Χάρτινος πύργος

Η υπόληψη είναι ένα φαινόμενο το οποίο υπάρχει και εξετάζεται σε κάθε τομέα. Στην πολιτική το πρίσμα μέσα από το οποίο την κοιτάμε έχει να κάνει με την επιρροή που μπορεί να έχει στη συμπεριφορά των ψηφοφόρων ή/και με τον τρόπο που δημιουργείται.

Είναι μια έννοια με ιστορικότητα καθώς βασίζεται σε μια συλλογική αντίληψη για έναν πολιτικό η οποία εξελίσσεται στο χρόνο και η οποία με τη σειρά της βασίζεται στην πρωτογενή ή δευτερογενή παρακολούθηση των παλαιών συμπεριφορών του. Η σημαντικότητα της υπόληψης έγκειται στο γεγονός πως όταν ένας ψηφοφόρος δημιουργήσει μια άποψη για έναν πολιτικό, αναλύει και αξιολογεί κάθε επιπλέον πληροφορία με βάση τη διαμορφωθείσα αντίληψη.

Επίσης, η υπόληψη θεωρείται ως μια μη ευέλικτη έννοια. Αυτό σημαίνει πως εφόσον μια συγκεκριμένη αντίληψη διαμορφωθεί είναι πολύ δύσκολο μετά να αλλάξει. Είναι δηλαδή πολύ πιο εύκολο να ενισχύσεις μια ήδη διαμορφωμένη άποψη ενός ψηφοφόρου για τον χ πολιτικό από το να την αλλάξεις. Τέλος, ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της υπόληψης είναι το γεγονός ότι μπορεί να πάρει χρόνια να χτιστεί, όμως χρειάζεται μόνο μια στιγμή για να γκρεμιστεί, όπως ακριβώς τα κάστρα.

Το χτίσιμο της υπόληψης ενός πολιτικού βασίζεται στην αντίληψη των ψηφοφόρων για διάφορα χαρακτηριστικά προσωπικότητας του. Σε κάποια από αυτά μπορεί να έχει θετικές γνώμες και σε κάποια άλλα αρνητικές. Για παράδειγμα ένας πολιτικός μπορεί να θεωρείται δυναμικός αλλά ταυτόχρονα και μη αξιόπιστος. Υπάρχουν αρκετά χαρακτηριστικά τα οποία θεωρούνται σημαντικά με την ικανότητα και την αξιοπιστία να θεωρούνται τα σημαντικότερα.

Κάθε πολιτικός χτίζει την υπόληψη του βασισμένος σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας και κάθε πλαίσιο υψώνει και μειώνει τη σημαντικότητα αυτών αναλόγως με το τι χρειάζονται οι ψηφοφόροι. Για παράδειγμα υπάρχουν πλαίσια όπου οι ψηφοφόροι επιζητούν κάποιον να τους νοιάζεται και να είναι έντιμος και άλλα που επιζητούν κάποιον με ικανότητες να τους βγάλει από μια κρίση. Το πλαίσιο δηλαδή έχει τεράστια σημασία όσον αφορά το ποια χαρακτηριστικά προσωπικότητας θα θεωρηθούν πιο σημαντικά και άρα ποιοι πολιτικοί θα ενδιαφέρουν τους ψηφοφόρους.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο οι ψηφοφόροι χρειάζονταν έναν ηγέτη που θα είχε τις ικανότητες να τους βγάλει από τον κυκλώνα που έχουν μπει με το Μπρέξιτ, να αντιμετωπίσει την κρίση διαθεσίμου εισοδήματος και να τους φέρει σε μια ισορροπία. Η Τρας στην καμπάνια της για την ηγεσία του κόμματος των Συντηρητικών και την πρωθυπουργία έδειξε πως έχει σχέδιο να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Η πορεία της πολιτικής της καριέρας (διετέλεσε υπουργός σε σειρά σημαντικών υπουργείων με τελευταίο αυτό του υπουργείου εξωτερικών) έπεισε τα μέλη του συντηρητικού κόμματος πως έχει τις ικανότητες να το κάνει.

Η προσπάθεια που έκανε με ποικίλους τρόπους να συνδέσει τον εαυτό της με την εμβληματική Μαργκαρετ Θάτσερ της έδωσε την εικόνα μιας δυναμικής γυναίκας. Έτσι κέρδισε της εσωκομματικές εκλογές και έφτασε στην πρωθυπουργία. Και η ώρα να εφαρμόσει το πρόγραμμά της έφτασε. Το πρώτο κρακ στη υπόληψη της ήταν η σφοδρή αντίδραση όλων στον πακέτο που είχε προτείνει (mini budget). Εκεί άρχισαν οι αμφιβολίες για την ικανότητά της. Το δεύτερο το ότι έκανε πίσω. Αυτό σήμαινε πως δεν είχε τη δυναμική που παρουσίαζε.

Ουσιαστικά δηλαδή η Τρας μέσα σε δυο κινήσεις έχασε 1. Το λόγο για τον οποίον εξελέγη και 2. Τη υπόληψη της. Δεν ήταν δυνατόν να συνεχίσει δίχως πυξίδα και γερό σκαρί. Τα όσα τραγελαφικά ακολούθησαν αυτού ήταν απλά επιβεβαίωση πως δεν κατείχε τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που διαφήμιζε. Πως δεν ήταν Μάγκι, πως δε μπορούσε να δώσει αυτά που υποσχέθηκε. Και έφεραν πιο μπροστά, χρονικά, την ουσιαστική αποπομπή της. Η υπόληψη της γκρεμίστηκε. Η πρώτη δυσκολία έδειξε πως τα υλικά από τα οποία ήταν χτισμένη δεν ήταν αυτά που έπρεπε. Πως όλα ήταν μια εικόνα, μια ψεύτικη αντίληψη δίχως ουσία. Και κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος.