Γερμανικές εκλογές – Το εκλογικό σύστημα

22 mins read

Δέκα εβδομάδες έμειναν για τις εκλογές στη Γερμανία. Εκλογές με μεγάλο ενδιαφέρον, αφού είναι οι πρώτες στη μετά Μέρκελ εποχή.

Αυτές τις δέκα εβδομάδες θα ασχοληθούμε με τα κόμματα, τους ψηφοφόρους, τους υποψηφίους καγκελαρίους και τις καμπάνιες τους. Για αρχή όμως θα αναλύσουμε το εκλογικό σύστημα της χώρας, καθώς μία βασική προϋπόθεση για να παρακολουθείς ένα «παιχνίδι» με ενδιαφέρον είναι να γνωρίζεις τους όρους και τους κανόνες που υπάρχουν.

Ξεκινάμε λοιπόν αυτή τη σειρά άρθρων με το εκλογικό σύστημα.

Το εκλογικό σύστημα στη Γερμανία είναι λίγο περίπλοκο αλλά αρκετά ενδιαφέρον. H Γερμανία χωρίζεται σε Α) 299 περιφέρειες και Β) 16 κρατίδια.

Τα μισά μέλη της Βουλής (Bundestag) εκλέγονται απευθείας στις 299 περιφέρειες (οι οποίες έχουν 250,000 πληθυσμό κάθε μία) ενώ τα υπόλοιπα 299 εκλέγονται από λίστες υποψηφίων των κομμάτων σε επίπεδο κρατιδίου.

Το εκλογικό σύστημα για την Α ομάδα των 299 είναι διαφορετικό από αυτό για τη Β ομάδα των 299. Οι ψηφοφόροι έχουν δηλαδή δύο ψήφους. Μία για την περιφέρεια τους και μία για το κρατίδιο.

Τι εκλογικό σύστημα ισχύει όμως για κάθε ψήφο;

Α: Εκλογικό σύστημα περιφερειών

Σε κάθε περιφέρεια ο ψηφοφόρος με την πρώτη ψήφο του επιλέγει τον υποψήφιο που επιθυμεί να τον εκπροσωπήσει στην Bundestag. Ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους κερδίζει τη θέση. Το σύστημα αυτό (ίδιο με αυτό των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου) ονομάζεται First Past the Post (FPTP) όπου ο νικητής έστω και με μία ψήφο διαφορά, παίρνει τη μοναδική θέση ενώ ο χαμένος τίποτα.

Β: Εκλογικό σύστημα κρατιδίων

Η δεύτερη ψήφος βρίσκεται σε επίπεδο κρατιδίων και είναι ψήφος σε κόμμα. Εδώ οι ψηφοφόροι ψηφίζουν το κόμμα που επιθυμούν σε ένα εκλογικό σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης. Δηλαδή, αναλογικά με τις ψήφους στη δεύτερη ψήφο το κάθε κόμμα κερδίζει θέσεις στη Bundestag. Όπως είναι λογικό κρατίδια με μεγαλύτερο πληθυσμό εκλέγουν στην Bundestag περισσότερους βουλευτές. Σημείωση πως για να έχει ένα κόμμα αντιπροσώπους στην Bundestag θα πρέπει να λάβει τουλάχιστον 5% στη δεύτερη ψήφο.

(Όπως βλέπετε αυτό το σύστημα βοηθάει τη λεγόμενη στρατηγική ψήφο. Να ψηφίζει δηλαδή ένας ψηφοφόρος υποψήφιο χ κόμματος στην πρώτη ψήφο και το κόμμα ψ στη δεύτερη ψήφο. Κλασικό παράδειγμα αυτής της στρατηγικής: ψήφος στον υποψήφιο του CDU (Χριστιανοδημοκράτες) στην πρώτη ψήφο αλλά ψήφο στο FDP (Φιλελεύθεροι Δημοκράτες) στη δεύτερη ώστε να περάσει το 5%, να εκλέξει βουλευτές και να συμμαχήσει σε κυβέρνηση με το CDU).

Σε κάθε κρατίδιο λοιπόν ο αριθμός των βουλευτών κάθε κόμματος αποτελείται από:

1) τον αριθμό των περιφερειών που έχουν κερδίσει οι εκπρόσωποί του στο κρατίδιο και

2) τον αριθμό που του αναλογεί με βάση τα ποσοστά του στη δεύτερη ψήφο. Προσμετρώντας και τα δύο για όλα τα κόμματα φτάνουμε τους 598 βουλευτές.

Όμως δεν τελειώνει εδώ.

Όπως είπαμε αυτός είναι ο ελάχιστος αριθμός βουλευτών. Συνήθως αυτός ο αριθμός μεγαλώνει σε μια προσπάθεια να υπάρξει αναλογικότητα των βουλευτών με βάση το ποσοστό των κομμάτων σε πανγερμανικό επίπεδο. Για παράδειγμα ένα κόμμα μπορεί να εκλέξει περισσότερους βουλευτές (από ότι του αναλογεί με βάση τα ποσοστά του κόμματος) μέσω της πρώτης ψήφου (overhang seats).

Έτσι προστίθενται οι θέσεις ισορροπίας (balance seats) και έχουμε τον τελικό αριθμό των βουλευτών. Αυτή η στιγμή η Bundestag έχει 709 μέλη. Για να εκλεγεί καγκελάριος χρειάζεται να έχει την πλειοψηφία.

Επειδή είναι (εξαιρετικά) δύσκολο για ένα κόμμα να φτάσει στην πλειοψηφία, έχουμε διαπραγματεύσεις και συμφωνία μεταξύ κομμάτων για κυβέρνηση συνεργασίας.

Facebook Comments

Τελευταία Νέα