Συνέντευξη του Τούρκου διεθνολόγου Soli Özel στη Μαριλίζα Αναστασοπούλου
Πώς γίνεται η Τουρκία να εμφανίζεται ότι διευκολύνει τις συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, να δίνει όπλα στην Ουκρανία, αλλά ταυτόχρονα να μην επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και να είναι καταφύγιο Ρώσων πολιτών; Μπορεί να παίζει σε δύο ταμπλό και για πόσο;
Για αυτά τα θέματα, αλλά και για το τι συμβαίνει στο εσωτερικό της Τουρκίας, μας μίλησε ο καταξιωμένος Τούρκος διεθνολόγος Soli Özel.
Η δυναμική στην περιοχή είναι πολύπλοκη και ο κ. Özel μας εξήγησε πώς προσπαθεί να τοποθετηθεί γεωστρατηγικά η Τουρκία.
«Προς το παρόν, η Τουρκία μπορεί να κινείται σε μια γκρίζα ζώνη και όσο συνεχίζει τις πολιτικές του ΝΑΤΟ και συνεχίζει να βοηθά την Ουκρανία και λόγω του ελέγχου των Στενών, ελέγχει τη διέλευση πολεμικών πλοίων, νομίζω ότι είναι αποδεκτό από τους συμμάχους της να διατηρήσει τις εμπορικές της σχέσεις με τους Ρώσους.», μας είπε χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, στο ερώτημα αν αυτή η πολιτική του δίπορτου μπορεί να συνεχιστεί για καιρό ο κ.Özel μας είπε ότι μακροπρόθεσμα η Τουρκία θα πρέπει να επιλέξει προς τα πού θα κλίνει πολιτικά και τότε θα φανεί αν θα είναι πραγματικά ωφελημένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Βάση την ανάλυσής του πιστεύει ότι η Τουρκία όταν χρειαστεί δε θα αποκλίνει από την πολιτική του ΝΑΤΟ.
Λόγω του πολέμου η Τουρκία βρέθηκε στο επίκεντρο ξένων ηγετών. Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας τους τελευταίους μήνες έχει δώσει 2-3 μονάδες δημοτικότητας στον Ερντογάν. Ωστόσο, τα πράγματα στο εσωτερικό είναι πολύ δύσκολα λόγω της οικονομικής κρίσης . «Το 70% του πληθυσμού δεν έχει πλέον εισόδημα που να καλύπτει όλα τα έξοδά του» εξηγεί ο κ. Özel, και αυτό είναι το βασικό θέμα που απασχολεί τους Τούρκους πολίτες.
Ο Ερντογάν στο εσωτερικό βρίσκεται στη χειρότερη θέση των τελευταίων 20 ετών και η αντιπολίτευση φαίνεται να έχει συσπειρωθεί. Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι δημοσκοπικά αυτοί που αφήνουν τον συνασπισμό του Ερντογάν δεν πάνε στην αντιπολίτευση. Είναι νωρίς να γίνει κάποια πρόβλεψη για τις εκλογές που είναι να γίνουν τον Μάιο του 2023. Η μεν αντιπολίτευση πρέπει να βρει ένα τρόπο να δώσει ελπίδα στους πολίτες, ο δε Ερντογάν είναι έμπειρος εκλογικά και τελευταία στιγμή μπορεί να παίξει διάφορα παιχνίδια για να τραβήξει τους αναποφάσιστους.
Ποιο είναι το πορτρέτο του Ερντογάν; Ο Ερντογάν από τα 17 του ζούσε για να γίνει πολιτικός ηγέτης. «Φημολογείται ότι ανέβαινε στην κορυφή ενός τοίχου ή κάτι τέτοιο και στη συνέχεια έδινε ομιλίες για να εκπαιδεύσει τον εαυτό του», είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Özel. Ζει για την πολιτική και η ζωή του έχει αφιερωθεί στην επινόηση τρόπων απόκτησης εξουσίας. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι στην Τουρκία υπάρχει προσωποποιημένη διακυβέρνηση, συγκέντρωση εξουσίας και οι θεσμοί έχουν διαταραχθεί. «Ο Ερντογάν δεν έχει τον φόβο της αμφισβήτησης, ώστε να πεισθεί πραγματικά ότι αυτός δεν είναι ο τρόπος να προχωρήσει» καταλήγει ο Soli Özel.
Ο κ. Soli Özel είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Has, στην Κωνσταντινούπολης. Έχει διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως το Yale και η Sciences Po. Είναι ανώτερος συνεργάτης του Institute Montaigne, μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, και επίσης μέλος του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ από το 1997.
Η συνέντευξη δόθηκε κατά τη διάρκεια του Φόρουμ των Δελφών 2022 και υπάγεται σε μία σειρά από ενημερωτικές συνεντεύξεις της Μαριλίζας Αναστασοπούλου που υποστηρίζονται από το τμήμα Δημόσιας Διπλωματίας του ΝΑΤΟ.
