ΑρχικήΕκλογική ΣκακιέραΣτην εποχή της ασφάλειας

Στην εποχή της ασφάλειας

Όταν ένας πολίτης έχει καλύψει τις βασικές του ανάγκες αναζητά την κάλυψη νέων αναγκών/επιθυμιών που δημιουργούνται ή καλύτερα αυξάνουν τη σημαντικότητα τους μετά την κάλυψη των προηγούμενων.

Για παράδειγμα, όταν ένας πολίτης έχει δουλειά και σπίτι εξασφαλισμένα αναζητά τη δημιουργία ενός κύκλου ανθρώπων στον οποίο θα ανήκει (είτε αυτός είναι οικογένεια είτε μια ομάδα ατόμων συσπειρωμένη γύρω από ένα κοινό, αποδεκτό από τα μέλη ως σημαντικό, γνώρισμα). Η έννοια της ελευθερίας είναι επίσης κάτι το οποίο έρχεται μετά την κάλυψη των βασικών αναγκών των πολιτών (εκτός κι εάν έρχεται ως τρόπος διεκδίκησης αυτών). Η ελεύθερη διακίνηση προϊόντων προϋποθέτει την ύπαρξη ασφάλειας κατά την διαδρομή. Με βάση αυτό, οι εποχές αφθονίας και ευημερίας δημιουργούν νέες ανάγκες σε μεγάλη μερίδα πολιτών/ψηφοφόρων αφού πολλοί σε αυτές τις περιόδους καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες. Έτσι εστιάζουν, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, στην κάλυψη «ανώτερων» αναγκών. Και εφόσον αυτές οι ανάγκες είναι πλέον σημαντικές, στην κάλυψη αυτών προσανατολίζονται και οι πολιτικοί που διεκδικούν την ψήφο των πολιτών. Έτσι έχουμε πλέον πολιτικούς και πολιτικά κόμματα να ασχολούνται περισσότερο με τα ζώα συντροφιάς και με τα δικαιώματα των τρανς πολιτών από ότι πχ με την ερήμωση της υπαίθρου ή την εγκληματικότητα. Όμως, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος Μακρόν, η εποχή της αφθονίας τελείωσε.

Όλα δείχνουν πως ο χειμώνας που έρχεται θα είναι η αρχή μιας δύσκολης περιόδου με υψηλό πληθωρισμό και πολύ πιθανό με ύφεση στις Δυτικές οικονομίες για τα επόμενα, τουλάχιστον, δύο χρόνια. Εάν αυτά τα σενάρια επιβεβαιωθούν τότε ένας σημαντικός αριθμός πολιτών θα επανέλθει στην προσπάθεια κάλυψης των βασικών του αναγκών καθώς θα απειλούνται από το μακροπεριβάλλον. Αυτό που θα αναζητά κυρίως είναι προσωπική ασφάλεια σε όλους τους τομείς με κυριότερο την οικονομία. Για παράδειγμα αντί να αναζητά χαμηλότερους φόρους ώστε να «μεγαλώσει η τσέπη του» μέσω αυτού, θα επιθυμεί σταθερό εισόδημα που θα καλύπτει τις ανάγκες του και προστασία από τον υψηλό πληθωρισμό. Είναι η εποχή που το κράτος εμπλέκεται περισσότερο στην οικονομία. Η στέγαση θα γίνει ένα σημαντικό θέμα, καθώς τα επιτόκια θα αυξηθούν και πολίτες που έχουν αγοράσει κατοικία ίσως αδυνατούν να ανταπεξέρχονται στη δόση ενώ όσοι επιθυμούν να αγοράσουν δε θα μπορούν. Βέβαια η αναζήτηση της ασφάλειας δεν σταματά στην οικονομία. Για τους μεγάλους ηλικιακά πολίτες σημαντική είναι και η κατάσταση των νοσοκομείων. Και σε αυτό το θέμα είναι η ασφάλεια που επιζητούν. Η κλιματική αλλαγή επίσης αφορά την ασφάλεια. Αυτή του μέλλοντος. Την ανησυχία δηλαδή των πολιτών για την ασφάλεια του πλανήτη και άρα των παιδιών τους (αυτό το θέμα όμως παρόλο που αφορά ασφάλεια προϋποθέτει σε ένα βαθμό την κάλυψη βασικών αναγκών). Ένα άλλο κρίσιμο θέμα ασφάλειας, ειδικά σε χώρες όπως η Σουηδία, είναι η εγκληματικότητα, δηλαδή η ασφάλεια που νιώθει κάποιος στο εσωτερικό της χώρας. Είναι αρκετές οι χώρες στις οποίες η εγκληματικότητα βρίσκεται σε άνοδο όσον αφορά τη σημαντικότητα ως κριτήριο ψήφου. Ένα ακόμα θέμα που αφορά την ασφάλεια των πολιτών είναι το μεταναστευτικό. Όταν υπάρχει οικονομική ύφεση (η οποία είναι προ των πυλών) οι πολίτες/ψηφοφόροι δεν είναι δεκτικοί στην είσοδο μεταναστών στη χώρα τους, πόσο μάλλον όταν αυτοί είναι παράνομοι και επιδοτούνται με χρήματα από τους φόρους τους. Μπαίνουμε λοιπόν σε μια εποχή που δε γκρεμίζουμε τα τείχη επιζητώντας την ελευθερία αλλά τα υψώνουμε επιζητώντας την ασφάλεια. Ύψωση τειχών όχι μόνο για το μεταναστευτικό, αλλά και την οικονομία (πχ με δασμούς).

