✍️ο Θανάσης Κ.
Όταν άκουσα για το τραγικό δυστύχημα με τα δύο τρένα που συγκρούστηκαν μετωπικά στα Τέμπη, τις πρώτες ώρες πάγωσα.
Από τη μία ήταν η συναισθηματική φόρτιση.
Για δεκάδες νεαρά παιδιά που έχασαν τη ζωή τους.
Από την άλλη, ήταν η φρικτή σκέψη, ότι θα μπορούσαν να είναι τα δικά μου παιδιά. Κι από μιαν άποψη ΗΤΑΝ “δικά μας” τα παιδιά που χάθηκαν.
Άλλο όμως, να το συνειδητοποιείς από “απόσταση“…
Κι άλλο να το βιώνεις, εσύ ο ίδιος.
Ξαφνικά ο ίσκιος του Θανάτου φώλιασε στις ψυχές μας…
Τέλος, με αυτά που μαθαίναμε, αποκαλύφθηκε ότι τα τρένα πήγαιναν στα τυφλά! Δηλαδή αυτό θα μπορούσε – δυνητικά τουλάχιστον – να έχει συμβεί οποτεδήποτε, σε οποιονδήποτε…
Φρίκη…
Κι από την άλλη πλευρά δεν ήθελα να παρασυρθώ, σε αυτό το μακάβριο τελετουργικό της “σπέκουλας“, όπου όλοι “πέφτουν από τα σύννεφα“, για όσα γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν από καιρό.
Για να είμαστε δίκαιοι, αυτή τη φορά δεν συνέβη τέτοια μακάβρια σπέκουλα, Όχι τις πρώτες ώρες, τουλάχιστον.
Δεν υπήρξε απόκρυψη από την πλευρά των αρχών.
Ενώ και τα κόμματα αντέδρασαν με σύνεση, αυτοσυγκράτηση και σεβασμό.
Ίσως γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς. Αλλά αυτό τουλάχιστον, ας το αναγνωρίσουμε (γιατί έχουμε δει και χειρότερα…)
Θέλω μόνο αρχικά να επισημάνω μερικά στοιχεία:
Τα πέντε πιο αιματηρά δυστυχήματα με τρένα στην παγκόσμια ιστορία των σιδηροδρόμων έχουν γίνει όλα σε εποχές και περιοχές που ΔΕΝ υπήρχε “ιδιωτικοποίηση“.
Δύο έγιναν το 1917 κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
— Ένα στη Γαλλία στην περιοχή Saint-Michele-de-Maurienne όπου εκτροχιάστηκε τρένο που μετέφερα Γάλλους στρατιώτες. 800 με 1000 άτομα έχασαν τη ζωή τους.
— Ένα στη Ρουμανία, την ίδια χρονιά, στην περιοχή Ciurea (μεταξύ του Ιασίου και της πόλης Barlad), όταν στρατιώτες και πολίτες επιβιβάστηκαν σε τρένο πανικόβλητοι, για να σωθούν από την προέλαση του “εχθρού”. Το τρένο εκτροχιάστηκε και πάνω από 700 άτομα έχασαν τη ζωή τους…
— Το τρίτο πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα έγινε το 1915, στην περιοχή Γκουανταλαχάρα του Μεξικού, στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου εκεί. Το τρένο εκτροχιάστηκε και στη συνέχεια έπεσε σε χαράδρα. Πάνω από 600 νεκροί, όλοι σχεδόν γυναικόπαιδα, συγγενείς των στρατιωτών, που πήγαιναν να τους συναντήσουν.
— Το επόμενο χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα έγινε το 1981 στην Ινδία, στην περιοχή Bihar, εξ αιτίας ανθρωπίνου λάθους ή και σφοδρών καιρικών συνθηκών, με αποτέλεσμα το τρένο να εκτροχιαστεί και να πέσει στο ποταμό Baghmati, με αποτέλεσμα 600 άτομα να χάσουν την ζωή τους (αν και ο αριθμός μπορεί να είναι μεγαλύτερος).
