Τα νέα ήταν ανέλπιστα καλά. Η Γαλλική πρόταση, που ήδη από το 2018 για εμβάθυνση της Οικονομικής Ένωσης, έχει κατατεθεί φαίνεται τελικά να έφτασε στα ώτα της Γερμανίδας Καγκελαρίου.
Ο «παθιασμένος» και τυπικά Γαλλικός λόγος του Προέδρου Μακρόν στη Σορβόννη, με τα έντονα στοιχεία λυρισμού, φαίνεται να μπαίνει στις ράγες του Γερμανικού ορθολογισμού και να διαμορφώνει το δίχως άλλο μια ενδιαφέρουσα προοπτική.
Γερμανία και Γαλλία συμφώνησαν για τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανασυγκρότησης, ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου, που θα δανειστεί από τις χρηματαγορές, με εγγύηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 500 δισεκατομμύρια Ευρώ και θα τα διαθέσεις ως βοήθεια και όχι ως δάνεια στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχουν πληγεί περισσότερο από τον κορωνοϊό. Μια σπουδαία είδηση και σε επίπεδο συμβολισμού αλλά και ουσίας. Τα 500 δισεκατομμύρια ισούνται με το 3,5 % του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Την ίδια στιγμή η ύφεση εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει σε ποσοστό της τάξης του 10%. Σημαντική λοιπόν η ενίσχυση, αν και οι ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες. Αποτελεί μια σπουδαία αρχή, κυρίως σε σχέση με τη φιλοσοφία, του δανεισμού με την ισχύ της Ενωμένης Ευρώπης και της ενίσχυσης των κρατών μελών που έχουν περισσότερη ανάγκη. Ο ορισμός με άλλα λόγια της Κοινοτικής Αλληλεγγύης.
Λέγεται ότι τα κράτη του Βορά με πρώτη την Αυστρία και ακολούθως τη Δανία και την Ολλανδία και με πιο μετρημένη τη στάση της Σουηδίας, θα αντιδράσουν. Εν πρώτοις φαίνεται να είναι μια κίνηση ελεγχόμενου πλαισίου. Το αναγκαίο επιχείρημα για να ‘σφίξουν’ οι προϋποθέσεις και η διάρκεια αυτού του Ταμείου. Επί της ουσίας τον τόνο τον δίνει η Γερμανία και θα ήταν τουλάχιστον παράδοξο να την υπονομεύσουν οι «πλούσιοι του Βορρά». Οι αντιδράσεις των Κεντρικών Ευρωπαϊκών κρατών, πρέπει αντίστοιχα να εξεταστούν στο πλαίσιο της διεκδίκησης από πλευράς τους περισσότερων πόρων από τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό. Κατά προτίμηση μάλιστα χωρίς οποιαδήποτε σύνδεση, για την Πολωνία και την Ουγγαρία, με τις αρχές του Κράτους Δικαίου. Θα χρειαστεί πάντως να σκεφθούν και δεύτερη φορά, οποιαδήποτε διάθεση υπονόμευσης του Ταμείου Ανασυγκρότησης. Θα ήταν ευθύ πλήγμα στη συνοχή της Ενωμένης Ευρώπης. Εύλογα θα μπορούσε να εκληφθεί ως ακούσια ή εκούσια συνέχεια της Ρωσικής Προπαγάνδας και των Ευρωσκεπτικιστών με θολά κίνητρα.
Λέγεται ότι η Καγκελάριος Μέρκελ με τη συμφωνία για το Ταμείο σπεύδει να προλάβει τα χειρότερα. Ιδιαίτερα όσα έχουν να κάνουν με την απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, που βάζει ‘βόμβες’ στα θεμέλια του Ευρώ. Αν η Γερμανική Κεντρική Τράπεζα σταματήσει να στηρίζει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από τα Κράτη Μέλη κι αν αντίστοιχα αμφισβητηθεί, με την ίδια λογική, η δυνατότητα αγορών ομολόγων από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, που πρόσφατα εξαγγέλθηκε για την αντιμετώπιση των συνεπειών της Πανδημίας, τότε κανένα Ταμείο όσο φιλόδοξο κι αν είναι δε θα μπορέσει να σώσει από την οικονομική ασφυξία την Ευρωπαϊκή Οικονομία.
Από την άλλη δεν μπορεί κανείς να λησμονήσει ότι η Ιταλία για παράδειγμα είναι ο πέμπτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας με το ύψος των μεταξύ τους συναλλαγών να ανέρχεται σε δεκάδες δισεκατομμύρια Ευρώ. Είναι επίσης και η βασική προμηθεύτρια, μέσα από τον Βιομηχανικό της Βορρά, των εξαρτημάτων που είναι αναγκαία για τη Γερμανική ΑυτοκινητοΒιομηχανία. Αν η Ιταλική βιομηχανία και οικονομία καταρρεύσουν οι συνέπειες θα είναι ολέθριες και για τη Γερμανία. Φρόντισε να το υπενθυμίσει με δριμύ τακτ και ο Ιταλός Πρωθυπουργός Κόντε, σε ανοιχτή επιστολή του τα τελευταία 24ωρα. Ζητά περισσότερους πόρους για το Ταμείο.
Ζητούμενο είναι επίσης ο χρόνος εκταμίευσης των ποσών του Ταμείου. Θα δοθούν όπως λέγεται σε διάρκεια τριών τεσσάρων ετών και δε θα ξεκινήσουν πριν το επόμενο έτος. Θα αφορούν κυρίως την εξασφάλιση των συνθηκών για την προώθηση των μεγάλων Κοινοτικών πολιτικών για την Πράσινη Συμφωνία και την κλιματικά ουδέτερη από πλευράς ρύπων οικονομία, καθώς και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Χρειάζεται από πλευράς μας άμεση προετοιμασία και ετοιμότητα να διεκδικήσουμε. Όσοι είναι ανεπαρκείς να απομακρυνθούν. Πολυτέλεια ολιγωρίας δεν υπάρχει. Και για να μην ξεχνιόμαστε, Ιταλοί και Ισπανοί προβάλουν εαυτούς ως τα μεγαλύτερα θύματα της Πανδημίας. Κανείς βέβαια δεν παραγνωρίζει τα όσα τραγικά βίωσαν. Όπως και κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις καταστροφικές συνέπειες του κορωνοϊού στην Ελληνική οικονομία και την Ελληνική κοινωνία, που δοκιμάζονται μάλιστα σε βάθος δεκαετίας.
Προσοχή μην «πέσουμε θύματα» της «δικής μας επιτυχίας». Οι έπαινοι δεν είναι πάντα για καλό. Πρέπει αν μη τι άλλο να μας υποψιάζουν. Ιδίως όταν δίνονται αντί ενισχύσεων, που οι «καπάτσοι» εξασφαλίζουν για τους εαυτούς τους. Μπορεί να εκληφθούν σε μέσο χρόνο και ως εμπαιγμός. Κι ως γνωστό με τους επαίνους καμιά οικονομία δεν ανορθώνεται. Όταν μάλιστα αυτοί δεν κοστίζουν σε όσους τους μοιράζουν.
Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων
