Θεμέλιο για την βελτίωση του κλίματος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας χαρακτήρισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, την χθεσινή συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σήμερα το απόγευμα και αύριο ο πρωθυπουργός να ενημερώσει τηλεφωνικά τους πολιτικούς αρχηγούς για την συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο.
Η συζήτηση πρόσθεσε, διήρκεσε πάνω από δύο ώρες και ήταν σε πολύ καλό κλίμα.
Οι δύο ηγέτες επανέλαβαν τις πάγιες θέσεις του, όμως χωρίς την οξύτητα του προηγούμενου διαστήματος, σημείωσε ο κ. Οικονόμου και πρόσθεσε:
Η συνάντηση είναι ένα θεμέλιο για την βελτίωση του κλίματος, κάτι που μένει να φανεί το επόμενο διάστημα.
Η τοποθέτηση του κ. Οικονόμου:
“Όπως γνωρίζετε ο Πρωθυπουργός βρέθηκε χθες στην Κωνσταντινούπολη για να παραστεί στον εορτασμό της Ημέρας της Ορθοδοξίας και κατόπιν είχε ιδιαίτερη συζήτηση με τον Τούρκο Πρόεδρο κατά τη διάρκεια γεύματος που του παρέθεσε ο τελευταίος.
Το γεύμα κράτησε πάνω από 2 ώρες και το κλίμα υπήρξε πολύ καλό. Και οι δύο πλευρές επανέλαβαν τις πάγιες θέσεις τους σε θέματα που αφορούν τις διμερείς σχέσεις, χωρίς όμως την οξύτητα και την ένταση την οποία είχαμε παρακολουθήσει το τελευταίο διάστημα. Η συνάντηση μπορεί να αξιολογηθεί ως ένα θεμέλιο για μια ουσιαστική βελτίωση του κλίματος ανάμεσα στις δύο πλευρές. Μένει να φανεί βεβαίως και να επιβεβαιωθεί το επόμενο διάστημα.
Υπήρξε συναντίληψη για την ανάγκη να πέσουν οι τόνοι της ρητορικής, μιας και στα μεγάλα προβλήματα, τις νέες προκλήσεις και το νέο τοπίο ασφαλείας που διαμορφώνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είναι προς όφελος και των δύο πλευρών να υπάρξει σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Σε μια τέτοια περίοδο, δεν χρειάζεται να προσθέτουμε ζητήματα και εντάσεις.
Προς όφελος όλων είναι να πέσουν οι τόνοι και να συνεργαστούμε στα θέματα όπου μπορεί να υπάρξει συνεργασία. Το ζήτημα είναι να μην προσθέτουμε και να μην συσσωρεύουμε επιπλέον ένταση και προβλήματα.
«Ήταν μία ευκαιρία για μία πολύ ανοιχτή, και ειλικρινή συζήτηση», σημείωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια δηλώσεων που έκανε στην έναρξη της συνάντησης που είχε στη συνέχεια με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
«Ελπίζω» συνέχισε «ότι συμφωνήσαμε ότι αντιμετωπίζουμε τόσες προκλήσεις ως ανθρωπότητα, αλλά και ως δύο χώρες σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αυτή την εποχή, που είναι πιο σημαντικό να εστιάζουμε σε αυτά που μας ενώνουν και λιγότερο σε αυτά που μας χωρίζουν».
Στο πλαίσιο αυτό δόθηκε έμφαση στην οικοδόμηση μιας θετικής ατζέντας κυρίως στον τομέα της οικονομίας, όπου, όπως επεσήμανε ο Πρωθυπουργός, «νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε μία σημαντική πρόοδο τους επόμενους μήνες».
Η αίσθηση που υπάρχει μετά τη συνάντηση είναι πως οι δύο πλευρές συνομίλησαν σαν δυο χώρες που βρίσκονται αντιμέτωπες με τις προκλήσεις της νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη που δημιουργεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ανάμεσα στα θέματα που συζητήθηκαν ήταν και η ύπαρξη ανάγκης συνεργασίας στη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων στην Ουκρανία.
Συμφωνήθηκε επίσης, αν τα πράγματα εξελιχθούν στο πνεύμα της χθεσινής συνάντησης και εμπεδωθεί η θετική ατμόσφαιρα ανάμεσα στις δύο χώρες, να πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών το Φθινόπωρο. Συμφωνήθηκε ακόμη τον επόμενο μήνα να διεξαχθεί στην Άγκυρα η συνάντηση των δύο πλευρών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
«Πιστεύω ότι βάλαμε τα θεμέλια για τη βελτίωση των σχέσεών μας και κυρίως για να συνεργαστούμε στα μεγάλα ζητήματα τα οποία αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε τεράστιες προκλήσεις», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το απόγευμα και αύριο ο Πρωθυπουργός θα επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τους πολιτικούς αρχηγούς προκειμένου να τους ενημερώσει για την συζήτηση που είχε με τον Τούρκο Πρόεδρο.”, ανέφερε ο κ. Οικονόμου.
