ΑρχικήΜε ΆποψηΟι τρεις προεκλογικές φάσεις των γερμανικών εκλογών

Οι τρεις προεκλογικές φάσεις των γερμανικών εκλογών

Η προεκλογική περίοδος στη Γερμανία είχε από την αρχή κάτι το ξεχωριστό. Η Άνγκελα Μέρκελ έπειτα από 16 χρόνια στην Καγκελαρία της χώρας δε θα ήταν ξανά υποψήφια. Στις αρχές του έτους το Union (CDU/CSU) έδειχνε το αδιαφιλονίκητο φαβορί καθώς κινούταν σταθερά σε ποσοστά άνω του 35% και δεν απειλούνταν από κανένα άλλο κόμμα (Πράσινοι και SPD βρίσκονταν στο 19% και 15% αντίστοιχα). Είχαμε όμως μια σειρά από γεγονότα και λανθασμένους χειρισμούς (και σωστούς χειρισμούς των αντιπάλων) οι οποίοι μας οδηγούν σήμερα, 6 εβδομάδες πριν τις εκλογές, να λέμε πως δεν είμαστε απολύτως σίγουροι ούτε καν για το ποιο θα είναι το πρώτο κόμμα στις εκλογές. Για να δούμε τι έχει συμβεί και φτάσαμε στα δεδομένα του σήμερα θα πρέπει να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, από την εκλογή νέου αρχηγού στο CDU. Η προεκλογική περίοδος χωρίζεται, προς το παρόν, σε τρεις περιόδους. 

Περίοδος πρώτη: Εκλογή Λάσετ – Πράσινοι πρώτο κόμμα 

Αρχική επιλογή της Μέρκελ για αντικαταστάτριά της ήταν η Κραμπ Καρενμπάουερ. Μια σειρά όμως προβληματικών χειρισμών και η δυσκολία που είχε να απευθυνθεί στους ψηφοφόρους με πειστικό τρόπο την οδήγησαν σε χαμηλά ποσοστά δημοφιλίας στους ψηφοφόρους, σε μείωση κύρους μέσα στο κόμμα και τελικά σε παραίτηση από την αρχηγία του CDU. Έτσι στις αρχές του χρόνου (μετά από καθυστέρηση πολλών μηνών εξαιτίας του κορωνοϊού) το CDU οδηγήθηκε σε εκλογές για ανάδειξη νέου αρχηγού. Οι περίπου 1000 ψηφίσαντες αποφάσισαν να συνεχίσουν τη γραμμή Μέρκελ και να πάνε ενάντια στη βάση που επιζητούσε μια πιο δεξιά στροφή. Έτσι εξελέγη ηγέτης του CDU o Λάσετ με 53% έναντι του πιο «δεξιά» τοποθετημένου στην εκλογική αγορά Μερτς. Από την ημέρα που ο Λάσετ εξελέγη πολλές ήταν οι συζητήσεις για το ποιος θα ήταν υποψήφιος καγκελάριος για το Union (o Λάσετ ή ο Σόντερ του CSU). Μέχρι να αποφασιστεί αυτό τα ποσοστά του Union έπεφταν καθώς ψηφοφόροι έψαχναν εναλλακτικές. Οι εκροές ήταν κυρίως προς FDP (το οποίο από το 7% έφτασε το 12% και τους Πρασίνους (οι οποίοι από το 19% έφτασαν στο 23%) πριν ανακοινωθεί το όνομα του Λάσετ ως υποψήφιος καγκελάριος για το Union. Μετά την σχεδόν ταυτόχρονη ανακοίνωση υποψηφιοτήτων Λάσετ και Μπέρμποκ (υποψήφια Πρασίνων για την καγκελαρία) στις 19 & 20 Ιουλίου οι Πράσινοι πέρασαν μπροστά στις δημοσκοπήσεις (για λίγο) στις αρχές Μαϊου. Ενώ ο Λάσετ έδειχνε να έχει προβλήματα αποδοχής από τη βάση του κόμματος η Μπέρμποκ έδειχνε δυνατή. Χαρακτηριστικό πως στις αρχές Μαϊου σε δημοσκοπικές ερωτήσεις για τον/την ικανότερο/η καγκελάριο η Μπέρμποκ ήταν μπροστά και από τον Λάσετ και από τον Σολτς (υποψήφιο του SPD). Ήταν η περίοδος που πολλοί μιλούσαν για ένα Πράσινο κύμα. Το θέμα ήταν όμως πως είχε έρθει νωρίς και ήταν δύσκολο να κρατήσει μέχρι τις εκλογές. 

