Η πανδημία μαζί με την οικονομία πάγωσε και το μεταναστευτικό, κάνοντας για λίγο καιρό την Τουρκία να αφήσει από το «χέρι» την κάνουλα των προσφυγικών ροών. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι υπήρξε αποσυμφόρηση των νησιών ή ότι οι μεταφορές προσφύγων και μεταναστών στην ενδοχώρα προχωρούν απρόσκοπτα, μάλλον το αντίθετο.
Ενώ λοιπόν τον Μάιο οι ροές μεταναστών έμειναν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, στην ηπειρωτική χώρα άνοιγαν μέτωπα με φορείς και κατοίκους να αντιδρούν για την δημιουργία δομών στις περιοχές τους.
Όπως όλα δείχνουν δεν εξαντλούνται όλα τα περιθώρια συνεννόησης με τους αυτοδιοικητικούς – που στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι «γαλάζιοι» – με συνέπεια να δημιουργούνται έντονες αντιδράσεις και εύλογα κανείς να απορεί τι θα γινόταν αν δεν ήταν φιλικοί απέναντι στην κυβέρνηση.
Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα της Μαλακάσας και των Μεγάρων, όπου υπήρξαν έντονες αντιδράσεις. Στα Μέγαρα μάλιστα πήγε ο ίδιος ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Νότης Μηταράκης, δεν κατάφερε να βρει μια λύση που να ικανοποιεί τους αυτοδιοικητικούς, τους έριξε το μπαλάκι να βρουν κατάλληλο χώρο και τόνισε ότι αν δεν το κάνουν, σύντομα θα προχωρήσουν τα έργα για δομή στον χώρο που έχει προκαθοριστεί.
Με λίγα λόγια ο Υπουργός έρχεται πίσω από τις εξελίξεις, χωρίς επεξεργασμένες εναλλακτικές προτάσεις για τους δήμους στους οποίους σχεδιάζεται να δημιουργηθούν δομές και όταν έρχεται το αδιέξοδο δημιουργούνται συγκρούσεις που δεν επιτρέπουν την αποσυμφόρηση των νησιών που και ο ίδιος ο κ. Μηταράκης επιθυμεί καθώς είναι από την Χίο, ενώ παράλληλα μπαίνουν “στον πάγο” οι δομές στην ενδοχώρα.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Open ο υπουργός προανήγγειλε ότι θα κλείσουν 60 από τις 92 δομές που λειτουργούν στην ηπειρωτική χώρα και αφορούν σε ξενοδοχεία, τα οποία όπως είπε είναι ένας ακριβός τρόπος φιλοξενίας σε σχέση με άλλες εναλλακτικές και μίλησε για ελάχιστες νέες κλειστές δομές που μπορεί να χρειαστεί να δημιουργηθούν. Μέχρι εδώ όλα ακούγονται λογικά.
Το πρόβλημα διαφαίνεται απολύτως όμως από την απάντηση που έδωσε όταν ρωτήθηκε, πώς θα το κάνει αυτό και πού θα μετεγκατασταθούν όσοι διαμένουν στις δομές: «Από εκεί και πέρα ο καθένας έχει την ευθύνη να συντηρήσει τον εαυτό του. Πρέπει να βρει τη δικιά του κατοικία, να αποκτήσει πρόσβαση στην αγορά εργασίας και να μπορέσει να υποστηρίξει τον εαυτό του όπως κάνουν όλοι οι Έλληνες πολίτες» απάντησε.
Η απάντηση της Ύπατης αρμοστείας του ΟΗΕ, ήρθε άμεσα: «Το να αναγκάζονται οι άνθρωποι να αποχωρήσουν από τη στέγασή τους χωρίς να υπάρχει ένα δίχτυ ασφαλείας, ούτε μέτρα για να εξασφαλιστεί η αυτάρκειά τους μπορεί να οδηγήσει πολλούς στη φτώχεια και την αστεγία. Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες που πλήττονται άμεσα δεν έχουν ένα σταθερό εισόδημα, υπάρχουν πολλές οικογένειες με παιδιά σε σχολική ηλικία, μονογονεϊκές οικογένειες, επιζήσαντες και επιζήσασες βίας καθώς και άλλες περιπτώσεις ανθρώπων με ιδιαίτερες ανάγκες. Η συνεχιζόμενη πανδημία του COVID-19 και τα μέτρα για τη μείωση της εξάπλωσής της έχουν δημιουργήσει επιπλέον προκλήσεις, περιορίζοντας τη δυνατότητα των ανθρώπων να μετακινηθούν και να βρουν εργασία ή στέγη».
Η λογική του “βλέποντας και κάνοντας” κλείνει τους διαύλους με τις τοπικές κοινωνίες, που έρχονται προ εκπλήξεων, ενώ η άμεση ένταξη προσφύγων που αιτούνται άσυλο στην αγορά εργασίας και μάλιστα με εισόδημα που να τους εξασφαλίζει στέγη και ομαλή ένταξη στις τοπικές κοινωνίες σε συνθήκες που η ανεργία αυξάνεται λόγω της πανδημίας, μοιάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Ο λόγος είναι απλός, ο Υπουργός παρουσιάζει συχνά σχέδια με αρχή και μέση αλλά απουσιάζει το τέλος. Έτσι ακόμα και σε μια περίοδο με μειωμένες μεταναστευτικές ροές, το σχέδιο για αποσυμφόρηση των νησιών και το «μοίρασμα» στην ενδοχώρα προχωρά πολύ αργά και με ανοιχτά μέτωπα.
Η εικόνα με βάση τα τελευταία στοιχεία είναι η ακόλουθη:
Οι ροές ήταν μειωμένες κατά 91% (σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019),συγκεκριμένα, σε νησιά και Έβρο έφτασαν 284, από αυτούς οι 227 στη Λέσβο, ενώ στα άλλα τέσσερα νησιά αιχμής (Χίο, Σάμο, Λέρο και Κω) οι αφίξεις ήταν μηδενικές.
Σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο, τον περασμένο μήνα μεταφέρθηκαν (από τα νησιά) στην ενδοχώρα 1.903 πρόσφυγες που είχαν ζητήσει άσυλο. Από αυτούς οι 1.212 έφυγαν από τη Λέσβο, 216 από τη Χίο, 323 από τη Σάμο, 70 από τη Λέρο και 71 από την Κω.
Στο τέλος Μαΐου οι διαμένοντες στα κέντρα υποδοχής των νησιών πρόσφυγες ήταν συνολικά 32.247, τον Απρίλιο ήταν 34.544 και τον Μάρτιο 36.387.