Για το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της περασμένης εβδομάδας ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε:
“Ο Πρωθυπουργός πρωταγωνιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναλαμβάνοντας ουσιαστικές πρωτοβουλίες ώστε να βρεθούν κοινές ευρωπαϊκές λύσεις στα ενεργειακά προβλήματα που εγείρονται μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ανέπτυξε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες -όπως η πρόταση των έξι σημείων προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- και επανήλθε στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βερσαλλιών.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, μετά την εισήγησή του, γίνεται στην παράγραφο 12 των Συμπερασμάτων ρητή αναφορά στο ανακοινωθέν της 8ης Μαρτίου, το οποίο αναφέρει ότι θα εξεταστεί η πρόταση του Πρωθυπουργού για πλαφόν στις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου. Βρίσκει απήχηση το επιχείρημα του Πρωθυπουργού ότι η αγορά φυσικού αερίου έχει σταματήσει να λειτουργεί με κανόνες αγοράς και ότι η τιμή του δεν προσδιορίζεται από την προσφορά και από τη ζήτηση, αλλά δυστυχώς προσδιορίζεται κερδοσκοπικά. Επιβεβαιώνεται, άλλωστε, η επισήμανση αυτή από το γεγονός ότι από τη στιγμή που δημοσιοποιήθηκε η πρόταση του Πρωθυπουργού και υπήρξε το ανακοινωθέν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η τιμή φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει σημαντικά.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι η αναφορά στα Συμπεράσματα της Συνόδου της βούλησης των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο, το πετρέλαιο, τις πρώτες ύλες της Ρωσίας όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Και αυτό γιατί η Ελλάδα έχει ένα πολύ σημαντικό -ενεργειακό και γεωπολιτικό- ρόλο να διαδραματίσει ως πύλη εισόδου για LNG, αλλά και ως χώρα υποδοχής του φυσικού αερίου.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι, προπάντων, το γεγονός ότι -και πάλι ύστερα από ελληνική παρέμβαση- υπάρχει, στην ενότητα της άμυνας, αναφορά στο άρθρο 42, παράγραφος 7 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αφορά στη ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής. Έτσι, εκτός από το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, επιβεβαιώνεται και η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να στηρίξει, οποιοδήποτε Κράτος-μέλος της σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση.
Υπογραμμίζεται, ακόμη, ότι ο Πρωθυπουργός κατέθεσε και πάλι την πρόταση οι αμυντικές δαπάνες ή τουλάχιστον οι υπερβάλλουσες αμυντικές δαπάνες -δηλαδή αυτές που είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των αμυντικών δαπανών- να μην προσμετρώνται στο έλλειμμα και στο χρέος. Σχετική συζήτηση διεξάγεται ήδη σε επίπεδο Υπουργών Οικονομικών στο πλαίσιο της γενικότερης διαβούλευσης για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Είναι μάλιστα σημαντικό το γεγονός ότι -πέραν της Ελλάδας- αρκετές ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν την ελληνική άποψη ότι οι αμυντικές δαπάνες είναι διαφορετικής τάξης από τις υπόλοιπες δαπάνες, καθώς η άμυνα είναι ο υπέρτατος αυτοσκοπός κάθε χώρας ιδίως, μάλιστα, όταν η Ευρώπη θεωρεί αναγκαία την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της.
Στο πλαίσιο της συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στο γεγονός ότι ήδη στην Ευρώπη έχουν φτάσει πάνω από 2 εκατομμύρια Ουκρανοί πρόσφυγες, αριθμός που αναμένεται το επόμενο διάστημα να αυξηθεί. Ο Πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να φιλοξενήσει προσωρινά, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κανόνων, πρόσφυγες από την Ουκρανία. Επεσήμανε ταυτόχρονα ότι οι Έλληνες -όπως και άλλες χώρες- παρέχουμε την αλληλεγγύη αυτή, χωρίς αστερίσκους, υπενθυμίζοντας ότι η χώρα μας δεν βρήκε ανάλογη ανταπόκριση όταν αντιμετώπισε αντίστοιχες προκλήσεις στο πρόσφατο παρελθόν. Για άλλη μια φορά αποδεικνύουμε ότι ακολουθούμε, ως Ελλάδα, πολιτική αρχών και προσδοκούμε ότι η εξέλιξη αυτή μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για να προχωρήσει, επιτέλους, η συζήτηση για το κοινό σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου με δίκαιο επιμερισμό των βαρών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Κοινή συνισταμένη των δραστηριοτήτων του Πρωθυπουργού τόσο στην Ε.Ε. όσο και στην Τουρκία είναι η ενίσχυση του διεθνούς status της Ελλάδας, η προαγωγή των εθνικών συμφερόντων και η διασφάλιση της ποιότητας ζωής των Ελλήνων πολιτών.”, κατέληξε ο κ. Οικονόμου.