Δεύτερη περίοδος: Επαναφορά Union – πλημμύρες 

Και όντως δεν κράτησε πολύ. Όπως ήταν αναμενόμενο οι πολιτικοί της αντίπαλοι της επιτέθηκαν με σκοπό να τη δυσφημίσουν. Στόχος τους να σπείρουν υποψίες στο μυαλό των πολιτών για την ικανότητά της να κυβερνήσει τη χώρα. Και τα κατάφεραν. Στις κατηγορίες για λογοκλοπή στο βιβλίο της δεν αντέδρασε σωστά. Επίσης ήταν απρόσεχτη και είπε τη λέξη «scheisse» με ανοιχτό μικρόφωνο. Τέλος, οι εξηγήσεις τις στις κατηγορίες για ένα σκάνδαλο εξόδων δεν έπεισαν τους ψηφοφόρους. Με όλα αυτά να γίνονται σε ένα μήνα η δημοσκοπική υποστήριξη στην Μπέρμποκ, η οποία δεν είχε δυνατές βάσεις, κατέρρευσε. Από πρώτη βρέθηκε τρίτη στην προτίμηση για καγκελάριο και οι Πράσινοι από το 25% έπεσαν στο 20%. Από αυτό επωφελήθηκε το Die Linke το οποίο μέχρι τότε πάλευε με το ποσοστό εισόδου 5% (εκεί πήγαν κυρίως ιδεολογικοί ψηφοφόροι) αλλά κυρίως ο Λάσετ, ο οποίος παρά τα προβλήματά του να συσπειρώσει τη βάση γύρω από το πρόσωπό του (63% προς τα τέλη Μαϊου) είδε τα ποσοστά του Union να αγγίζουν το 30% και να παίρνει προβάδισμα 10 μονάδων (στο Union πήγαν και ψηφοφόροι που ψηφίζουν κόμμα με βάση την κυβερνητική προοπτική). 

Η δυσκολία Λάσετ να κυριαρχήσει ως προσωπικότητα φαίνεται και από την καμπάνια του Union, όπου προσπαθούν να προσεγγίσουν τους ψηφοφόρους με διαφορετικό τρόπο. Έτσι έβγαλαν μπροστά το «μαζί» με σλόγκαν «φτιάχνουμε μαζί τη Γερμανία». Από την άλλη οι Πράσινοι επέλεξαν να πείσουν τους ψηφοφόρους πως η Μέρκελ δεν έφτασε τη χώρα στο απόλυτο των δυνατοτήτων της. Το σλόγκαν τους «η χώρα μας μπορεί να κάνει πολλά εάν την αφήσουν». Αυτό έγινε στην προσπάθειά τους να λάβουν την ψήφο των ψηφοφόρων που επιθυμούν αλλαγή από το Μερκελισμό. Όμως πως θα έπειθαν τους ψηφοφόρους τη στιγμή που η δημοτικότητα της υποψηφίας τους κατρακυλούσε; Όλα έδειχναν πως ο Λάσετ, παρά τη χαμηλή δημοφιλία του, θα κέρδιζε τις εκλογές. Μέχρι που ήρθαν οι πλημμύρες. 

Τρίτη περίοδος: Πλημμύρες – σήμερα 

Μετά τις πλημμύρες η κλιματική αλλαγή έγινε το νούμερο ένα θέμα ενδιαφέροντος στην προεκλογική ατζέντα (γράφημα). 

pastedGraphic.png

Όμως δεν ήταν οι πλημμύρες που έφεραν την τρίτη περίοδο αλλά η συμπεριφορά Λάσετ κατά την επίσκεψή του στους πλημμυροπαθείς. Την ώρα που ο Πρόεδρος της Γερμανίας μιλούσε στους δημοσιογράφους η κάμερα τον έπιασε μερικά μέτρα πιο πίσω να χασκογελά, δείχνοντας πως δεν έχει ενσυναίσθηση. Η, ήδη χαμηλή, δημοφιλία του άρχισε να κατρακυλάει και το Union έπεσε κι αυτό δημοσκοπικά. Έτσι δημιουργήθηκαν και για αυτόν σοβαρές αμφιβολίες για το εάν μπορεί να ηγηθεί της χώρας. Την ίδια περίοδο η Μπερμποκ χρησιμοποίησε μια ρατσιστική λέξη σε συνέντευξη δίνοντας ακόμα περισσότερο την εικόνα πως δεν είναι έτοιμη να γίνει Καγκελάριος.

Με τον Λάσετ και την Μπέρμποκ  να έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία τους το SPD έκανε τη σωστή κίνηση και έβγαλε τον Σολτς μπροστά προωθώντας το ερώτημα της καταλληλότητας για ηγέτης της χώρας. Η τοποθέτηση αυτή στην εκλογική αγορά και η εξύψωση του ερωτήματος ηγεσίας δείχνει, μέχρι στιγμής, να αποδίδει σε πολύ μεγάλο βαθμό (το παρακάτω γράφημα δείχνει τις αλλαγές στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων για τον επόμενο καγκελάριο από το Μάρτιο και έπειτα). 

pastedGraphic_1.png

Το SPD πλέον έχει προσπεράσει στις δημοσκοπήσεις τους Πρασίνους ενώ το Union δείχνει να πέφτει διαρκώς. Η λογική επόμενη κίνηση από μεριάς Union θα είναι να βγουν μπροστά πολιτικοί με υψηλή δημοφιλία (όπως για παράδειγμα η Μέρκελ) ώστε να δώσουν ώθηση στον Λάσετ. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να προσπαθήσουν να γυρίσουν την προεκλογική συζήτηση σε θέματα, όχι πρόσωπα. Εάν αυτό δεν πετύχει να σταματήσει την πτώση τότε ο Λάσετ θα πρέπει να λάβει αποφάσεις δύσκολες για τον ίδιο. Έχουμε ακόμα δρόμο όμως μέχρι τις εκλογές.