✍️ ο Γιώργος Κουβαράς
Η παραίτηση του Όθωνα Ηλιόπουλου από τη θέση του βουλευτή αφήνει την ελληνική Βουλή με μοναδικό εκπρόσωπο της ομογένειας τον υπουργό Ναυτιλίας, Χρήστο Στυλιανίδη.
Ή για να είμαστε πιο ακριβείς, αφήνει στη διακριτική ευχέρεια της Πόπης Τσαπανίδου, του Θανάση Τσακρή, του Μιχάλη Καλογήρου, της Ευγενίας Λειβαδάρου και της Γεωργίας Λάλη το κατά πόσον θα υπάρχει και δεύτερος ομογενής στην Βουλή, δηλαδή ο Στέφανος Κασσελάκης.
Το άρθρο 51 @4 του Συντάγματος προβλέπει: «Oι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια».
Η κυβέρνηση της ΝΔ με την αναθεώρηση του άρθρου 54 @4 προέβλεψε τα εξής: «νόμος ορίζει.
****4. Με το νόμο της παρ. 4 του άρθρου 51 μπορεί να τίθενται προϋποθέσεις στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στον τόπο διαμονής τους από τους εκλογείς που κατοικούν έξω από την Επικράτεια, όπως πραγματικός δεσμός με τη Χώρα, αυτοπρόσωπη παρουσία σε εκλογικό τμήμα, χρόνος απουσίας από τη Χώρα ή παρουσία στη Χώρα για ορισμένο χρόνο στο παρελθόν. Με το νόμο του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να ορίζεται ότι ορισμένες θέσεις του ψηφοδελτίου επικρατείας κάθε κόμματος της παρ. 3 του παρόντος άρθρου καταλαμβάνονται υποχρεωτικά από απόδημους Έλληνες. Νόμος μπορεί να προβλέπει, ότι η ψήφος των εκλογέων που ψηφίζουν σε εκλογικά τμήματα έξω από την Επικράτεια, δεν προσμετράται σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια αλλά μόνο σε επίπεδο Επικρατείας. Με το νόμο της παρ. 1 του παρόντος άρθρου μπορεί να ορίζονται μία ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες απόδημου Ελληνισμού, κατά παρέκκλιση της παρ. 2 του παρόντος άρθρου».
Όλα αυτά αποδείχθηκαν στην πράξη περιττά και σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκή. Το άρθρο 51 αρκούσε – άλλωστε εκεί βασίστηκε και η επιστολική ψήφος των ομογενών – υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο νόμος θα λάμβανε τις στοιχειώδεις πρόνοιες.
Ο εκλογικός νόμος που ίσχυσε το 2023 καθιέρωσε για πρώτη φορά την υποχρεωτική συμμετοχή ομογενών υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο επικρατείας, δεν προέβλεψε όμως το στοιχειώδες: όταν παραιτείται ένας εκλεγμένος της ομογένειας να παίρνει τη θέση του ο επόμενος υποψήφιος του ψηφοδελτίου της Επικρατείας που εκπροσωπεί την ομογένεια.
Υπάρχουν και άλλες αδυναμίες του νόμου που λειτουργούν σε βάρος των ομογενών, τους οποίους υποτίθεται ότι ήθελε να προσελκύσει στην ελληνική πολιτική ζωή.
Ο νόμος δεν προέβλεψε το επίσης στοιχειώδες, δηλαδή την εξίσωση ομογενών υποψηφίων με τους εν Ελλάδι ευρισκόμενους. Από τους μεν απαιτεί να σταματήσουν πάραυτα όλες τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες στη χώρα του εξωτερικού από την οποία προέρχονται, στους δε επιτρέπει να δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στην Ελλάδα.
Όλα αυτά πιθανώς δεν θα μας είχαν απασχολήσει εάν ο Στέφανος Κασσελάκης δεν είχε γίνει πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, πράγμα που έδωσε την αφορμή να τα βρούμε μπροστά μας. Μιας και τα βρήκαμε, όμως, καλό θα είναι να τα αντιμετωπίσουμε.
Δεν νοείται να παραιτείται ένας ομογενής και να μην παίρνει αυτόματα τη θέση του ο επόμενος πρώτος επιλαχών του ψηφοδελτίου της Επικρατείας.
Και επίσης δεν νοείται ένας Έλληνας του εξωτερικού να απαγορεύεται να έχει νόμιμη επιχειρηματική δραστηριότητα στον τόπο όπου τη δημιούργησε, αλλά ένας Έλληνας βουλευτής να μπορεί να διατηρεί την επιχειρηματική του δραστηριότητα εντός Ελλάδος ακόμη και σε εξαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται και στο εξωτερικό.
Αφορμής δοθείσης με την περίπτωση Κασσελάκη, καλό θα είναι τα λάθη να αναγνωριστούν και να διορθωθούν για το μέλλον. Άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης που έφερε τη μεγάλη μεταρρύθμιση της συμμετοχής των ομογενών στην πολιτική ζωή είναι ο πρώτος που θα επιθυμούσε να εισέλθει στη Βουλή ο πολιτικός του αντίπαλος. Και να μην εξαρτάται αυτό από παραπολιτικής φύσεως διεργασίες στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά από μια θεσμική πρόβλεψη. Θα είναι η μεγαλύτερη δικαίωση της σημαντικής αυτής μεταρρύθμισης.
