«Είμαστε ό,τι τρώμε» ή αλλιώς μέρος της ταυτότητάς μας είναι και οι τροφές που καταναλώνουμε. Οι διατροφικές μας επιλογές καθορίζουν εκτός των άλλων και το αποτύπωμά μας. Όχι το δακτυλικό, αλλά το περιβαλλοντικό.
Το γνωστό ως «αποτύπωμα άνθρακα» (carbon footprint) δεν είναι παρά η «πατημασιά» μας σε σχέση με το περιβάλλον. Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει όλες τις δραστηριότητες που ρυπαίνουν τον πλανήτη μέσω των εκπομπών CO2. Η τροφή, που μοιάζει ασήμαντη με την πρώτη ματιά, είναι υπεύθυνη για το 1/3 του παγκόσμιου αποτυπώματος άνθρακα.
Το υψηλό αυτό ποσοστό και οι νέες τάσεις στη διατροφή οδήγησαν στο να δοθεί ξεχωριστή θέση στο αποτύπωμα άνθρακα που αφορά το φαγητό μας. Και το όνομα αυτού…«Foodprint». Το «αποτύπωμα φαγητού» αφορά φυσικά πρώτα απ’ όλα το τι τρώμε, αλλά και το που και πως αυτό παράγεται.
Τα νέα για τους κρεατοφάγους δεν είναι ευχάριστα. Τόσο το μοσχαρίσιο όσο και τα υπόλοιπα κρέατα έχουν μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος. Σύμφωνα με άρθρο του BBC, μια μερίδα μοσχαρίσιου κρέατος (γύρω στα 120 γραμμάρια) μία με δύο φορές την εβδομάδα χρειάζεται σε ετήσια βάση έκταση γης που ισοδυναμεί με 17 γήπεδα τένις για να παραχθεί, ενώ οι εκπομπές ρύπων που προκύπτουν είναι ίσες με αυτές που καταναλώνει ένα σπίτι για να ζεσταθεί 255 ημέρες. Το θετικό είναι πως παρ’ όλα αυτά, μικρές αλλαγές στο εβδομαδιαίο μας διατροφικό πρόγραμμα μπορούν να φέρουν μεγάλα αποτελέσματα. Αρκεί ν’ αφαιρέσουμε το κρέας από τα γεύματά μας μια φορά την εβδομάδα για να μειώσουμε την ετήσια κατανάλωση κατά 7 κιλά!
Το ίδιο ισχύει και για τα γαλακτοκομικά, η παραγωγή των οποίων είναι εξίσου βλαβερή για το περιβάλλον. Ένα ποτήρι γάλα 3 με 5 φορές την εβδομάδα ρυπαίνει όσο μια διαδρομή 538 χιλιομέτρων με αυτοκίνητο, ενώ το νερό που απαιτείται για την παραγωγή του είναι αρκετό για να κάνουμε 402 ντους διάρκειας περίπου 8 λεπτών, όπως αναφέρει το κείμενο του BBC. Ένα ποτήρι φυτικού γάλακτος (πχ αμυγδάλου) με την ίδια συχνότητα ισοδυναμεί σε ρύπους με μια διαδρομή 120 χιλιομέτρων, ενώ το νερό που χρειάζεται φτάνει για 237 ντους.
Εποχιακά και τοπικά για να σώσουμε τον πλανήτη, την υγεία και το πορτοφόλι μας
Είναι δεδομένο ότι η χορτοφαγική διατροφή είναι πιο φιλική για τον πλανήτη, εφόσον όλα τα ζωικά προϊόντα απαιτούν περισσότερα μέσα για να φτάσουν στο τραπέζι μας. Ακόμα όμως και η προέλευση των υπόλοιπων τροφών μετράει για το περιβάλλον. Οι ειδικοί συστήνουν να επιλέγουμε τα φρούτα και τα λαχανικά στην εποχή τους, και η αλήθεια είναι πως όπως και να το δούμε, αυτή είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή. Όταν κάτι είναι στην εποχή που φυσιολογικά παράγεται, τότε είναι πιο υγιεινό, πιο φθηνό και, κυρίως, πιο νόστιμο.
Μεγάλη σημασία στο αποτύπωμα άνθρακα από τη βιομηχανία του φαγητού παίζει και η μεταφορά των τροφίμων. Είναι καλό να επιλέγουμε τοπικά προϊόντα, για να καταφέρουμε να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων από τα καύσιμα των μέσων μεταφοράς που χρησιμοποιούνται. Και σ’ αυτή την περίπτωση, βέβαια, δεν κερδίζει μόνο ο πλανήτης, αλλά και οι καταναλωτές, μιας και τα προϊόντα που παράγονται σε κοντινές αποστάσεις φτάνουν στις αγορές πιο φρέσκα και χωρίς περιττά συντηρητικά που πολλές φορές χρειάζονται για τα εισαγόμενα τρόφιμα. Παράλληλα, αφού τα έξοδα παραγωγής είναι λιγότερα, έχουμε συνήθως και χαμηλότερες τιμές, ενώ στηρίζουμε και την τοπική οικονομία. Ίσως, λοιπόν, να ήρθε η ώρα να φύγουν απ’ τη μόδα τα εξωτικά προϊόντα που κάποτε λατρεύτηκαν μαζικά.
Οι αλλαγές στη διατροφή μας είναι πια ανάγκη, και όχι μια επιλογή lifestyle και μόδας. Μικρές τροποποιήσεις στο διαιτολόγιό μας είναι ικανές να σώσουν τον πλανήτη, την υγεία αλλά και το πορτοφόλι μας. Είναι, άλλωστε ο μόνος τρόπος να έχουμε μελλοντικά τη δυνατότητα να τρώμε ό,τι και σήμερα.
