Με το editorial του στο Documento, την Κυριακή, ο εκδότης του Κώστας Βαξεβάνης ασκεί κριτική στους “εκλεκτούς συναδέλφους”, όπως τους αποκαλεί ειρωνικά, που αναφέρθηκαν στις δικαστικές του περιπέτειες με τρόπο που τον ενόχλησε. Ο Μανώλης Καψής σήκωσε το γάντι και του απάντησε.
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ Κ. ΒΑΞΕΒΑΝΗ
«Η αλήθεια είναι βέβαια, ότι η κλήση σε απολογία µε την ιδιότητα του κατηγορουµένου –και µάλιστα για κακουργήµατα– ενός δηµοσιογράφου, για το περιεχόµενο της εργασίας του και τις δηµοσιεύσεις του, δεν είναι µια απλή ιστορία από το δικαστικό ρεπορτάζ. Οφείλουµε να είµαστε επιφυλακτικοί. Αλλά είναι επίσης αλήθεια –υποθέτω δεν διαφωνεί κανείς– ότι και οι δηµοσιογράφοι οφείλουν να σέβονται τους νόµους. Η ιδιότητα του δηµοσιογράφου, έστω και ερευνητή, βραβευµένου δηµοσιογράφου, δεν σε καθιστά απαραίτητα και a priori αθώο. Η ∆ικαιοσύνη θα κρίνει».
Για τον γιο ενός ιστορικού δηµοσιογράφου, του Γιάννη Καψή (και το αναφέρω γιατί η σχέση αυτή τον βαραίνει και δεν τον απαλλάσσει όπως άλλες ιδιότητες), το να διώκεται ο δηµοσιογράφος για το περιεχόµενο της εργασίας του δεν είναι απλή υπόθεση, αλλά επιµένει ότι είναι επιτρεπτή. Η δε δηµοσιογραφική µου ικανότητα στην έρευνα και οι βραβεύσεις µου, στοιχεία αποδεδειγµένης εγκυρότητας δηλαδή που ευτυχώς δεν τολµά να αµφισβητήσει, δεν µε καθιστούν a priori αθώο. Είχα την εντύπωση ότι κάθε πολίτης είναι αθώος µέχρι αποδείξεως του αντιθέτου και αν ένας δηµοσιογράφος αµφισβητήσει αυτή την αθωότητα, πρέπει να το κάνει µε στοιχεία. Ο Μανόλης Καψής αναποδογυρίζει τους κανόνες δικαίου και της δηµοσιογραφίας και κάθεται δήθεν στη µέση των πραγµάτων για να σπείρει µια αµφιβολία που σκοπό έχει να δικαιολογήσει τη δίωξη. ∆εν τολµά να πει «διώξτε τον», αλλά λέει «γιατί να µη διωχθεί;». Γιατί όχι; A priori κιόλας, Μανόλη µου. ∆εν θα συνεχίσω τον σχολιασµό, αλλά έχω δικαίωµα ως παλιός συνεργάτης του πατρός Καψή να αναφωνήσω «α ρε µπαρµπα-Γιάννη, τι έκανες;».
Το δεύτερο κείµενο είναι tweet που έκανε ο Νίκος Χατζηνικολάου όταν παρέθεσα άρθρο στο οποίο έγγραφα τι θα ρωτούσα εγώ τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε συνέντευξη αν ο Νίκος Χατζηνικολάου ήταν αυτός κατηγορούµενος στη θέση µου:
«Αν ήµουν κατηγορούµενος δεν θα ρωτούσες τίποτε. Θα ήσουν µάρτυρας κατηγορίας. Ο φανατισµός σου δυστυχώς δεν θα σου επέτρεπε καµµία άλλη στάση. Αντίθετα εγώ ρώτησα. Και γράφω στη Realnews την Κυριακή. Και βέβαια εύχοµαι ολόψυχα να αποδειχθεί ότι είσαι αθώος. Το ελπίζω και το εύχοµαι».
Θα παρακάµψω τη δίκη προθέσεων που επιχειρεί ο Χατζηνικολάου όταν λέει τι ΘΑ ρωτούσα εγώ, που αποτελούν πιθανόν αυτό που στην ψυχολογία αποκαλείται προβολή (λέω τι θα κάνεις µε βάση τι θα έκανα εγώ) και πάω στην ουσία. Ο Νίκος Χατζηνικολάου µου εύχεται ολόψυχα να αποδειχθώ αθώος. Ενας δηµοσιογράφος διώκεται µε κατηγορίες για τη δουλειά του, γιατί δηλαδή είχε πληροφορίες τις οποίες έγραψε ως όφειλε, αλλά ο Χατζηνικολάου δεν διαµαρτύρεται γι’ αυτό. ∆εν έχει ούτε λόγο ούτε θέση ούτε φαντάζοµαι συµµερίζεται (ίσως κρίνει από τον εαυτό του και το ανεµπόδιστο της δηµοσιογραφίας που ασκεί) ότι υπάρχει πρόβληµα µε την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα. Επί τέσσερα δε χρόνια που εξελίσσεται η έρευνα για το σκάνδαλο της Novartis ο Χατζηνικολάου έχει καταλήξει προφανώς ότι είναι σκευωρία.
Ετσι εξηγείται γιατί δεν ρώτησε ποτέ τον συχνά φιλοξενούµενο στην εκποµπή του Αδωνη Γεωργιάδη «πώς γίνεται να λένε τα εσωτερικά έγγραφα της Novartis ότι η εταιρεία έχει κανονίσει να µπουν δέκα νέα φάρµακα σε κυκλοφορία παρά τις απαγορεύσεις της τρόικας (το λεγόµενο Harvard Project) επειδή έχει πρόσβαση στην κυβέρνηση και εσύ ως υπουργός να τα βάζεις;». Μετά, αν ήθελε, µπορούσε να ρωτήσει και για το αγαπηµένο φαΐ, αλλά πρωτίστως όφειλε να ρωτήσει αυτά που προέκυπταν απ’ τα έγγραφα. Και ποιο είναι το αποτέλεσµα; Ο Νίκος Χατζηνικολάου συντάσσεται µε αυτούς που στέλνουν κατηγορούµενους τους συναδέλφους του, που ρώτησαν όσα δεν ρώτησε ο ίδιος και αποκάλυψαν όσα δεν αποκάλυψε. Με τη λογική όµως του κατηγορητηρίου µου, ο Νίκος Χατζηνικολάου έπρεπε να είναι φυλακή, γιατί είναι αυτός που, όπως καυχάται (και έχει δίκιο), δηµοσίευσε µεγάλο µέρος του σκανδάλου Ακη Τσοχατζόπουλου, µε δικόγραφα, µαρτυρίες και αποκλειστικές πληροφορίες. Τις έδινε µήπως η εισαγγελέας η οποία αποτελεί εγκληµατική οργάνωση µε τον Χατζηνικολάου και τους δηµοσιογράφους; Ως Μανόλης Καψής αλλά προς το πιο έξυπνο, ο Χατζηνικολάου παίζει τον ίδιο ρόλο των προσχηµατικών αποστάσεων που ποινικοποιούν τη δηµοσιογραφία. Ισως γιατί γνωρίζει ότι αυτός δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο.
Το τρίτο κείµενο είναι η τοποθέτηση του Πολ Μέισον, ενός από τους πιο έγκυρους και µαχητικούς δηµοσιογράφους της εποχής µας (BBC, Channel 4, «Guardian», «Le Monde» κ.λπ.):
«Η προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να καταστήσει κυριολεκτικά εγκληµατία έναν βετεράνο και παγκοσµίως σεβαστό δηµοσιογράφο τη φέρνει πιο κοντά στα δεδοµένα της διακυβέρνησης µιας µπανανίας».
