Οι Ιταλικές εκλογές διεξήχθησαν και η Μελόνι και το κόμμα της, Αδελφοί Ιταλοί, έφτασαν στο 26% των ψήφων. Ο κεντροδεξιός συνασπισμός σάρωσε στις έδρες με το πλειοψηφικό σύστημα (37% των εδρών) επωφελούμενος από την αδυναμία της κεντροαριστεράς να ενωθεί με τα 5 αστέρια και να διεκδικήσει περισσότερες έδρες στη Βουλή. Έτσι η Ιταλία, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έστριψε δεξιά με αντισυμβατικό τρόπο.
Όπως έχω αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο το φαινόμενο της ανόδου αντισυμβατικών δεξιών κομμάτων (ακραίων και μη) παρατηρείται σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η άνοδος αυτή στις περισσότερες χώρες βασίζεται στην ανάγκη για οικονομική ασφάλεια λόγω της κρίσης αγοραστικής δύναμης που περνά η Ευρώπη. Οι ψηφοφόροι που στρίβουν αντισυμβατικά δεξιά βρίσκονται κυρίως σε μεσαίες και χαμηλές περιοχές των μεγαλουπόλεων και στην παραμελημένη επί δεκαετίες περιφέρεια των χωρών αυτών. Πρόκειται για καθημερινούς ανθρώπους που ανήκουν στα μεσαία και χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα (υπάρχει και μια μικρή τάση στα ανώτερα στρώματα – πχ ψηφοφόροι Ζεμούρ – άλλα δε τη βρίσκουμε παντού). Για αρκετούς από αυτούς τους ψηφοφόρους σημαντικό είναι επίσης και η προστασία του τρόπου ζωής τους, της ταυτότητάς της κοινωνίας τους. Έτσι ζητούν σφράγισμα συνόρων και είναι αντίθετοι στο μεταναστευτικό, ειδικά για μετανάστες από μουσουλμανικές χώρες. Όταν σε αυτά τα ζητήματα τα παραδοσιακά κόμματα δεν ικανοποιούν με τη στάση τους, τότε οι ψηφοφόροι θα κοιτάξουν αλλού να βρουν τη λύση. Η μη ικανοποίηση μπορεί να οφείλεται είτε στο ότι τα συμβατικά κόμματα δίνουν λύσεις μη αποδεκτές από τους συγκεκριμένους ψηφοφόρους, είτε στο ότι αγνοούν τα ζητήματα μη αναγνωρίζοντας τα ως προβλήματα, είτε επειδή τα θεωρούν ως λύση για άλλα θέματα (πχ μεταναστευτικό για δημογραφικό) και άρα αντί να τα σταματήσουν, τα προωθούν. Ταυτόχρονα τα κεντροαριστερά και αριστερά κόμματα σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες έχουν μια στάση αντίθετη με τα θέλω των ψηφοφόρων αυτών σε ζητήματα όπως το μεταναστευτικό ή η εγκληματικότητα. Άρα όσοι θεωρούν σημαντικά όχι μόνο την οικονομία αλλά και το ταυτοτικό ζήτημα δεν τα ψηφίζουν.
Επίσης, κάτι άλλο που αποξενώνει ψηφοφόρους αυτούς από τα αριστερά κόμματα αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πως ενώ εκείνοι παλεύουν για την ασφάλεια οι τελευταίοι δείχνουν να ασχολούνται περισσότερο με ζητήματα που δεν τους αφορούν. Η προσήλωση στο περιβάλλον με κύριο επίτευγμα την αλλαγή στα καλαμάκια, στον δικαιωματισμό και στα ζώα συντροφιάς δεν αποτελούν σημαντικά ζητήματα για κάποιον που νιώθει να μειώνεται το βιοτικό του επίπεδο και αγωνιά για παρόν και μέλλον και/ή που βλέπει τη γειτονιά του να γίνεται γκέτο. Αυτά είναι ζητήματα που απευθύνονται σε ψηφοφόρους που έχουν λύσει το οικονομικό τους πρόβλημα. Τα ακούνε οι ψηφοφόροι σε περιόδους ευμάρειας, όχι κρίσεων. Σε περιόδους που ο κόσμος αναζητά περισσότερη ελευθερία, όχι όταν ψάχνει ασφάλεια. Όταν κάποιος αγωνιά για την επόμενη ημέρα και βλέπει τον κόσμο γύρω του να αλλάζει δίχως να έχει ερωτηθεί, απλά προσπερνά τέτοιου είδους ζητήματα δίχως να τα κοιτάξει. Δεν είναι ότι αδιαφορεί για τα δικαιώματα ούτε για το περιβάλλον. Αλλά αυτά τα θέματα δεν τα πιάνει το ραντάρ του, έχει άλλες προτεραιότητες. Ψάχνει εναγωνιωδώς τρόπο να βγει από μια καθημερινότητα που τον κάνει να μην ευχαριστιέται τη ζωή του. Και θα πιάσει το χέρι οποιουδήποτε του προτείνει μια εναλλακτική λύση. Και αυτή τη στιγμή το δρόμο προς το ξέφωτο τον δείχνουν τα αντισυμβατικά δεξιά κόμματα. Προσοχή, δε λέω πως έχουν βρει τις μαγικές λύσεις αλλά πως είναι οι μόνοι που προτείνουν στον ψηφοφόρο λύσεις που αποδέχεται. Το τι θα γίνει μετά τις εκλογές και την άνοδο στην κυβέρνηση, εάν εφαρμόζονται ή όχι, είναι άλλη συζήτηση. Εστιάζω στο ότι ψηφίζονται για αυτό το λόγο.
Εδώ, πρέπει να επισημάνουμε πως τα αντισυμβατικά δεξιά κόμματα έχουν κάνει στροφή από προηγούμενες περιόδους. Δεν επιθυμούν τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά την αλλαγή πορείας εκ των έσω. Το εκλογικό αποτέλεσμα στην Ιταλία είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να σταματήσει να κουνάει το δάχτυλο στους ψηφοφόρους των κρατών μελών και να κατανοήσει πως οι αλλαγές αυτές είναι απαίτηση μεγάλης μερίδα ψηφοφόρων τους οποίους υπηρετούν. Και μοιάζει να είναι απαίτηση η οποία θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια και άρα, εάν η κατάσταση μείνει ως έχει, η άνοδος των δεξιών αντισυμβατικών κομμάτων θα συνεχιστεί. Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει καιρό μέχρι τις ευρωεκλογές του 2024 να κάνει μια συντεταγμένη μετατόπιση στα ζητήματα που προαναφέρθηκα και να εστιάσει στα σημαντικά προβλήματα που δημιουργούνται εν μέσω κρίσης. Εάν δεν το κάνει τότε αυτό είναι πολύ πιθανό πλέον να γίνει μέσω των ευρωεκλογών και της αλλαγής σύνθεσης του ευρωκοινοβουλίου. Και εκεί που θα μπορούσε να γίνουν 2-3 ελεγχόμενα βήματα μετατόπισης ενδέχεται να γίνουν αρκετά περισσότερα με μη συντεταγμένο τρόπο. Επιτέλους, ας καταλάβουν πως άλλαξαν οι εποχές. Είμαστε στην εποχή που δεν γκρεμίζεις τείχη για να νιώσεις περισσότερο ελεύθερος αλλά τα υψώνεις για να νιώσεις ασφαλής. Είτε το θέλουμε είτε όχι εδώ βρισκόμαστε.
