O υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας με την Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, και τον Γενικό Γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριο Θεμιστοκλέους παρουσίασε το σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης για τον κορωνοϊό.
Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, ο εμβολιασμός θα γίνει σε 1.018 κέντρα σε όλη την Ελλάδα, τα οποία έχουν ήδη οριστεί και προετοιμάζονται σταδιακά γι’ αυτό το σκοπό. Πρόκειται για κέντρα υγείας και δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με το αρμόδιο υπουργείο να έχει ορίσει τις προδιαγραφές των κέντρων εμβολιασμού και να έχει την ευθύνη για την προετοιμασία τους. Θα υπάρξουν, επίσης, και κινητά συνεργεία που θα εμβολιάζουν όσους για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορούν να μετακινηθούν.
«Το εμβόλιο θα είναι προαιρετικό και στόχος μας είναι να πείσουμε όλους τους πολίτες», είπε ο κ. Κικίλιας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση. «Θα κάνω το εμβόλιο πρώτος για να δώσω το καλό παράδειγμα», υπογράμμισε.
Προτεραιότητα στον εμβολιασμό θα έχει το υγειονομικό προσωπικό (γιατροί, νοσηλευτές κτλ.) και στη συνέχεια οι ευπαθείς ομάδες, ενώ θ’ ακολουθήσει σταδιακά ο υπόλοιπος πληθυσμός. Ο εμβολιασμός θα γίνεται απολύτως δωρεάν για όλους και δεν θα είναι υποχρεωτικός, αλλά, λόγω της σημασίας του, όπως είχε τονίσει και ο πρωθυπουργός από τη Βουλή, αποτελεί στοίχημα για το σύνολο του πολιτικού συστήματος και όχι μόνο για την κυβέρνηση να πείσουν τους πολίτες για την ανάγκη θωράκισής τους από τον κορονοϊό με το εμβόλιο.
Η προμήθεια των εμβολίων θα γίνει βάσει των συμβάσεων που έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση με φαρμακευτικές εταιρείες και τα εμβόλια θα ξεκινήσουν σταδιακά να φτάνουν στις αρχές του 2021. Συνολικά, η ΕΕ θα προμηθευτεί 1,1 δισ. δόσεις και στην Ελλάδα αντιστοιχούν 25 εκατομμύρια, διατηρώντας το δικαίωμα να ζητήσει και περισσότερα, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο. Η ΕΕ έχει υπογράψει συμφωνίες με τις εταιρίες Pfizer, Biontech, Astra Zeneca, Sanofi, Johnson & Johnson και με την CureVac, ενώ βρίσκεται σε συνομιλίες και με άλλες εταιρείες όπως η Moderna η οποία ανακοίνωσε ότι το εμβόλιό της είναι αποτελεσματικό κατά 94,5%. Συμφωνία προαγοράς έχει υπογραφεί με τις δύο πρώτες, καθώς η αποτελεσματικότητα του πειραματικού τους εμβολίου ανέρχεται στο 90%, ενώ από την CureVac η σύμβαση που υπεγράφη θα επιτρέψει την αγορά 405 εκατομμυρίων δόσεων.
6 ερωτήσεις – απαντήσεις για το εμβόλιο και την αποτελεσματικότητά του
1. Ποιο εμβόλιο θα χορηγηθεί σε ποιον
Η Ελλάδα θα έχει στη διάθεσή της δόσεις από όλα τα εμβόλια που θα λάβουν αδειοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Αρχικά θα παραληφθούν εμβόλια από τις φαρμακευτικές εταιρείες Pfizer/BioNTech, AstraZeneca, Moderna και CureVac και αργότερα, την άνοιξη, από την Johnson & Johnson. Οι πολίτες που θα θελήσουν να εμβολιαστούν για τη νόσο COVID-19 δεν θα έχουν δικαίωμα να επιλέξουν ποιο θα λάβουν, καθώς αυτό θα καθορίζεται από τη διαθεσιμότητα και τον ρυθμό παράδοσης των διαθέσιμων δόσεων. Το βέβαιο είναι ότι η πρώτη και δεύτερη δόση θα αφορούν στο εμβόλιο της ίδιας εταιρείας. Δηλαδή, δεν προβλέπεται επιστημονικά να χορηγηθεί η πρώτη δόση από το BNT162b1 και η δεύτερη από το mRNA-1273.