— Το πέμπτο από τα χειρότερα σιδηροδρομικά δυστυχήματα έγινε στη Σοβιετική Ένωση το 1989, στην περιοχή των Ουραλίων, μεταξύ των πόλεων Ufa και Αsha, όταν τρένο που μετέφερε πολλές εκατοντάδες μαθητές στις θερινές κατασκηνώσεις, ανατινάχθηκε. Αιτία μια διαρροή από αγωγό φυσικού αερίου που πέρναγε κοντά στις γραμμές. Το αέριο είχε συσσωρευτεί σε μια “αχλή” που σκέπαζε τις γραμμές και ανεφλέγη όταν πέρασε το τρένο. Η έκρηξη ήταν τρομακτική σε ένταση και φάνηκε από απόσταση δεκάδων μιλίων! Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία 575 άτομα βρήκαν το θάνατο, από τα οποία 181 μικρά παιδιά.
ΟΛΑ συνέβησαν σε κρατικά τρένα!
Πουθενά δεν είχαμε μετωπική σύγκρουση συρμών που έρχονται στην ίδια γραμμή από αντίθετη τροχιά επί είκοσι χιλιόμετρα!
Ούτε καν σε εποχές πολύ μακρινές, δεκαετίες ή αιώνες πίσω…
Στην Ελλάδα το πιο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα είχε γίνει στο Δερβένι Κορινθίας, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1968, επί χούντας. Τρένο αναγκάστηκε να σταματήσει (λόγω προβλήματος υγείας σε επιβάτιδα) σε σημείο που δεν υπήρχε καλή ορατότητα. Λίγο αργότερα, άλλο τρένο που ερχόταν πίσω έπεσε πάνω του…
Αποτέλεσμα 34 νεκροί και πάνω από 100 τραυματίες. Μέχρι προχθές θεωρούνταν μακράν το πιο αιματηρό δυστύχημα με τρένα στην Ελλάδα…
Όχι πια…
Ας δούμε τι συμβαίνει σήμερα: Σε όλη την Ευρώπη τα τρένα είναι στον ένα ή στον άλλο βαθμό ιδιωτικοποιημένα – αλλά υπό την άμεση εποπτεία του δημοσίου.
Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος του κράτους είναι αυστηρός, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ασφάλεια (και την τιμολόγηση).
Και γι’ αυτό σοβαρά σιδηροδρομικά δυστυχήματα είναι πολύ σπάνια – παρά την ιδιωτικοποίηση των τρένων. Και μετωπική σύγκρουση τρένων δεν συνέβη ποτέ!
Από το σύνολο της Ευρώπης η Ελλάδα βρίσκεται στη χειρότερη θέση από πλευράς θανάσιμων σιδηροδρομικών “συμβάντων” – αναλογικά με τον πληθυσμό και με το μήκος του δικτύου.
Όχι γιατί εδώ έγινε ιδιωτικοποίηση. Γιατί παντού αλλού έχει γίνει από χρόνια…
Αλλά γιατί εδώ δεν εφαρμόστηκαν οι κοινοτικές οδηγίες για την Ασφάλεια, και τον έλεγχο των σιδηροδρόμων.
Μάλιστα 13 μέρες πριν το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, δηλαδή στις 15 Φεβρουαρίου, ανακοινώθηκε στον Τύπο ότι η Κομισιόν στέλνει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γιατί ΔΕΝ έχει εφαρμόσει ακόμα το κοινοτικό πλαίσιο για τους σιδηροδρόμους!
Άρα ΔΕΝ συνδέεται η Ασφάλεια των τρένων με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των σιδηροδρόμων! Ούτε διαχρονικά, ούτε σήμερα…
Διαχρονικά, τα χειρότερα σιδηροδρομικά δυστυχήματα συνέβησαν σε κρατικά τρένα! Και στην Ευρώπη που τα τρένα είναι “ιδιωτικοποιημένα” εδώ και δεκαετίες, τέτοια πράγματα δεν συμβαίνουν.