Όταν λοιπόν σε περιόδους κρίσης το αίσθημα που επιζητούν ολοένα και περισσότεροι πολίτες είναι η ασφάλεια, η προσπάθεια κάλυψης αναγκών που πλέον δεν υπάρχουν (ή υπάρχουν σε αρκετά μικρότερο αριθμό πολιτών/ψηφοφόρων και σαφώς με χαμηλότερη σημαντικότητα) θα καθιστά τους πολιτικούς που βασίζουν την τοποθέτησή τους κυρίως εκεί σιγά σιγά αδιάφορους για τη μεγάλη πλειοψηφία. Όταν ο πολίτης τα βγάζει πέρα δύσκολα και φοβάται να βγει στους δρόμους της γειτονιάς του τα βράδια δεν τον πολυενδιαφέρει εάν ο Χ κλώτσησε μια γάτα ή εάν τα ΛΟΑΤΚΙ ζευγάρια μπορούν να υιοθετούν παιδιά. Αυτό δε συμβαίνει γιατί έχει αλλάξει άποψη σε αυτά τα θέματα. Αλλά απλά επειδή έχει άλλες βασικότερες, προσωπικές ανάγκες να καλύψει. Όταν συμβαίνει αυτό, οι συστημικοί πολιτικοί δεν θα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν σαν να μην είμαστε σε κρίση. Διότι, εάν συνεχίσουν να βασίζονται σε θέματα που χάνουν σημαντικότητα αφήνοντας τα σημαντικά στην άκρη εκτός του ότι θα απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο κοινό που θα μειώνεται (μέχρι ενός σημείου) θα αφήνουν κενό στα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν όλο και περισσότερους ψηφοφόρους. Και αφού η πολιτική, όπως και η φύση, απεχθάνεται το κενό θα έρχονται πολλές φορές νέοι (αντισυστημικοί) παίκτες να το καλύψουν. Η Ιταλία και η Μελόνι είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα. Οι πολιτικοί που θα κατανοήσουν έγκαιρα πως ο κόσμος αλλάζει και θα προσαρμόσουν προγράμματα και αφήγημα θα κερδίσουν το στοίχημα της επόμενης ημέρας. Οι υπόλοιποι απλά θα αντικατασταθούν.