Τι είναι αυτό που κάνει ένα µεγάλο δηµοσιογράφο όπως ο Πολ, από χιλιάδες µίλια µακριά, καθώς και δεκάδες οργανώσεις Τύπου απ’ όλο τον κόσµο να παίρνουν καθαρή θέση, χωρίς αστερίσκους και πονηρές ευχές, γι’ αυτό που µου συµβαίνει; Γι’ αυτό που συµβαίνει στη δηµοσιογραφία στην Ελλάδα; Τι είναι αυτό που κάνει τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, το IPI, το INDEX, την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία ∆ηµοσιογράφων να επικρίνουν χωρίς δισταγµό την κυβέρνηση Μητσοτάκη και να ζητούν άρση των διώξεων αλλά δεν µπορούν να δουν οι γνωστοί Ελληνες δηµοσιογράφοι; Τι βλέπουν αυτοί που δεν βλέπουν οι ντόπιοι; Και κυρίως γιατί δεν το βλέπουν;
Ολοι αυτοί τέλος πάντων, που «εύχονται» για την «αθωότητά µου» και ενώ δουλειά τους είναι να ξέρουν δεν θέλουν να ξέρουν, γιατί έκοψαν από παντού τις δηλώσεις µου έξω από τον Αρειο Πάγο; Γιατί δεν έδωσαν βήµα και λόγο στον κατηγορούµενο να πει την άποψή του;
Τα τελευταία δέκα χρόνια ζω για δεύτερη φορά το ίδιο σκηνικό. Μαζί µε τη δηµοσιογραφική οµάδα αποκαλύπτω µεγάλα σκάνδαλα (το 2012 ήταν η λίστα Λαγκάρντ) και βρίσκοµαι µέσα σε µια δίνη διωκόµενος και διασυρόµενος, µε τα συστηµικά Μέσα να µε δείχνουν ως εγκληµατία. Η πραγµατικότητα ξαφνικά αντιστρέφεται και πρέπει να αποδείξω ότι δεν είµαι ελέφαντας, ενώ γύρω µου προσπαθούν να κάνουν τον κόσµο να αναρωτιέται «και γιατί να είναι αθώος;» αντί να ρωτάνε οι ίδιοι γιατί είµαι ένοχος.
∆εν αµφιβάλλω ότι σε όλες αυτές τις υποθέσεις υπάρχουν προσωπικά στοιχεία και µικροψυχία και ζήλια και αυτό που έλεγε ο Καµύ, ότι «µια από τις χειρότερες αιτίες εχθρότητας είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυµία να δεις να υποκύπτει αυτός που τολµάει να αντιστέκεται σ’ αυτό που σε συνθλίβει». Η ουσία όµως βρίσκεται στο πόσο ενταγµένοι είναι το δηµοσιογραφικό σύστηµα και οι άνθρωποί του στο σύστηµα εξουσίας. ∆εν εννοώ στις πολιτικές πεποιθήσεις (αλίµονο αν δεν είχαµε τέτοιες), αλλά στο σύστηµα στου οποίου την κορυφή οι δηµοσιογράφοι έχουν τον ρόλο συνεξουσιαστή µε προσωπικά ανταλλάγµατα.
Η απάντηση του Μανώλη Καψή
Ο Κώστας Βαξεβάνης στο τελευταίο του editorial αναφέρεται στο κείμενο που έγραψα πρόσφατα στο capital.gr για την σκευωρία Novartis και το παραδικαστικό κύκλωμα Παπαγγελόπουλου (επιεικής ο ορισμός παραδικαστικό, αλλά ας είναι…), στα στοιχεία που οδήγησαν στην κλήση του σε απολογία από την ανακρίτρια, αλλά και στη συνέντευξη που πήρε ο Νίκος Χατζηνικολάου από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αν διατυπώνει ένα επιχείρημα, είναι η διαφωνία του με αυτό που έγραψα ότι η ιδιότητα του δημοσιογράφου δεν σε καθιστά a priori αθώο και όλοι οφείλουν να σέβονται και να τηρούν τους νόμους. Ας το επαναδιατυπώσω για να γίνει περισσότερο κατανοητό (ακόμα και στον Κώστα Βαξεβάνη). Ολοι οι άνθρωποι, είτε είναι δημοσιογράφοι είτε είναι εστιάτορες είτε είναι κομματικά μέλη και στελέχη- ακόμα και αν είναι δημοσιογράφοι, κομματικά μέλη και στελέχη και φίλοι του Πολάκη ταυτοχρόνως- είναι αθώοι, έως ότου η κατηγορούσα αρχή αποδείξει τις κατηγορίες της. Δεν έχουν περισσότερα δικαιώματα οι δημοσιογράφοι, ούτε η ιδιότητα του δημοσιογράφου τους καθιστά απρόσβλητους σε κάθε κατηγορία που διατυπώνεται. Δεν είναι a priori αθώοι, επειδή είναι δημοσιογράφοι. Η Δικαιοσύνη θα κρίνει.
Παραδόξως, η κατηγορία που μου απευθύνει ότι διαστρεβλώνω τους κανόνες Δικαίου, είναι η βασική του θέση πίσω από την κατηγορία που διατυπώνει εναντίον του έτερου δημοσιογράφου που έχει μπει στο στόχαστρό του, του Νίκου Χατζηνικολάου. Με ανάλογες ειρωνείες φυσικά, για την ποιότητα της εργασίας και το είδος των συνεντεύξεων που παίρνει ο Νίκος Χατζηνικολάου. (σσ Αφού εσχάτως αρέσκεται και σε ψυχολογικές ερμηνείες, ας ψάξει πώς ονομάζεται εκείνος που διαρκώς αυτοαποθεώνεται και νιώθει την ανάγκη να μειώσει όλους τους γύρω του. Να τους φέρει στο ύψος του. Είναι κλασικό σύμπτωμα.)
Αμέριμνος για τη διάκριση των εξουσιών (αυτά παθαίνεις όμως άμα μάθεις γράμματα δίπλα στον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο…), απαιτεί από τον δημοσιογράφο να εγκαλέσει τον πρωθυπουργό, για το γεγονός ότι η ανεξάρτητη Δικαιοσύνη τον καλεί ως κατηγορούμενο. (σσ Να σημειώσουμε ότι ο Νίκος Χατζηνικολάου ως όφειλε, όχι μόνο έκανε ερώτηση για την υπόθεση, αλλά επέμεινε μάλιστα, ζητώντας απαντήσεις στις κατηγορίες που απευθύνει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι πρόκειται για πολιτική δίωξη. Ο πρωθυπουργός, όπως ήταν αναμενόμενο, απάντησε ότι δεν παρεμβαίνει στη λειτουργία της Δικαιοσύνης.).Μάλιστα ο Κώστας Βαξεβάνης έδωσε και παραδείγματα ερωτήσεων που θα απηύθυνε εκείνος, αν του δινόταν η ευκαιρία να πάρει συνέντευξη από τον πρωθυπουργό. Για παράδειγμα:
“Κύριε πρωθυπουργέ, έγινε γνωστό πως η Ανακρίτρια καλεί το δημοσιογράφο Κώστα Βαξεβάνη να απολογηθεί για τέσσερα κακουργήματα που αφορούν την υπόθεση Παπαγγελόπουλου. Εχει ήδη δημιουργηθεί ισχυρή αντίδραση στην κοινή γνώμη, πως πρόκειται για πολιτική δίωξη με εντολή σας. Το δημοσιογραφικό συνδικαλιστικό όργανο έβγαλε μια σκληρή ανακοίνωση, ενώ στα social media, όπως προφανώς γνωρίζετε επειδή είσαστε και εσείς χρήστης, η συμπαράσταση στον Βαξεβάνη έχει τα στοιχεία κύματος έντονης αντίδρασης. Να σημειώσω μόνο πως σε μερικές ώρες το hastag “με το Βαξεβάνη” έχει συγκεντρώσει 30.000 εμφανίσεις.”
Θα μου πείτε πού είναι η ερώτηση; Σωστό, αλλά ο ερευνητής θα έκανε αμέσως follow up, δεν τα ξέρετε εσείς αυτά τα κόλπα… Εν ολίγοις η ερώτηση είναι ότι η Δικαιοσύνη τον καλεί να απολογηθεί, αλλά οι φίλοι του στα social media και τα τρολ του ΣΥΡΙΖΑ αντιδρούν, άρα υπάρχει πρόβλημα και η δίωξη είναι πολιτική. Φοβερή ομολογουμένως η ερώτηση, θα την ζήλευε και η Ολλανδή δημοσιογράφος.