Αν κάπου διαφέρει η Ελλάδα σήμερα, είναι ότι δεν εφαρμόζει το καθεστώς Ασφαλείας των τρένων – κι όχι ότι τα έχει “ιδιωτικοποιήσει“…
Δεν υπάρχει σοβαρή δικαιολογία που δεν εφαρμόστηκαν αυτοί οι κανονισμοί.
Ειδικά στην Ασφάλεια.
Εδώ δεν πρόκειται για ένα “στιγμιαίο” ανθρώπινο λάθος που μπορεί να αποβεί ακαριαία “μοιραίο” – όπως συμβαίνει στα αεροπλάνα.
Εδώ έχουμε πολλά λεπτά και δεκάδες χιλιόμετρα που επιτρέπουν το λάθος να διορθωθεί.
Με φορητό ασύρματο που ήταν εφοδιασμένοι οι μηχανοδηγοί παλαιότερα, με συστήματα ενδοεπικοινωνίας μεταξύ των συρμών, με κινητά τηλέφωνα σήμερα, με GPS στους συρμούς, με ηλεκτρονικό υπολογιστή που πρέπει να λειτουργεί στο κέντρο ελέγχου κυκλοφορίας και να βλέπει ότι δύο τρένα κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση επί της ίδιας γραμμής…
Όλα αυτά υπάρχουν εδώ και δεκαετίες, είναι προσιτά σε όλους, θα έπρεπε να λειτουργούν από χρόνια, και συνιστούν πολλαπλές “δικλείδες ασφαλείας” για να αποτραπεί ΤΕΤΟΙΟ ατύχημα.
Δεν είναι ακριβά. Δεν είναι δύσκολα στη χρήση. Δεν απαιτούν… πέντε “διδακτορικά” για την εκμάθηση και λειτουργία τους. Όποιος μπορεί να μεταχειρίζεται ένα κινητό, μπορεί να λειτουργήσει κι αυτά τα συστήματα.
Κι όμως δεν λειτούργησε τίποτα στα Τέμπη.
Δεν ήταν “απλό ανθρώπινο” λάθος. Όλο το σύστημα δεν έβλεπε, δεν άκουγε, δεν μίλαγε, δεν καταλάβαινε!
Όλο το σύστημα ήταν “τυφλό” και “κουφό” και “ανεπίδεκτο“…
Φρίκη!
Ανθρώπινα λάθη και αστοχίες υλικού θα υπάρχουν πάντα.
Όμως εδώ είχαν καταρρεύσει τα πάντα από καιρό:
Το σύστημα ελέγχου, το σύστημα εποπτείας, το σύστημα επικοινωνίας – τα πάντα ήταν τυφλά και μουγκά.
Εδώ πριν το “ανθρώπινο λάθος” είχε προηγηθεί πλήρης “συστημική κατάρρευση”…
Επρόκειτο αληθινά για freak accident.
Γι’ αυτό έχουμε φρικάρει…
Λάθη ανθρώπινα κάνουμε όλοι! Σε όλες τις εργασίες και σε όλα τα επαγγέλματα. Άλλα “συγγνωστά”, άλλα “μή συγγνωστά”…
Όμως σε όλες τις παραγωγικές διαδικασίες υπάρχουν “δικλείδες ασφαλείας” για να προλαβαίνουν και να διορθώνουν τα σφάλματα.
Κι όπου εξαρτώνται άμεσα ανθρώπινες ζωές, υπάρχουν θεσμικά και οργανωτικά – και νομικά κατοχυρωμένες – ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ δικλείδες ασφαλείας!
Ώστε αν γίνει ένα λάθος, να το πιάσει αμέσως ο “έλεγχος”, κι αν η πρώτη “δικλείδα” αδρανήσει να το πιάσει η δεύτερη, κι αν κι αυτή δεν λειτουργήσει να το πιάσει η τρίτη…
Υπάρχουν ακόμα πολλαπλοί δίαυλοι επικοινωνίας για να φτάσει έγκαιρα το σήμα (επανόρθωσης), κι αν ένας δίαυλος δεν λειτουργήσει να τεθεί σε λειτουργία ο εφεδρικός κλπ.