2. Πότε ξεκινά να δρα
Από τις εν εξελίξει κλινικές δοκιμές Φάσης 3 των υπό έγκριση εμβολίων προκύπτει ότι ο οργανισμός αρχίζει να παράγει αντισώματα έναντι του SARS-CoV-2 ήδη από τις πρώτες ημέρες χορήγησης της πρώτης δόσης. Για παράδειγμα, από τα προκαταρκτικά στοιχεία του εμβολίου AZD1222 της AstraZeneca φαίνεται ότι χρειάστηκαν 14 ημέρες για να παράγει o οργανισμός Τ-κύτταρα και 28 ημέρες για να ανιχνευτούν εξουδετερωτικά αντισώματα. Συνεπώς, ήδη από την πρώτη έγχυση το άτομο θεωρείται ότι έχει μειωμένο κίνδυνο τόσο να νοσήσει όσο και να μεταδώσει τον κορωνοϊό σε άλλα άτομα.
3. Πόσο αποτελεσματικό είναι
Οι Pfizer/BioNTech είναι προς το παρόν οι πρώτες που ανακοινώνουν προκαταρκτικά στοιχεία επί της αποτελεσματικότητας του εμβολίου τους από την κλινική δοκιμή Φάσης 3. Σύμφωνα με αυτά, το BNT162b1 εμφάνισε αποτελεσματικότητα 90% επί 94 επιβεβαιωμένων περιπτώσεων λοίμωξης COVID-19. Το ποσοστό αυτό ενδεχομένως να είναι χαμηλότερο κατά τον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού, καθώς παράγοντες όπως η ηλικία και τα υποκείμενα νοσήματα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα όλων των εμβολίων.
4. Oι παρενέργειες
Κάθε φαρμακευτικό προϊόν συνοδεύεται από μια σειρά ανεπιθύμητων ενεργειών. Οπως είναι αναμενόμενο, και τα νέα εμβόλια για τη νόσο COVID-19, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές Φάσης 3 που είναι σε εξέλιξη, προκαλούν σειρά παροδικών παρενεργειών ελάσσονος σημασίας, όπως πόνο και ερεθισμό στο σημείο της έγχυσης, μυϊκά άλγη, κεφαλαλγία, ρίγος και διάρροια. Οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες αναφέρθηκαν από τους εθελοντές μετά τη δεύτερη έγχυση και ήταν ήπιας έως μέτριας έντασης.
5. Για πόσο διάστημα μας προστατεύει
Οι κορωνοϊοί, στην οικογένεια των οποίων ανήκει ο SARS-CoV-2, έχουν μια περίοδο κυκλοφορίας από τον Οκτώβριο έως και τον Απρίλιο του επόμενου έτους. Εφόσον ο εμβολιασμός των πολιτών γίνει εγκαίρως, δηλαδή τουλάχιστον 1,5 μήνα νωρίτερα από την έναρξη της περιόδου κυκλοφορίας του νέου κορωνοϊού, θεωρητικά ο οργανισμός είναι προστατευμένος για όλο το χρονικό εύρος δράσης του ιού.
6. Αν έχω νοσήσει και έχω αναρρώσει, πρέπει να το κάνω;
Προς το παρόν οι εκτιμήσεις για το πόσο διαρκεί η φυσική ανοσία κάποιου που έχει αναρρώσει από COVID-19 είναι συγκεχυμένες. Προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι ενδεχομένως αυτή η ανοσία να μη διαρκεί πολύ, γιʼ αυτό και πολλές στοχευμένες μελέτες είναι εν εξελίξει για να απαντηθεί αυτό το καίριο ερώτημα. Ετσι, λοιπόν, προς το παρόν καμιά αρμόδια ρυθμιστική αρχή δεν μπορεί να απαντήσει με σαφήνεια αν τα άτομα που έχουν αναρρώσει από τη λοίμωξη COVID-19 θα πρέπει να κάνουν το εμβόλιο ή όχι.
Δείτε την παρουσίαση για το εμβόλιο στις κάρτες του υπουργείου Υγείας
