Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Τρίτη ότι πληροφορήθηκε για τον ισραηλινό βομβαρδισμό στο Κατάρ από τον αμερικανικό στρατό και όχι από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον οποίο αποκαλεί συχνά φίλο και ισχυρότερο σύμμαχο στην περιοχή.
Η εξέλιξη αυτή δεν αποτέλεσε έκπληξη: και τον περασμένο Ιούνιο το Ισραήλ είχε εξαπολύσει 12ήμερη πολεμική επιχείρηση εναντίον του Ιράν με ελάχιστη προειδοποίηση, προκαλώντας αρχικά ενόχληση στην Ουάσινγκτον, πριν ο Τραμπ αποφασίσει να τη στηρίξει.
Ο Νετανιάχου αξιοποιεί συχνά τη στενή του σχέση με τον Τραμπ για να προχωρά σε αιφνιδιαστικά πλήγματα, όπως το τελευταίο κατά της Χαμάς. Οι επιχειρήσεις αυτές γίνονται συνήθως με αμερικανικά όπλα και ελάχιστη ενημέρωση προς τις ΗΠΑ. Παρά τις δημόσιες εκφράσεις δυσαρέσκειας, η Ουάσινγκτον μέχρι σήμερα δεν έχει επιβάλει κυρώσεις.
«Πολύ δυσαρεστημένος» ο Τραμπ
«Οι Ισραηλινοί μας άφησαν ξανά στο σκοτάδι», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος σε δημοσιογράφους. «Είμαι πολύ δυσαρεστημένος από κάθε άποψη. Πρέπει να πάρουμε πίσω τους ομήρους, αλλά δεν μου άρεσε ο τρόπος που έγινε αυτό». Ο Τραμπ προανήγγειλε μάλιστα ότι θα εκδώσει πλήρη δήλωση για τον τρόπο που ενημερώθηκε για την επιχείρηση.
Σε ανάρτησή του στα social media επιχείρησε να κρατήσει αποστάσεις από το ισραηλινό πλήγμα, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «μονομερή» και «λανθασμένη», ενώ παράλληλα επαίνεσε τον στόχο της εξάλειψης της Χαμάς. «Ήταν μια απόφαση του Νετανιάχου, όχι δική μου», τόνισε, υπενθυμίζοντας ότι το Κατάρ είναι στενός αμερικανικός σύμμαχος και κρίσιμος μεσολαβητής στις διαπραγματεύσεις.
Επικίνδυνη κλιμάκωση στο Κατάρ
Η Χαμάς δήλωσε ότι τα ανώτερα στελέχη της επέζησαν, ενώ ο Τραμπ εξέφρασε ανησυχία για το γεγονός ότι η επίθεση έγινε σε έδαφος συμμάχου των ΗΠΑ. Όπως είπε, η Ουάσινγκτον προσπάθησε να ειδοποιήσει την κυβέρνηση της Ντόχα, αλλά «ήταν πολύ αργά». Παράλληλα διαβεβαίωσε τον πρωθυπουργό του Κατάρ, σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, ότι δεν θα επαναληφθεί παρόμοιο περιστατικό.
Οι αντιφάσεις της στρατηγικής Τραμπ
Σύμφωνα με τους New York Times, η υπόθεση ανέδειξε για ακόμη μία φορά τη διφορούμενη στάση του Τραμπ απέναντι στον πόλεμο στη Γάζα. Παρότι μετά την εκλογή του είχε ξεκαθαρίσει στον Νετανιάχου ότι ήθελε να δει τον πόλεμο να τελειώνει πριν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, η μέχρι τώρα πολιτική του χαρακτηρίζεται από αόριστες απειλές και αντιφατικές δηλώσεις. Αυτό, σύμφωνα με αναλυτές, δίνει στον Ισραηλινό πρωθυπουργό ευχέρεια κινήσεων σε έναν πόλεμο που έχει προκαλέσει παγκόσμια κατακραυγή και κατηγορίες για γενοκτονία.
«Δεν υπάρχει μια σαφής στρατηγική πέρα από το “ό,τι θέλει το Ισραήλ”», σχολίασε ο Χάλεντ Ελγκίντι, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν. Αντίθετα, υπενθύμισε ότι ο Τζο Μπάιντεν, αν και αυτοπροσδιοριζόμενος σιωνιστής, είχε θέσει ρητορικές «κόκκινες γραμμές», φτάνοντας μέχρι και στο πάγωμα αποστολής όπλων. «Ο Τραμπ δεν έχει καμία», πρόσθεσε.
«Ευκαιρία για ειρήνη»
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, απέφυγε να διευκρινίσει αν θα υπάρξουν συνέπειες για το Ισραήλ. Σημείωσε όμως ότι ο Τραμπ θεωρεί πως η επίθεση μπορεί να αποτελέσει «ευκαιρία για ειρήνη». Ο ίδιος σε ανάρτησή του υποστήριξε ότι ο Νετανιάχου του εξέφρασε την πρόθεσή του να επιδιώξει συμφωνία.
Η χρονική στιγμή ωστόσο είναι κρίσιμη: η επιδρομή συνέπεσε με συνεδρίαση στελεχών της Χαμάς που συζητούσαν την πρόταση εκεχειρίας του Τραμπ, την οποία είχε χαρακτηρίσει «τελική προειδοποίηση». Την ίδια ημέρα, ο ισραηλινός στρατός διέταξε την πλήρη εκκένωση της Πόλης της Γάζας, προετοιμάζοντας μεγάλη εισβολή σε περιοχή ήδη γεμάτη εκτοπισμένους.
Σκιές για τον ρόλο των ΗΠΑ
Ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν αμφιβολίες για το κατά πόσο οι ΗΠΑ αιφνιδιάστηκαν. «Είναι πολύ πιθανό να υπήρξε μεγαλύτερος συντονισμός από αυτόν που παραδέχεται ο Λευκός Οίκος», δήλωσε ο Στίβεν Κουκ του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, σημειώνοντας ότι το Ισραήλ συχνά προτιμά «να ζητά συγγνώμη παρά άδεια».