Τίποτα απ’ αυτά δεν λειτούργησε εδώ….
Κι όχι για λίγα “μοιραία” δευτερόλεπτα – αλλά επί δέκα ή δεκαπέντε λεπτά, τα δύο τρένα κατευθύνονταν, “αμέριμνα”, το ένα προς το άλλο με ταχύτητα – αθροιστικά – πολύ πάνω από 160 χιλιόμετρα την ώρα, μέχρι που συγκρούστηκαν…
Έψαχνα στα καταγεγραμμένα αρχεία να βρω τέτοιο θανατηφόρο δυστύχημα και ΔΕΝ μπόρεσα να βρω κανένα…
Τα τρένα πήγαιναν στα τυφλά. Το δίκτυο ουσιαστικά είναι εντελώς τυφλό.
Κανείς δεν αντιλαμβάνεται το λάθος, κανείς δεν ειδοποιεί εγκαίρως.
Όλα είναι τυφλά!
Εκεί είναι το πρόβλημα
Γιατί δεν λειτουργεί τίποτα;
Γιατί μας παραπέμπει η Κομισιόν στο Δικαστήριο για αμέλεια να εφαρμόσουμε τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για τα τρένα;
Τα υλικά για την ηλεκτρονική σήμανση είχαν αγοραστεί από το 2000, λέει.
Δεν λειτούργησαν τότε!
Αργότερα θεωρήθηκαν “παρωχημένα” πια.
Κι άρχισαν οι “διαδικασίες” για την προμήθεια καινούργιων.
Αργότερα δεν λειτούργησαν ούτε τα νεώτερα.
Οι ίδιοι “μηχανισμοί” που εμπόδισαν να λειτουργήσουν τα πρώτα, εμπόδισαν και τα επόμενα.
Έγινα τα πράγματα έτσι;
Έγιναν κάπως αλλιώς;
Πάντως αυτό που ξεκίνησε πριν 23 χρόνια και μπορούσε να είχε γίνει – πολλές φορές στο μεταξύ – ΔΕΝ έγινε ποτέ!
Το 2014 η τότε κυβέρνηση υπέγραψε συμφωνία για να τα λύσει όλα αυτά.
Η επόμενη κυβέρνηση δεν εφάρμοσε αυτή τη συμφωνία.
Η μεθεπόμενη κυβέρνηση “ανανέωσε” την προηγούμενη συμφωνία που… δεν είχε εφαρμοστεί.
Αλλά τελικά δεν εφαρμόστηκε πλήρως ούτε η νέα.
Έπαιρνε συνεχείς “παρατάσεις“…
Και το σύστημα παρέμενε τυφλό.
(Και στο μεταξύ διάφοροι “μη κατονομαζόμενοι, γνωστοί-άγνωστοι“, λεηλατούν συνεχώς τα υλικά των δικτύων, χωρίς να συλλαμβάνονται ποτέ! Πράγμα που επιδεινώνει την κατάρρευση των συστημάτων ελέγχου ασφαλείας…)
Αυτά ισχυρίζονται σήμερα όσοι γνωρίζουν τα “σιδηροδρομικά” αμαρτήματα της χώρας.
Έχουν δίκιο;
Ποιός ξέρει;
(Όπως βλέπετε, σεβόμενος το “τριήμερο πένθος” δεν κατονομάζω τις κυβερνήσεις που μπλόκαραν ή που άφησαν να μπλοκάρει ο εκσυγχρονισμός της ασφάλειας. Ούτε μπαίνω σε άλλες λεπτομέρειες, για το ποιός έκανε ή εμπόδισε, τί. Αυτά θα τα πούμε αργότερα…)
Η σημερινή κυβέρνηση ομολογεί ότι “δεν καταφέραμε να νικήσουμε τις παθογένειες”…
Σωστά!
