✍️ο Απόστολος Πιστόλας
“Θα καταφέρει η Νέα Δημοκρατία να πάρει αυτοδυναμία στις δεύτερες εκλογές”. Αυτή είναι η ερώτηση που δέχομαι συνεχώς το τελευταίο διάστημα.
Η απάντησή μου είναι συγκεκριμένη και μάλλον απογοητεύει τους συνομιλητές μου: “Το συζητάμε μετά τα δεδομένα της πρώτης Κυριακής”. Γιατί έχει σημασία η πρώτη Κυριακή και ποια είναι τα σημαντικά δεδομένα στα οποία θα πρέπει να εστιάσουμε; Πρώτον διότι τα αποτελέσματα των εκλογών της πρώτης Κυριακής θα μας δώσουν πραγματικά δεδομένα. Τώρα έχουμε δημοσκοπικά. Δεύτερον, διότι αυτά τα πραγματικά δεδομένα ενδεχομένως να δημιουργήσουν νέες συνθήκες που θα επηρεάσουν στρατηγικές κινήσεις και αφηγήματα στο δρόμο για τις δεύτερες κάλπες. Μπορεί ακόμα και να δημιουργήσουν συνθήκες που θα οδηγήσουν σε κυβέρνηση συνεργασίας από τις πρώτες κάλπες. Τι είναι όμως αυτό που θεωρώ πως θα κρίνει το εάν και πως θα οδηγηθούμε στις δεύτερες κάλπες; Οι απαντήσεις σε πέντε βασικά ερωτήματα.
Ερώτημα πρώτο: Ποιο θα είναι το ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας στις πρώτες εκλογές;
Αυτό είναι σημαντικό διότι θα κρίνει το εάν το κυβερνών κόμμα θα έχει πιθανότητες σε περίπτωση δεύτερων καλπών να πάρει την αυτοδυναμία. Θα είναι διαφορετικές οι κινήσεις, η δυναμική και το αφήγημα εάν η ΝΔ λάβει ποσοστά κοντά στο 30% από ότι εάν λάβει πχ 34%.
Ερώτημα δεύτερο: Ποια θα είναι η διαφορά Νέας Δημοκρατία – ΣΥΡΙΖΑ;
Αυτό είναι σημαντικό να το δούμε διότι εάν η διαφορά είναι σχετικά μικρή (πχ 4%) τότε ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχει κυβερνητικό αφήγημα δευτέρου γύρου. Εάν η διαφορά είναι μεγαλύτερη (πχ 7%) ποιο θα είναι το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ στις δεύτερες κάλπες; (Δεδομένου πως αυτή τη στιγμή έχει αφήγημα πρώτων εκλογών (προοδευτική διακυβέρνηση συνεργασίας) σε αντίθεση με τη ΝΔ που έχει αφήγημα δευτέρων εκλογών (αυτοδυναμία)). Εάν πάμε σε μια δεύτερη κάλπη με το δεδομένο πως το δεύτερο κόμμα δεν έχει ελπίδες να κερδίσει ποια θα είναι η αντίδραση των ψηφοφόρων του; Υπάρχει η πιθανότητα να οδηγηθούμε σε αποσυσπείρωση;
Ερώτημα τρίτο: Ποιο θα είναι το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ;
Ένα ΠΑΣΟΚ με ποσοστά που υπερβαίνουν το 12-13%, που δείχνει δηλαδή μια σημαντική άνοδο από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, μπορεί να μιλήσει για αυτόνομη πορεία και να οδηγηθεί στη δεύτερη κάλπη με άλλη δυναμική. Εάν από την άλλη βρεθεί στο όριο του 10%, και ειδικά εάν είναι κάτω από αυτό, τότε ίσως επιδιώξει συγκυβέρνηση με τη ΝΔ από τις πρώτες εκλογές (εάν βγαίνουν τα νούμερα και με εντελώς αμφίβολο το εάν η ΝΔ δεχθεί). Αυτό διότι σε δεύτερες κάλπες, και ειδικά σε ενδεχόμενο μεγάλης πόλωσης, κινδυνεύει να βρεθεί σε ποσοστά κάτω από αυτά των εκλογών του 2019. Μπροστά σε έναν τέτοιο κίνδυνο είναι πιθανό να έχουμε νέες κινήσεις στελεχών του ΠΑΣΟΚ που θα αποσυσπειρώσουν ακόμα περισσότερο το κόμμα.
Ερώτημα τέταρτο: Πόσο κοντά θα βρίσκονται Ελληνική Λύση και ΜεΡΑ25 στο 3%;
Ένα προεκλογικό δεδομένο που έχουμε είναι το ότι η ΝΔ προσπαθεί να κλείσει τρύπες που έχουν δημιουργηθεί στα δεξιά της κατά τη διάρκεια της θητείας της. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται να “χτυπήσει” και το κόμμα Βελόπουλου. Εάν η Ελληνική Λύση βρεθεί κοντά στο όριο του 3% και είναι ορατός ο κίνδυνος να μείνει εκτός Βουλής στη δεύτερη κάλπη, τότε ενδεχομένως να οδηγηθεί σε κάποιες κινήσεις που δε θα έκανε εάν δεν υπήρχε η απειλή της μη εκλογής. Για παράδειγμα μπορεί να οδηγηθούμε σε κάποια συνένωση στο χώρο δεξιά της ΝΔ ή ακόμα και συμμετοχή του κόμματος στη “συγκυβέρνηση των ηττημένων” ώστε να επιβιώσει εντός Βουλής για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Όσον αφορά το ΜεΡΑ25 εάν φανεί πως στην πρώτη κάλπη βρεθεί εκτός Βουλής τότε ενδεχομένως να επιδιώξει μια προσέγγιση με το ΣΥΡΙΖΑ για τις δεύτερες κάλπες.
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δεν δίνονται αυτόματα. Υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Είναι η συνδυαστική απάντηση που θα δοθεί και θα μας οδηγήσει σε ένα καθαρό πλαίσιο για το μετεκλογικό τοπίο. Για να έχουμε μια εικόνα στο πως μπορεί να απαντηθούν αυτές οι ερωτήσεις θα πρέπει πρώτα να δοθεί απάντηση στο πέμτο ερώτημα: Με τι ψυχολογία ή/και τι σκεπτικό θα πάνε οι ψηφοφόροι στις πρώτες κάλπες; Δηλαδή, θα οδηγηθεί μια μερίδα ψηφοφόρων σε τιμωριτική ψήφο προς την κυβέρνηση (με την ασφάλεια πως θα υπάρξουν δεύτερες εκλογές) ώστε να της δώσουν ένα μήνυμα ή θα νικήσει ο φόβος μιας πιθανής επιστροφής Τσίπρα και ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία; Θα έχουμε στρατηγική ψήφο (πχ μικρή μερίδα ψηφοφόρων ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσουν ΜεΡΑ25 ώστε να περάσει το 3% και να υπάρχουν ελπίδες για κυβέρνηση ηττημένων); Πολλά τα ερωτήματα των καλπών της εκλογικής αναλογικής με τις εκλογές να κοντοζυγώνουν.
Από τις απαντήσεις σε αυτά θα εξαρτηθουν οι μετεκλογικές στρατηγικές κινήσεις και τα αφηγήματα των κομμάτων. Το νέο δηλαδή εκλογικό σκηνικό. Το μόνο σίγουρο είναι πως μέχρι να λάβουμε τις απαντήσεις δε θα πλήξουμε.
