Ο καθηγητής Ευθύμης Λέκκας εξήγησε γιατί η Μάνδρα βίωσε, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, τόσο έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, παρά τα έργα που έγιναν μετά την τραγωδία του 2017.
Μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών τόνισε ότι:
«Τα πλημμυρικά φαινόμενα εκδηλώθηκαν στα ίδια ακριβώς σημεία με το 2017. Στο μεταξύ έγιναν κάποια έργα στην περιοχή, αλλά είχα επισημάνει από τότε ότι κάθε έργο μπορεί να λειτουργήσει και αρνητικά ή να μην λειτουργήσει πλήρως».
Ανέφερε μάλιστα ως παράδειγμα τη Βαλένθια:
«Εκεί ένα τεράστιο, φαραωνικό αντιπλημμυρικό έργο συνέβαλε ώστε η πόλη να πλημμυρίσει πέρυσι, την 1η Νοεμβρίου».
«Το ρέμα της Αγίας Αικατερίνης είναι η εικόνα της άναρχης ανάπτυξης»
Ο κ. Λέκκας στάθηκε ιδιαίτερα στο ρέμα της Αγίας Αικατερίνης:
«Το ρέμα της Αγίας Αικατερίνης είναι μια ζωντανή εικόνα του πώς αναπτύχθηκε η Ελλάδα τα τελευταία 70 χρόνια. Το ρέμα αποκόπτεται από τον φυσικό του ρόλο και μετατρέπεται σε δρόμο. Η φύση όμως λειτουργεί όπως έχει μάθει εδώ και χιλιάδες χρόνια – δεν μπορούμε να την αλλάξουμε».
Και πρόσθεσε:
«Όταν έχεις τον οικιστικό ιστό να “κάθεται” εγκάρσια πάνω στο ρέμα, είναι θέμα χρόνου – εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις – να έχεις ξανά πλημμύρες».
Οι τρεις κρίσιμοι παράγοντες που φούσκωσαν τον κίνδυνο
Ο καθηγητής εξήγησε ότι, παρότι τα έργα μείωσαν κάπως τις πιθανότητες, ο πλημμυρικός κίνδυνος παραμένει υψηλός, ειδικά όταν συνδυάζονται τρεις παράγοντες:
-
Έντονη βροχόπτωση μεγάλης διάρκειας
-
Μεγάλη ραγδαιότητα – «σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έπεσαν πολύ μεγάλα ύψη βροχής»
-
Στερεοπαροχή –
«Το έδαφος διαβρώνεται και παρασύρεται πολύ πιο εύκολα. Η δύναμη του νερού “σκάβει” το έδαφος και έχουμε μεγάλη στερεοπαροχή, δηλαδή τεράστιες ποσότητες φερτών υλικών».
«Κυρίαρχος παράγοντας η τσιμεντοποίηση»
Απαντώντας στο γιατί πλημμυρίζουμε στα ίδια σημεία ξανά και ξανά, ο κ. Λέκκας τόνισε:
«Βλέπουμε πλημμυρικά φαινόμενα κατά θέσεις. Μπορεί να οφείλονται και σε πλημμελή καθαρισμό φρεατίων κ.λπ., αλλά ο κυρίαρχος παράγοντας είναι η τσιμεντοποίηση. Το νερό δεν μπορεί να διεισδύσει στο έδαφος, ώστε ένα μέρος του να απορροφηθεί και να αποφευχθεί η επιφανειακή ροή».
Γιατί πλημμυρίζουν οι λεωφόροι
Ο ίδιος σημείωσε ότι πολλές μεγάλες αρτηρίες της Αθήνας, όπως η Μιχαλακοπούλου:
«Δεν είναι μια ευθεία, αλλά ακολουθούν την παλιά κοίτη ποταμών που υπήρχαν εκεί. Όταν αστικοποιούμε μια περιοχή και κατασκευάζουμε εγκάρσια έργα, όπως μεγάλες λεωφόρους πάνω σε παλιές κοίτες, αυτό συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη πλημμυρών μέσα στον αστικό ιστό».
«Δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο»
Ο κ. Λέκκας υπογράμμισε ότι το πρόβλημα δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό:
«Το φαινόμενο αυτό ταλαιπωρεί πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Έχουμε το ίδιο μοντέλο ανάπτυξης, έντονη αστικοποίηση, και περιοδικό αποκλεισμό του νερού από τη φυσική του διαδρομή – τόσο υπόγεια όσο και επιφανειακά».
Κατέληξε ουσιαστικά στο ότι, όσο οι πόλεις συνεχίζουν να χτίζονται πάνω σε ρέματα και παλιές κοίτες, και όσο το έδαφος σφραγίζεται με τσιμέντο, κανένα έργο – όσο μεγάλο κι αν είναι – δεν μπορεί να μηδενίσει τον πλημμυρικό κίνδυνο.