Ποιές είναι αυτές οι “παθογένειες“;
— Είναι οι συνδικαλιστές που ΔΕΝ θέλουν να μπουν οι αυτοματισμοί, οι οποίοι θα καταργούσαν θέσεις εργασίας;
— Είναι οι εργολάβοι που όταν αναλαμβάνουν κάθε φορά, δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν το υλικό που υπάρχει (έστω και “στα κουτιά” ακόμα), αλλά θέλουν να προκηρυχθούν νέοι διαγωνισμοί για προμήθεια νέου υλικού (και να πάρουν κι αυτοί τις σχετικές μίζες);
Είναι το κράτος που δεν μπορεί να επιβληθεί στους συνδικαλιστές ή δεν μπορεί να ελέγξει τους εργολάβους;
Είναι όλα αυτά μαζί;
Πάντως και τις πιο “παλιές” τεχνολογίες αν είχαμε εφαρμόσει, τα τρένα μας ΔΕΝ θα ήταν “τυφλά“. Και τέτοια freak accidents ΔΕΝ θα γίνονταν…
Κι όταν ακούω κάποιους να λένε ότι “δεν υπήρξαν προσλήψεις“, ενώ το βασικό πρόβλημα είναι ότι ΔΕΝ υπήρχε καμία “δικλείδα ασφαλείας” κι ότι απαξιώθηκαν όλοι οι μηχανισμοί που αγοράστηκαν στο μεταξύ, κάτι παθαίνω!
Δεν θυμώνω. Φρικάρω…
Κι όταν ακούω ότι φταίνε οι… “ιδιωτικοποιήσεις” όταν ο οργανισμός διαχείρισης των συρμών ΔΕΝ ανήκει στην ιδιωτική εταιρία, αλλά ελέγχεται από το Δημόσιο, πάλι κάτι παθαίνω.
Δεν θυμώνω. Φρικάρω!
Κι όταν ακούω ακόμα να καταγγέλλουν ως υπεύθυνες τις “ιδιωτικοποιήσεις”, ενώ στην Ευρώπη, όπου έχουν ολοκληρωθεί οι ιδιωτικοποιήσεις, ΔΕΝ γίνονται τέτοια ατυχήματα – αλλά γίνονται εδώ, που ακόμα δεν καταφέραμε να επιβάλλουμε μηχανισμούς ασφαλείας και κανονισμούς λειτουργίας των τρένων, κάτι παθαίνω…
Δεν θυμώνω. Φρικάρω!
ΥΓ. Ναι, κάποιοι από μέσα είχαν ειδοποιήσει εγκαίρως ότι το σιδηροδρομικό σύστημα είναι σαθρό. Κι είχαν προϊδεάσει ότι θα γίνει δυστύχημα.
Μπράβο τους! Αλλά εκείνο που θέλω να μάθω είναι τα συστήματα ασφαλείας ΠΟΙΟΙ τα εμπόδιζαν; Ποιοι τα μπλόκαραν; Με ποιά προσχήματα; Και ποιοί τους κάλυπταν;
Θα τα μάθουμε αυτά ποτέ;
Η θα βυθιζόμαστε συνεχώς σε ένα τέλμα φρίκης;
ΥΓ1. Και με τα γνωστά… “ξαδέλφια” μας που λεηλατούν συνεχώς το δίκτυο, αφαιρούν μεταλλικά τμήματα, αφαιρούν καλώδια, αφαιρούν κάμερες και συσκευές ακριβείας, τα πουλάνε στη “μαύρη” και δεν συλλαμβάνονται ποτέ, τι θα γίνει;
Θα τους σταματήσουμε κάποτε;
Ή δεν μας το επιτρέπει η “πολιτική ορθότητα“;
Τελικά πολύ ακριβά πληρώνουμε την “πολιτική ορθότητα”.
Σε αίμα!
