
«Δεν μπορεί να είναι ο λόγος του ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος. Όπως και η ΝΔ έχει κάνει ένα μεγάλο άλμα, έτσι και η κεντροαριστερά πρέπει να κάνει ένα μεγάλο άλμα», πρόσθεσε.
Στην επισήμανση, γιατί ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα μπορούσε να είναι το πρόσωπο που θα εκφράσει αυτόν τον χώρο, ο κ. Καλύβας εξέφρασε την άποψη πως δεν θα μπορούσε καθώς «είχε δύο μεγάλες ευκαιρίες, μετά το ’15 και το ’19 να κάνει αυτήν την υπέρβαση και τη σύνθεση. Δεν το έκανε. Πιστεύω, κατά βάθος μέσα του προτιμά να είναι ηγέτης κόμματος διαμαρτυρίας και όχι κόμματος εξουσίας», συμπλήρωσε, επεξηγώντας πως ο λόγος που ο κ. Τσίπρας «δεν θα μπορούσε να επανασυστήσει έναν πόλο» είναι ότι μετά τις δεύτερες εκλογές του ΄15 «δεν μπόρεσε να δώσει το μήνυμα ότι θα αλλάξει την κοινωνία με αποτελεσματικό και συστηματικό τρόπο. Δεν ξεκίνησε η ανάπτυξη, δεν ξεκίνησε να υπάρχει η αίσθηση ότι η Ελλάδα γυρίζει σελίδα. Έχασε τις εκλογές του ’19, είχε 4 χρόνια στην αντιπολίτευση, μπορούσε να αρθρώσει ένα καινούργιο, σύγχρονο μήνυμα για μια καινούργια εποχή, αλλά έχω την αίσθηση ότι θεώρησε ότι εξακολουθούμε να ζούμε στην εποχή της κρίσης. Δηλαδή, το μήνυμά του ήταν ένα μήνυμα απαισιοδοξίας, αυτό που αποκαλώ «μιζεραμπιλισμού».
Ερωτηθείς για το αν ο Νίκος Ανδρουλάκης θα μπορούσε να αποτελέσει αυτόν τον πόλο, ο κ. Καλύβας θεώρησε πως και σε αυτήν την περίπτωση, όπως φάνηκε «εκ του αποτελέσματος, ο κ. Ανδρουλάκης δεν μπόρεσε να δημιουργήσει αυτήν τη δυναμική ανάμεσα στις δύο εκλογές», λέγοντας χαρακτηριστικά πως «υπήρχε μια χρυσή ευκαιρία για το ΠΑΣΟΚ».
«Τι έκανε το ΠΑΣΟΚ; Έκανε δύο πράγματα σημαντικά: το πρώτο είναι, ότι ξαναχρησιμοποίησε παλαιά συνθήματα, το παλιό του όνομα, το παλιό του σύμβολο, για να δημιουργήσει μέσω της νοσταλγίας ότι υπήρχε κάτι το σίγουρο και το γνωστό και οικείο, που σιγά σιγά η ταύτιση του μπραντ που είχε καεί στην κρίση, έχει αρχίσει κάπως να βελτιώνεται γιατί ξεχνιούνται τα χειρότερα της κρίσης. Δεν αρκεί αυτό. Το δεύτερο που κατά τη γνώμη μου δεν έκανε, είναι να δώσει την αίσθηση ότι έχει ένα καινούργιο μήνυμα. Δηλαδή, αναλώθηκε στο όνομα της νοσταλγίας στην επανάληψη κυρίως συνθημάτων παλιάς περιόδου».
«Επομένως το ερώτημα το μεγάλο για το αν θα είναι ο Ανδρουλάκης ο άνθρωπος που θα κάνει την υπέρβαση είναι, αν θα μπορέσει να εκφράσει ένα μήνυμα. Το βλέπω δύσκολο, γιατί αν μπορούσε θα το είχε εκφράσει μέχρι τώρα», ανέφερε ο κ. Καλύβας.
Ανησυχία για το τουριστικό μοντέλο της χώρας
Σε άλλο σημείο της συνέντευξης, ο κ. Καλύβας εξέφρασε την ανησυχία του για το τουριστικό μοντέλο της χώρας και για τον «κίνδυνο η Ελλάδα να χάσει το ελληνικό καλοκαίρι», όπως έχει γράψει σε άρθρο του.
Όπως επισημαίνει, πρέπει να παραδεχτούμε και να αναγνωρίσουμε ότι ο τουρισμός βοήθησε στην κρίση. «Είμαστε όμως σε μια καμπή όπου αλλάζει το προϊόν και ο κόσμος. Τι ζητάμε από τον τουρισμό; Τρία πράγματα. Το πρώτο είναι εισόδημα. Το δεύτερο, είναι να προστατεύσουμε τη χώρα μας, δεν θέλουμε να τη διαλύσουμε στο όνομα του τουρισμού. Και το τρίτο, που το αγνοούμε, είναι να προστατεύσουμε την πρόσβαση των Ελλήνων στην ακτογραμμή. Δηλαδή αν έχεις μια χώρα που οι κάτοικοι της χώρας δεν έχουν πρόσβαση στα ωραιότερα σημεία της – δεν μιλάμε για 1-2 νησιά, μιλάμε για μια κατάσταση που θα γενικευτεί – είναι θέμα», τόνισε ο κ. Καλύβας εξηγώντας πως ο λόγος που θα γενικευτεί αυτή η κατάσταση είναι ότι «έχει δημιουργηθεί μια τεράστια μεσαία τάξη στον αναπτυσσόμενο κόσμο, κυρίως στην Ασία, δεκάδες εκατομμύρια που έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν και να μιμηθούν τους Ευρωπαίους και θέλουν να το κάνουν».
«Δεν είναι μόνο θέμα υπερτουρισμού. Είναι ότι αυτό το πράγμα θα αλλάξει την κοινωνία και το φυσικό τοπίο με τρόπους που δεν τους έχουμε σκεφτεί σοβαρά. Και πρέπει να τους σκεφτούμε. Οπότε πρέπει να περάσουμε από μια λογική του πώς αυξάνουμε με οποιοδήποτε μέσο τον αριθμό των επισκεπτών, σε μια λογική όπου πρέπει να διαχειριστούμε και ενδεχομένως να περιορίσουμε τους επισκέπτες, φροντίζοντας να έχουμε ένα σημαντικό εισόδημα συγχρόνως», προειδοποίησε ο κ. Καλύβας.
