Είμαι πάντα σκεπτικός απέναντι στις «παγκόσμιες ημέρες», όπως η προ τριών ημερών παγκόσμια ημέρα ποίησης. Ιδίως τις παγκόσμιες ημέρες πραγμάτων που τις υπόλοιπες 364 ή 365 (επί δισέκτων) ημέρες του χρόνου συνηθίζουμε να περιφρονούμε.
Λειτουργούν ως ένα άλλοθι σοβαρότητας και περίσκεψης σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα χαλαρότητας και χαβαλέ. Όμως η παραμονή στα σπίτια μας αυτές τις μέρες στηρίζεται αλλά και στηρίζει αυτό ακριβώς το αίσθημα της περίσκεψης: μένουμε μέσα για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και το κοινωνικό σύνολο, ιδίως τις πιο ευαίσθητες ομάδες.
Ταυτόχρονα, μένοντας μέσα έχουμε μια ευκαιρία να ξανασκεφτούμε τον εαυτό μας, να στραφούμε εντός μας και ίσως να αναθεωρήσουμε βεβαιότητες.
Αυτή η ευρείας έκτασης αναθεώρηση βεβαιοτήτων και η «ανακλαστικότητα» είναι ίσως οι δύο μεγαλύτερες συνεισφορές της σύγχρονης σκέψης στην ανθρωπότητα. Ταυτόχρονα, οι ίδιες αυτές έννοιες συνιστούν και τη μεγάλη προσφορά της ποιητικής γλώσσας και μεθόδου στον πολιτισμό μας.
Η ελλειπτικότητα της ποίησης -που άλλοτε τραγουδιόταν και τώρα απαγγέλλεται- μας βοηθά να συμπληρώνουμε τα ψηφία της που λείπουν με κομμάτια του εαυτού μας. Μας κάνει να στρεφόμαστε προς τα μέσα μας βρίσκοντας μια ουσία που είναι τόσο νέα όσο και λησμονημένη.
Κι έτσι να βρισκόμαστε ενώπιον ενός θαύματος αυτογνωσίας, να έχουμε απέναντί μας ή και δίπλα μας έναν νέο, βαθύτερο εαυτό μας.
Θυμάμαι άλλες χρονιές να στολίζεται η παγκόσμια μέρα ποίησης με κάθε λογής πανηγυρισμούς και ευχαριστίες προς τη μεγάλη της συνεισφορά στην αυτογνωσία μας.
Παρατηρώντας την ανυπομονησία, την έλλειψη καρτερίας με την οποία πολλοί φίλοι και συμπολίτες βλέπουν τις πρώτες μέρες μιας κοινωνικής αποστασιοποίησης επιβεβλημένης για την υγεία όλων, νιώθω να επιβεβαιώνονται οι αμφιβολίες μου: όσο κι αν παριστάναμε για λόγους επικοινωνιακούς ότι αγαπάμε τα βιβλία, τη λογοτεχνία, τον κόσμο της σκέψης, κατά βάθος παραμένουμε ανυπόμονοι, υπερκινητικοί και απείθαρχοι. Για αυτό και η απαγόρευση κυκλοφορίας ήρθε για να μας προστατεύσει από κινδύνους στους οποίους εμείς οι ίδιοι θέτουμε τους εαυτούς μας και τους συνανθρώπους μας.
Παραμένω ωστόσο πάντα αισιόδοξος: νομίζω πως ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξουμε. Καλό θα ήταν ίσως να στραφούμε για ελάχιστα προς την κλασική φιλοσοφία και ας θυμηθούμε πως ο Επίκουρος διέκρινε τις ηδονές σε «καταστηματικές» και «κατά κίνησιν»: θεωρούσε τις πρώτες ανώτερες από τις δεύτερες καθώς εξασφαλίζουν μια γαλήνια κατάσταση ηρεμίας ενώ οι άλλες χαρακτηρίζονται από την ένταση της στιγμής.
Η παραμονή στα σπίτια μας και η απίθανη απειθαρχία με την οποία πολλοί συμπολίτες μας αντιμετώπισαν κανόνες που τέθηκαν για το καλό όλων μόνο και μόνο για να απολαύσουν ένα «σαββατοκύριακο στο εξοχικό» ίσως μας κάνει να ξανασκεφτούμε τον τρόπο με τον οποίο έχουμε διαρθρώσει τη ζωή μας και τις επιθυμίες μας.
Η ποίηση είναι πάντα εδώ για να μας βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση: ακόμα κι αν μοιάζει μουντή μπροστά στην καθαρή παρόρμηση της απείθειας στις οδηγίες και σε έναν καφέ με φίλους, ίσως να κρύβει μια βαθύτερη αλήθεια. Ας τη δοκιμάσουμε.
