Η διαμάχη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα έχει βαθύνει αφού η Ελλάδα απέρριψε ισχυρισμό του Βρετανικού Μουσείου ότι μεγάλο μέρος του αγάλματος, που αφαιρέθηκε με εντολή του Λόρδου Έλγιν, ανασύρθηκε «στα ερείπια» γύρω από το μνημείο.
Ο ισχυρισμός, που έγινε σε μια συνάντηση της Unesco την περασμένη εβδομάδα, πρόσθεσε μια τροπή στη μακροχρόνια διαμάχη και ήρθε μόνο λίγες μέρες αφότου αποκαλύφθηκε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πρόθυμο να συζητήσει το αίτημα της Ελλάδας τα αρχαία γλυπτά να επανενωθούν με άλλους θησαυρούς στην Αθήνα.
“Μεγάλο μέρος της ζωφόρου στην πραγματικότητα αφαιρέθηκε από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα”, είπε ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου, Δρ Τζόναθαν Ουίλιαμς, στην ετήσια συνάντηση της διακυβερνητικής επιτροπής του οργανισμού παγκόσμιας κληρονομιάς για την προώθηση της επιστροφής πολιτιστικών αγαθών. “Αυτά τα αντικείμενα δεν αφαιρέθηκαν όλα από το μνημείο, όπως έχει προταθεί”.
Οι υπεύθυνοι της εκστρατείας, επικαλούμενοι μαρτυρίες εκείνης της εποχής, υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι τα γλυπτά αποσπάστηκαν βίαια από τον ναό του 5ου αιώνα π.Χ. με τη βοήθεια πριονιών για μάρμαρα σε πλήρη γνώση του Έλγιν, του τότε πρεσβευτή της Βρετανίας στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Η χρήση πριονιών και άλλων μηχανημάτων αποκαλύπτεται εκτενώς στην αλληλογραφία του Σκωτσέζου διπλωμάτη και του Τζιοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι, του Ιταλού ζωγράφου που ανέθεσε να επιβλέπει την αφαίρεση των αρχαιοτήτων το 1801. Σε μια επιστολή, ο Λουζιέρι εμφανίζεται να παρακαλεί τον Έλγιν “να στείλει μια ντουζίνα πριόνια για μάρμαρα διαφορετικών μεγεθών στην Αθήνα το συντομότερο δυνατό”.
Σε δήλωσή της στην εφημερίδα Guardian, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατηγόρησε τον Λόρδο Έλγιν για διάπραξη κατά συρροή κλοπής.
“Με τα χρόνια, οι ελληνικές αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν αποδείξει με ακλόνητα επιχειρήματα τα αληθινά γεγονότα γύρω από την αφαίρεση των γλυπτών του Παρθενώνα”, τονίζει η κ. Μενδώνη στη δήλωσή της.
“Εδώ και χρόνια, οι ελληνικές αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν παρουσιάσει αδιάσειστα επιχειρήματα τα πραγματικά γεγονότα για την αφαίρεση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ο Λόρδος Έλγιν χρησιμοποίησε παράνομα και άδικα μέσα για να αρπάξει και να εξάγει τα Γλυπτά του Παρθενώνα, χωρίς πραγματική νομική άδεια για κάτι τέτοιο, σε μια κατάφωρη πράξη κατά συρροή κλοπής”, σημειώνει η υπουργός Πολιτισμού.
Ο πρόεδρος της βρετανικής επιτροπής για την επιστροφή των Γλυπτών
Στον Guardian μίλησε και ο διεθνούς φήμης αρχαιολόγος, Άντονι Σνόντγκρας, ο οποίος είναι επίτιμος πρόεδρος της βρετανικής επιτροπής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και ο οποίος διέψευσε τους ισχυρισμούς του Βρετανικού Μουσείου.
Ο διάσημος αρχαιολόγος υποστηρίζει ότι είναι “αδύνατον να υπολογίσουμε ή να ισχυριστούμε” πόσα από τα αγάλματα αφαιρέθηκαν από τον ναό και πόσα βρέθηκαν να κείτονται ανάμεσα στα αρχαία ερείπια.
Παρ’ όλα αυτά, ο Σνόντγκρας παραδέχεται ότι είναι φανερό ότι οι μετόπες της νότιας πλευράς του Παρθενώνα “αφαιρέθηκαν με βίαιο τρόπο”. Όπως αναφέρει, ο Λουζιέρι αναγκάστηκε να “ακρωτηριάσει” το πίσω μέρος από τη ζωφόρο που απεικονίζει την πομπή του φεστιβάλ των Παναθηναίων, για να διευκολύνει τη μεταφορά της.
Σημειώνει ακόμη ότι η πλειονότητα των γλυπτών που έχει στην κατοχή του το Βρετανικό Μουσείο είναι σε τέτοια κατάσταση που δεν είναι δυνατόν να είχαν πέσει από 40 μέτρα ύψος, αλλά είχαν σίγουρα αφαιρεθεί με προσοχή και στη συνέχεια είχαν κοπεί. Συνεπώς, κατά τον ίδιο είναι “λανθασμένος” ο ισχυρισμός ότι ο Έλγιν πήρε πράγματα που βρήκε ήδη να έχουν πέσει στο έδαφος.