Σε άλλη ερώτηση που θα έκανε ο Κώστας Βαξεβάνης, διερωτάται πώς δημοσιογράφοι διατύπωσαν την πρόβλεψη ότι θα καταστεί κατηγορούμενος. Δεν ξέρω ποιοι είναι, τι έγραψαν και δεν με ενδιαφέρει να μάθω κιόλας να σας πω την αλήθεια. Απλώς σημειώνω ότι είναι παράδοξο για έναν δημοσιογράφο που έγραψε τι θα καταθέσει μάρτυρας, 10 μήνες πριν δώσει την κατάθεση, να εκφράζει προβληματισμό γιατί άλλοι δημοσιογράφοι διατύπωσαν την πρόβλεψη η είχαν την πληροφορία λίγες ημέρες πριν…ότι εκείνος θα βρεθεί κατηγορούμενος. Αλλα ας απαντήσουν εκείνοι που τους αφορά το ερώτημα.Σε κάθε περίπτωση η ουσία είναι άλλη. Ας το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν. Ο Κώστας Βαξεβάνης δεν διώκεται γιατί έκανε αποκαλύψεις για την υπόθεση Novartis. Δεν διώκεται για τις καταθέσεις που δημοσίευσε ή τα ρεπορτάζ, η τις πληροφορίες, ακόμα και αν ήταν όλα αυτά δοτά από το κύκλωμα Παπαγγελόπουλου. Δεν διώκεται γιατί οι καταθέσεις των κουκουλοφόρων ψευδο-μαρτύρων αποδείχθηκαν όλες ψεύτικες και πέτσινες. Δεν διώκεται γιατί όλοι όσοι κατηγόρησε- μεταξύ αυτών και δυο πρώην πρωθυπουργοί- αθωώθηκαν. (Υπάρχουν άλλωστε και εκκρεμότητες).
Δεν διώκεται γιατί δημοσίευσε ανακρίβειες, ψέματα ή συνειδητά ψέματα.
Διώκεται, αν κρίνουμε από τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει και τις καταθέσεις που έχουν δημοσιευτεί, γιατί υπάρχει βάσιμη υποψία ότι το παραδικαστικό κύκλωμα Παπαγγελόπουλου (επιεικής ο ορισμός αλλά ας είναι…) λειτουργούσε ως μια συμμορία, ως μια παρακρατική οργάνωση, με στόχο του Πολίτευμα και εκτελεστικούς βραχίονες και στον χώρο της Δημοσιογραφίας. Διώκεται γιατί εισαγγελείς έχουν καταθέσει τις απειλές και τη συστηματική δίωξη που υπέστησαν από τα έντυπα του Κώστα Βαξεβάνη, όταν εκείνοι και εκείνες, αρνήθηκαν να υπακούσουν στις εντολές του Ρασπούτιν. Διώκεται γιατί υπάρχει η υποψία ότι η συστηματική στοχοποίηση όσων αντιστάθηκαν στα σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ, εντάσσονταν σε οργανωμένο σχέδιο που είχε εκπονήσει η ομάδα Παπαγγελόπουλου και μια άλλη ομάδα στο Μέγαρο Μαξίμου (σσ επιεικής ο ορισμός της ομάδας, αλλά ας είναι). Διώκεται γιατί η δημοσίευση καταθέσεων, πριν ακόμα εκείνες διατυπωθούν και κατατεθούν από τους μάρτυρες στην Δικαιοσύνη, δημιουργεί υποψίες ότι τα κείμενα διατυπώθηκαν και συνεγράφησαν από άλλους και απλώς παραδόθηκαν για δημοσίευση.
Διώκεται για τις απειλές που εκτόξευε εναντίον μαρτύρων, να καταθέσουν αυτά που τους υπαγόρευε ο Παπαγγελόπουλος. Για να πάνε φυλακή οι αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα.
Γι αυτό διώκεται ο Κώστας Βαξεβάνης, αν κρίνουμε από τα όσα έχουν διαρρεύσει από την ανάκριση. Για την εμπλοκή του στην υπόθεση του παραδικαστικού του Παπαγγελόπουλου- στην μεγαλύτερη σκευωρία από τη μεταπολίτευση και μετά, που απείλησε το ίδιο το δημοκρατικό καθεστώς και τους δημοκρατικούς θεσμούς– και όχι γιατί ήταν και είναι ένας δημοσιογράφος αντίθετος στην κυβέρνηση και στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
